هندوانه ابوجهل یکی از میوه‌های تقریبا ناشناخته اما پرخاصیت است که در طب سنتی بر استفاده از آن تاکید ویژه‌ای نیز شده است. در این مقاله از طبایع قصد داریم در خصوص خواص هندوانه ابوجهل در طب سنتی و مزایای استفاده از هندوانه ابوجهل نکاتی را بیان کنیم. پس همراه ما باشید.
معرفی هندوانه ابوجهل
هندوانه ابوجهل، حنظل، خربزه روباه، تیره کدو، سیب تلخ، چی باروال، عجاف، فنک، کسلس، مراره‌الصحاری، بشبش، دوقوقینا، علقم، کبست، کولوکنت، اندراین، ملیا، شرنگ، کوت، خیارگرگو، قولووافیقیس، فولو، حدج، دوقیثا، قثاء‌النعام، اغرلیوس، اندران و تنبری با نام علمی ( Citrullus colocynthis )، گیاهیست خودرو با خواص بسیار زیاد. در جنوب کشور از آن ترشی درست می کنند و از خواص بی نظیر آن بهره می برند.
ریخت شناسی هندوانه ابوجهل
گیاهی است بوته ای، یکساله، از خانواده‌ی کدوها که دارای برگ‌های پهن، گل‌های زرد و دارای ساقه خزنده. میوه این گیاه شباهت بسیاری به هندوانه‌های معمولی دارد ولی از نظر سایز و اندازه نسبت به آن‌ها خیلی کوچک‌تر است. علاوه بر سایز و اندازه، اصلی‌ترین تفاوت این گیاه با هندوانه معمولی، طعم تلخ آن است.
بوته‌های این گیاه معمولا بسیار میوه می‌دهد. دانه‌هایی که در داخل این میوه‌ها است، مصرف دارویی دارد و در اکثر عطاری‌ها می‌توانید از این دانه‌ها پیدا کنید.
خاستگاه هندوانه ابوجهل
هندوانه ابوجهل در نواحی گرم ایران و در دامنه کوه‌ها، در مناطق جنوبی ایران مانند جزیره قشم، بلوچستان، خوزستان، فارس، جهرم و بعضی نقاط دیگر به صورت خودرو می‌روید. البته گاهی نیز کشاورزان اقدام به کاشت این گیاه می‌کنند تا از خواص میوه این گیاه استفاده کنند.
طبع هندوانه ابوجهل
طبع هندوانه ابوجهل خیلی گرم و خشک است.
خواص هندوانه ابوجهل
- برای درمان بیماری های ناشی از غلبه بلغم مفید است.
- مسهل بسیار قوی بلغم بوده و اخلاط بلغمی را از اعماق بدن خارج می‌کند.
- هندوانه ابوجهل یک آنتی‌بیوتیک قوی است.
- ملین و درمان کننده یبوست است.
- درمان کننده مشکلات کبدی و مشکلات کیسه صفرا.
- جهت درد سیاتیک از روغن این گیاه به محل عصب بمالند.
- قاعده آور است. با تاثیر بر رحم دارای خاصیت قاعده آور بودن است و می‌تواند پریودی را تنظیم کند.
- جهت درد مفاصل و نقرس با روغن میوه هندوانه ابوجهل ماساژ دهند.
- جهت واریس از روغن آن بر قسمت‌های واریس بمالند.
- هندوانه ابوجهل طب سنتی برای درمان جذام از روغن آن بر پوست بمالند و حدود نیم گرم از گرد کاملا ساییده شده آن همراه نشاسته یا صمغ عربی میل کنند.
- کمک به کاهش قند خون و تنظیم قند خون.
- پیشگیری از سکته مغزی.
- ضد کرم به ویژه کرم کدو.
- کمک به کاهش وزن و دستیابی به تناسب اندام است. هندوانه ابوجهل موجب سوزاندن چربی‌های اضافی بدن می‌شود و به لاغری کمک می‌کند.
- ریشه هندوانه ابوجهل پادزهر سم مار و عقرب است. بصورت دم کرده حدود 4 گرم الی 8 گرم میل کنند.
- جهت بیماری‌های سردرد، درد شقیقه، فلج، لقوه و صرع نیز مفید است.
- برای درمان صدا (وز وز) در گوش، 1 یا 2 قطره از روغن این گیاه را در گوش بچکانند.
- برای جلوگیری از ریزش و سفید شدن مو حدود نیم گرم از پودر کاملا ساییده این گیاه همراه کمی ادویه با غذا میل شود.
- برای از بین بردن کک در اتاق برگ تازه هندوانه ابوجهل را می‌پاشند.
- روغن هندوانه ابوجهل یا روغن حنظل یک درمان بسیار موثر برای درد دندان است.
- هندوانه ابوجهل یک روش طبیعی و تایید شده طب سنتی برای درمان سنگ کلیه است.
- جهت خارش پوست هندوانه ابوجهل خشک شده را با ماست مخلوط کرده بمالند.
شیوه استفاده هندوانه ابوجهل
- کسانی که سکته مغزی کرده‌اند نیم گرم همراه نشاسته با غذا 4 روز در ماه میل کنند.
- برای بیماری قند نیم گرم همراه نشاسته با غذا 7 روز در ماه میل کنند.
- برای درمان سنگ کلیه:
ابتدا در مرحله اول هندوانه‌های ابوجهل را شسته و با پوست خرد کنید و بعد هندوانه‌های ابوجهل خرد شده را درون یک قابلمه ریخته و بگذارید با حرارت بپزند. بعد از به جوش آمدن آب درون قابلمه یک تکه چوب دارچین به قابلمه اضافه کنید و درب قابلمه را بگذارید.
بعد از گذشت مدت زمان ۳۵ دقیقه به کمک گوشت‌کوب هندوانه‌های پخته شده را له کنید و اجازه دهید مجددا برای مدت زمان ۱۵ دقیقه روی حرارت بجوشد. پس از گذشت این زمان قابلمه را از روی حرارت برداشته و اجازه دهید که کمی سرد شود. هندوانه له شده را از صافی رد کرده و به همراه چوب دارچین به قابلمه اضافه کنید.
بین ساعت پنج تا هفت عصر روی تخت خود بنشینید، سپس یک لیوان از آب هنداونه ابوحهل صاف شده را به همراه یک قاشق چای‌خوری عسل و چوب دارچین داخل لیوان ریخته و با هم ترکیب کنید و ترکیب حاصل را آرام آرام بنوشید. بعد از نوشیدن آب هندوانه ابولجهل روی تخت دراز بکشید، حدود ۴۵ دقیقه بعد احساس درد می‌کنید، این درد نشان دهنده این است که عمل دفع شروع شده است و بعد از اینکه دفع را انجام دادید مجددا به تخت خود بازگردید.
لیوان دوم آب هندوانه ابوجهل را بنوشید و عمل دفع را انجام دهید، و در آخر لیوان سوم را میل کنید، دو ساعت پس از نوشیدن این سه لیوان آب هندوانه ابوجهل دفع سنگ باید انجام شود. اگر عمل دفع سنگ پس نوشیدن این سه لیوان انجام نشد، این کار را برای مدت زمان چهل و پنج روز دیگر مجدد تکرار کنید. توجه داشته باشید که زمانیکه آب هندوانه را می‌نوشید، حتما بنشینید، زیرا در حالت ایستاده به مثانه فشار وارد شده و موجب تخلیه سریع می‌گردد.
- جهت توجه جریان خون از مغز به سایر اندام‌ها حدود نیم گرم از پودر کاملا ساییده شده این گیاه همراه با کمی نشاسته میل شود.
- برای درمان دندان درد و از بین بردن پوسیدگی دندان هر شب یک قطره از این روغن را داخل گوشی که دندان آن سمت درد می‌کند بریزید. حتی اگر دندان شما پوسیده است و قصد پر کردن آن را دارید قبل از آن که به دکتر بروید بد نیست این روش را امتحان کنید. روی تکه‌ای پارچه‌ی کتان، سه قطره از روغن حنظل را بریزید و پارچه آغشته به روغن را در سوراخ دندان فرو کنید و صبح آن را بردارید. این عمل را تا از بین رفتن کامل پوسیدگی دندان انجام دهید.
- جهت جلوگیری از سفیدشدن مو میوه هندوانه ابوجهل را سوراخ کرده دانه‌های آن را بیرون آورده سپس با روغن زنبق داخل آن را پر کنند و سوراخ را با قطعه‌ای از میوه مسدود کنند آن‌را داخل خمیر گذاشته در آب‌جوش بگذارند بپزد سپس از روغن آن بصورت خضاب استفاده کنند.
روش تهیه روغن هندوانه ابوجهل
برای تهیه روغن هندوانه ابوجهل باید دویست گرم آب هندوانه ابوجهل را با یک لیتر روغن زیتون و یا روغن کنجد با حرارت غیر مستقیم و یا حرارت ملایم بجوشانیم تا آب تبخیر شود و روغن هندوانه ابوجهل حاصل شود.
موارد منع مصرف هندوانه ابوجهل
- با وجود تأثیر مثبت هندوانه ابوجهل در کاهش میزان قند و چربی خون، اثرات سمی مصرف این گیاه روی قلب، کبد و دستگاه گوارش نیز مشاهده شده است.
- همچنین مصرف این میوه به دلیل احتمال سقط جنین در زنان باردار و به دلیل ورود ترکیبات سمی گیاه به شیر در دوران شیردهی توصیه نشده است.
- مصرف بیش از دوز تعیین شده توسط پزشک معالج می‌تواند به قلب، کبد چرب و دستگاه گوارش آسیب برساند.
- زیاده‌روی در مصرف حنظل ممکن است موجب درد معده، اسهال، استفراغ و افت ضربان نبض بشود.
- ضعف، غش، کاهش سطح هوشیاری و اختلالات گردش خون از دیگر عوارض این گیاه گزارش شده‌اند.
- این گیاه در کنار خواصی که دارد گیاهی سمی است و مصرف زیاد و بیش از اندازه آن می‌تواند باعث مرگ شود.
منابع:علم الادویه، سید محمدعلی سید نظری و تیم تولید محتوای طبایع
