مضرات مصرف زولبیا و بامیه

سالیان درازیست که نام ماه رمضان با شیرینی محبوبی به نام زولبیا و بامیه گره خورده است، به طوری که با دیدن این شیرینی نا خود آگاه ماه رمضان و روزه داری در ذهن ما تداعی می شود و به نوعی سنت رمضانی ایرانی ها تبدیل شده است.

در این مطلب قصد داریم همه چیز را در مورد این شیرینی محبوب ماه رمضان از صفر تا صد بررسی کنیم که آیا این شیرینی را مصرف کنیم یا نه؟ مضرات آن چیست؟ و ….

زولبیا و بامیه نه تنها در ایران بلکه در برخی کشورهای دیگر نیز طرفداران زیادی دارد. کشورهایی مثل هند، ترکیه، برخی کشورهای آفریقایی و … . همچنین این شیرینی دارای انواع مختلفی نیز می باشد مانند: بامیه ایرانی، بامیه عربی، بامیه افغانی و بامیه اسپانیایی (چوروس) گرفته تا زولبیا آلبالویی، زولبیا شباکیه و … .

ترکیبات زولبیا و بامیه

مواد اصلی برای تهیه زولبیا نیز عبارتند از: آرد، نشاسته، ماست، گلاب، بیکینگ پودر، زعفران (دم کرده غلیظ)، روغن مایع، روغن سرخ کردنی، شکر، آب لیمو، هل و … .

مواد اصلی برای تهیه بامیه عبارتند از نشاسته، آرد سفید، تخم مرغ، شکر، گلاب، آبلیمو، کره، روغن سرخ کردنی،  زعفران،  بیکینگ پودر، خلال پسته و خلال بادام و … .

همانطور که مشاهده می کنید مشکلی در مواد اولیه تهیه این شیرینی وجود ندارد و همگی از موادی هستند که ما روزانه در طبخ غذاهایمان از آن ها استفاده می کنیم. پس دلیل منع شدن از مصرف آن چیست؟ در ادامه مضرات و دلایل این منع شدگی را بیان خواهیم کرد.

مضرات مصرف زولبیا و بامیه های بازاری

•  بروز بیماری های قلبی و عروقی.
• خطر ابتلا به سرطان هایی مانند سرطان‌های روده باریک و لوزالمعده.
• افزایش وزن و چاقی.
• بالابردن غلظت خون.
• ابتلا به فشار خون.
• ایجاد مشکلات گوارشی مانند ریفلاکس شدید معده.
• ترش کردن معده.
• ابتلا به دیابت.
• مشکلات ناباروری.
• بروز بیماری های کبدی.

چرا زولبیا و بامیه مضر است؟

• بسیاری از قنادی‌ها برای سرخ کردن زولبیا و بامیه از روغن جامد، روغن های سرخ کردنی سوخته و چندین بار استفاده شده، استفاده می‌کنند. روغن نباتی جامد به علت داشتن مقادیر بالای اسید‌های چرب اشباع عامل مهمی در بروز بیماری‌های قلبی عروقی به شمار می‌آید.
• روغن هایی که شاید تا چند ده بار استفاده می شوند هم که دیگر جای بحثی برای مضر بودن این شیرینی باقی نمی گذارد. استفاده مکرر از روغن‌هایی که به رنگ سیاه درآمده‌اند برای سرخ کردن زولبیا و بامیه حتی می‌تواند سرطان‌زا باشد.

زولبیا و بامیه‌ای که با روغن چند بار مصرف شده، درست می‌شود، دشمن قلب و سیستم گردش خون نیز است. مصرف این روغن ها در سطح بالا و پس از ترکیب با شکر خون را آلوده کرده سبب ایجاد تومور در بدن می شود.

بنابراین لازم است پس از هر بار سرخ کردن، روغن استفاده شده دور ریخته شود و برای نوبت بعدی از روغن جدید استفاده شود که مطمئن باشید هیچ کدام از تولید کننده های بازاری زولبیا و بامیه این کار را نمی کنند چون اصلا برای آن ها به صرفه نیست.

• این شیرینی موجب سیری زودرس، کاهش اشتها و حذف وعده اصلی می‌شود. به همین دلیل فرد نمی‌تواند دیگر مواد مورد نیاز بدن خود را تامین کند زیرا سیر شده و تمایل به غذا نخواهد داشت.این امر موجب کمبود‌های تغذیه‌ای بویژه ریزمغذی‌ها نیز می‌شود. از طرف دیگر کالری بالای زولبیا و بامیه به علت داشتن قند و روغن فراوان زمینه‌ساز چاقی و اضافه وزن است.
• مصرف زولبیا و بامیه به معنای مصرف قند با حجم زیاد است.افطار کردن با حجم بالای قند در بیماران مبتلا به ریفلاکس (بازگشت اسید معده به داخل مری) موجب تشدید علائم آن ها شده و سلامت آن ها را به خطر می‌اندازد.
• چربی موجود در این شیرینی نیز زیاد است و همین موضوع سبب کندی تخلیه معده می‌شود که برای سلامت مضر است.
• روزه خود یک درمان است. به دلیل فاصله زمانی زیاد بین اولین و آخرین وعده غذایی در ایام روزه داری، گلیکوژن کبد (منبع ذخیره ی قندی) مصرف می‌شود و فرد ولع زیادی برای خوردن شیرینی پیدا می کند و متاسفانه به دلیل باور غلطی که در جامعه وجود دارد، افراد در مصرف زولبیا و بامیه که مملو از قندهای تصفیه شده و چربی‌های اشباع هستند و ممکن است در اثر جوشیدن، مواد سمی در آن ها ایجاد شده باشد، افراط می‌کنند.

روزه‌داران با خوردن مقدار زیادی از زولبیا و بامیه اجر روزه را از نظر جسمی و روحی از بین می‌برند و بعد از ماه مبارک رمضان دچار چاقی و افزایش وزن می‌شوند.

متاسفانه برخی افراد 300 تا 400 گرم زولبیا و بامیه را یک جا مصرف می‌کنندکه جالب است بدانید هر دانه بامیه 80 کالری دارد و 100 گرم زولبیا 450 کالری دارد، در حالی که به نفع آن هاست تا قند مورد نیاز بدنشان را با خوردن خرما و شیر و یا کشمش و چای و یا حتی آبمیوه تازه جبران کنند، تا ولع خوردن زولبیا و بامیه هم در آن ها کاهش پیدا کند.

• در زولبیا و بامیه علاوه بر اسیدهای چرب ترانس، ترکیب آکریل آمید که سرطان زاست ، وجود دارد که بر روی کیفیت اسپرم اثر منفی می گذارد. هرچه زولبیا و بامیه تیره تر باشد میزان ترکیب آکریل آمید آن بیشتر است.

نکاتی در خصوص مصرف زولبیا و بامیه

• زولبیا و بامیه در صورتی که در خانه و با مواد بهداشتی و سالم تهیه شود، به جز کالری بالا و ارزش غذایی پایین، ضرر دیگری برای بدن ندارد. اما تهیه ی آن از شیرینی فروشی ها که بارها و بارها در یک ظرف روغن، زولبیا و بامیه طبخ می شوند، سمی و مضر و حتی سرطان زا می باشد.

از آن جا که درست کردن زولبیا و بامیه در خانه بسیار ساده می باشد، توصیه طبایع به شما این است که اگر هوس زولبیا و بامیه کردید و هیچ گونه نتوانستید خودتان را منصرف کنید، در خانه با دستورالعمل های ساده ای که در دسترس می باشد این شیرینی را درست کنید.

در تهیه زولبیا و بامیه خانگی از روغن مخصوص سرخ کردنی و ماست پاستوریزه و مقدار کمتری شکر استفاده می شود، بنابراین مضرات این شیرینی ها کاهش می یابد و سرطان زایی آن کمتر می شود، اما با مصرف آن خطر بروز اضافه وزن و حتی دیابت وجود دارد.

• زولبیا و بامیه به علت داشتن قند و چربی بالا و نیز حرارت زیادی که حین آماده شدن می‌بینند از ارزش غذایی چندانی برخوردار نیستند. مصرف زیاد زولبیا و بامیه برای سلامت مضر است و در یک لحظه میزان زیادی کالری، چربی و قند را وارد بدن می‌کند در حالی که جذب قند زولبیا و بامیه به علت داشتن چربی زیاد 2 تا 3 ساعت طول می‌کشد.
• سعی کنید از زولبیا و بامیه که از شیرینی جات مصنوعی درست شده اند استفاده نکنید.
• زولبیا و بامیه، شامل دو جزء چربی و شیرینی است که موجب افزایش قوا می شود، ولی در مصرف آن ها نباید زیاده روی شود چون روغن زیاد دارند که می تواند اخلاط نامناسب تولید کند و همچنین شیرینی زیاد، موجب تشنگی، ضعف گوارشی، کاهش اشتها و در نهایت چاقی می شود.
• بهتر است زولبیا و بامیه، جهت رفع هوس و به میزان بسیار کم، یک تا دو ساعت پس از افطار خورده شود.
• هرگز زولبیا و بامیه های سوخته، قهوه ای یا تیره رنگ یا  مانده را نخرید.
• زولبیا و بامیه های رو باز را نخرید، چون در معرض آلاینده های هوا هستند.
• زولبیا و بامیه سبب تشنگی می شوند و نیاز به آب را به صورت غیرطبیعی افزایش می دهند. سعی کنید به اندازه مصرف کنید.
• در وعده سحری زولبیا و بامیه نخورید چون قند خون را به صورت ناگهانی افزایش می دهند و بعد از مدت کمی افت می کنند که سبب گرسنگی زودرس در ساعات ابتدایی روزه می شود.
• برای تامین قندخون در هنگام افطار از خرما و کشمش به جای زولبیا و بامیه استفاده کنید.
• از نگهداری طولانی مدت زولبیا و بامیه در منزل خودداری کنید.
• هرگز زولبیا و بامیه را در معرض نورخورشید و پشت شیشه قرار ندهید.

منبع: تیم تولید محتوای طبایع