زگیل غده‌ای گوشتی یا یک تومور کوچک و زبر است که می‌تواند به گل کلم یا یک تاول سفت و سخت شباهت داشته باشد. انواع آن معمولا بر روی دست و پاها رشد می‌کند. زگیل‌ها عمومی هستند و به سبب ویروس، به ویژه خانوادهٔ ویروس پاپیلوم انسانی (HPV)، ایجاد می‌شوند. در صورتی که با پوست شخص آلوده تماس ایجاد شود واگیردار هستند. از این رو آشنایی با روش‌های پیشگیری و درمان زگیل می‌تواند برای هر فردی مفید باشد.
زگیل‌ها از نظر نوع و محلی که پدید می‌آیند در دسته‌های زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
- معمولی: یک برآمدگی به اندازه دانه ماش بر روی دست یا پا است.
- پهن: یک زگیل کوچک با سطحی پهن و صاف به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد است.
- رشته‌ای یا انگشت مانند: به‌طور معمول بر روی صورت به ویژه پلک‌ها و لب‌ها پدیدار می‌شود.
- پاشنه: یک تودهٔ سخت و بعضی مواقع دردناک، اغلب همراه با چندین لکهٔ سیاه در مرکز آن است که معمولاً فقط در پاشنهٔ پا پیدا می‌شود.
- خانه‌خانه: گروهی سخت از زگیل کف پا است که به طور معمول بر روی دست‌ها و کف پا پدید می‌آیند.
- تناسلی: که بر روی آلت تناسلی ایجاد می‌شود.
چگونه زگیل را تشخیص دهیم؟
زگیل‌ها معمولا زایده سفتی بر روی پوست هستند که دردسر خاصی برای شخص به وجود نمی‌آورند مگر اینکه در جایی بد برویند!
اما برای تشخیص نوع خاصی از زگیل‌ها که زگیل تناسلی است باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با استفاده از ذره‌بین وجود زگیل تناسلی را تشخیص می‌دهد. ممکن است معاینه داخلی واژن یا مقعد برای بررسی وجود زگیل‌های داخلی انجام شود.
به ندرت لازم می‌شود تا برای معاینه دقیق‌تر زگیل از آن نمونه برداری شود. در صورت لزوم و با توجه به ناحیه نمونه‌برداری بی‌حسی موضعی اعمال می‌شود.
راه های پیشگیری از زگیل چیست؟
- بهداشت فردی را رعایت کنیم و از وسایل شخصی خودمان استفاده نماییم.
- در محیط‌های عمومی مانند استخر و حمام و … هیچگاه پابرهنه راه نرویم و حتما دمپایی یا کفش داشته باشیم.
- از تماس با افرادی که زگیل دارند به شدت خودداری کنید.
- از جوراب‌هایی که رطوبت را جذب می‌کنند استفاده کنید.
- اگر زگیل دارید آن را خراش ندهید، چون این کار باعث شود که گسترش یابد.
- اگر زگیل نزدیک ناخن‌هایتان است، ناخن‌های خود را نجوید.
- دست ها را به طور کامل پس از لمس کردن یک زگیل بشویید.
برای پیشگیری از زگیل تناسلی باید چه کرد؟
- ویروس زگیل تناسلی در اثر تماس نزدیک با پوست یا مخاط فرد آلوده به فرد سالم منتقل می‌شود و به راحتی از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند به طوری که بعد از تماس جنسی با فرد آلوده این ویروس انتقال می‌یابد.
- ویروس زگیل تناسلی می‌تواند خیلی آسان در محیط‌های مرطوب مثل استخر، حمام، جکوزی و سونا بین افراد منتقل شود.
- افرادی که اقدام به انجام لیزر ناحیه تناسلی می‌کنند نیز باید بدانند اگر نکات بهداشت شخصی و بهداشت دستگاه لیزر رعایت نگردد، می‌توانند به راحتی در معرض ابتلا به زگیل تناسلی قرار گیرند.
چگونه زگیل را درمان کنیم؟
زگیل‌ها غالبا بی‌ضرر هستند و بدون اقدام به درمان نیز، پس از مدتی از بین می‌روند. اما گسانی که زگیل، روی پوست‌شان آزارشان می‌دهد می‌توانند، برای درمان به پزشک مراجعه کنند. در برخی از موارد ممکن است بعد از درمان، دوباره زگیل‌ها بازگردند. ممکن است در مواردی به بیش از یک روش درمانی نیاز باشد. هر چند تمامی پزشکان سعی می‌کنند که زگیل‌ها را در کوتاه‌ترین زمان ممکن از بین ببرند، اما درمان زگیل معمولا به چندین جلسه درمانی نیاز دارد. روش‌های درمانی عبارتند از:
داروهای موضعی قوی محتوی اسید سالیسیلیک
با از بین بردن لایه‌‌های زگیل، به‌مرور زمان به درمان آن کمک می‌کنند. داروهای محتوی اسید سالیسیلیک باید به‌طور منظم استفاده شوند. بر اساس مطالعات صورت گرفته، استفاده از اسید سالیسیلیک به همراه سرمادرمانی تأثیر بیشتری خواهد داشت. بنابراین ممکن است پزشک به همراه اسید سالیسیلیک، سرمادرمانی را نیز برای‌تان تجویز کند.
سرمادرمانی
در این روش زگیل‌ها به کمک نیتروژن مایع، منجمد و نابود می‌شوند. سرمادرمانی باعث ایجاد تاول‌هایی در اطراف زگیل‌ها، می‌شود. وقتی که پوست با تاول کنده شود، همه یا بخشی از آن‌ها نیز کنده خواهد شد. ممکن است برای نابودی کامل آن نیاز باشد هر چند هفته یک‌بار سرمادرمانی تکرار شود. بهتر است پس از بهبود زگیل‌ها توسط سرمادرمانی در ناحیه‌ی مورد نظر از اسید سالیسیلیک استفاده شود.
ایمونوتراپی
در این روش از داروها یا محلول‌هایی برای تحریک دستگاه ایمنی به مبارزه با زگیل‌های ویروسی استفاده می‌شود. در این روش پزشک ماده‌ای خارجی (پادگن) را به داخل زگیل تزریق می‌کند یا آن را به‌طور موضعی بر روی آن‌ها می‌مالد.
نوار چسب داکت
بر اساس تحقیقات نوار چسب داکت در درمان زگیل مؤثرتر از روش‌های سرمادرمانی و انجماد عمل کرده است. محققان معتقدند نوار چسب داکت با تحریک دستگاه ایمنی بیمار به درمان زگیل‌ها کمک می‌کند. استفاده از این نوار چسب برای کودکان نیز ترس کمتری خواهد داشت. استفاده از نوار چسب داکت روشی بی‌خطر و بدون ترس برای درمان زگیل‌ها در کودکان است.
کانتاریدین
این ماده با دیگر مواد شیمیایی ترکیب می‌شود و سپس روی زگیل مالیده می‌شود و باعث تشکیل تاول پوستی روی زگیل می‌شود. بعد از آغشته کردن زگیل، به محلول کانتاریدین، روی زگیل، بانداژ می‌شود. تاولی که روی زگیل ایجاد می‌شود، باعث کنده شدن زگیل می‌شود و سپس پزشک، بافت مرده زگیل را از روی پوست جدا می‌کند.
جراحی
در این روش، پزشک با تیغ جراحی زگیل را می‌برد و سپس ریشه زگیل را با یک سوزن الکتریکی می‌سوزاند. ممکن است پزشک برای از بین بردن ریشه زگیل، از روش کرایوتراپی استفاده کند. روش جراحی در صورتی به کار می‌رود که سایر درمان‌ها برای از بین بردن زگیل، موثر نبوده باشند.
لیزر درمانی
این روش برای درمان زگیل‌هایی استفاده می‌شود که درمان آن‌ها بسیار مشکل است (مقاوم به درمان هستند). در این روش اشعه لیزر به بافت زگیل، تابانده می‌شود و اشعه لیزر از لایه‌ی خارجی پوست (به نام اپیدرم) عبور می‌کند و در نزدیکی لایه‌ی درمیس در پوست، به مویرگ‌های ریزی می‌رسد که زگیل را تغذیه می‌کنند. بنابراین با این روش خون‌رسانی به آن قطع می‌شود، تا جایی که خشک‌شده و می‌افتد. اشعه لیزر تنها باعث مرگ بافت زگیل می‌شود و به نواحی اطراف آن آسیبی نمی‌زند.
