معرفی گل سرشور
- خاک نیشابوری یا خراسانی یا بتونیت معروف به گل سرشور که در طب سنتی در پاکیزگی و بهداشت پوست و موی سر بسیار توصیه شده است. ایرانیان از قدیم بنتونیت را با عناوین خاک رنگبر، گل سرشور، خاک شیره و رس صابونی می شناختند.
- گل سرشور نوعی خاک سفید و خوشبو با طعمی خوب و کمی شور است. این گل کم ضررتر از خاک های دیگر و طبیعت آن مانند سایر طین ها سرد و خشک است، اما هر چه میزان شوری آن بیشتر شود، به سمت گرمی گرایش می یابد.
- گل سرشور امروزه یکی از اجزاء اصلی بسیاری از محصولات زیبایی و مراقبت پوست است. این ماده سرشار از مواد معدنی مانند منیزیم، سیلیس، کوارتز، کلسیم، آهن، کلیست، و دولومیت است.
مناطق دارای گل سرشور
در خراسان جنوبی معادن خاک بنتونیت وجود دارد که مرغوب ترین خاک آن سفید رنگ است و عمری هزار ساله دارد.
خواص گل سرشور
خواص گل سرشور برای مو
- تقویت کننده مو: شست وشوی سر با گل سرشور علاوه بر آنکه می تواند به تقویت مو و افزایش سرعت رشد تارهای مو کمک کند، اثر ترمیم کنندگی نیز دارد و می تواند بسیاری از آسیب های وارد شده به ساقه مو را نیز برطرف کند و نیز خاصیت ترمیم کنندگی مو دارد.
- جلوگیری از ریزش مو: در طب سنتی توصیه می شود، افرادی که دچار ریزش مو هستند، بهتر است هر 10 روز یا هر دو هفته یک بار از گل سرشور استفاده کنند. برای کاهش عوارض استفاده از گل شست وشو از از مخلوط آب و گلاب استفاده کنید.
- درمان موخوره : یکی از آسیبهای مو به خصوص در بانوان که موهای بلندی دارند عارضه موخوره می باشد. با مصرف گل سرشور این عارضه به طور کامل برطرف می شود.
- نرم کنندگی مو: از گل سرشور می توان به جای شامپوهای نرم کننده مو استفاده کرد.
خواص گل سرشور برای پوست
- لایه بردار پوست: گل سرشور دارای خواص لایه‌برداری فوق العاده عالی است. این ماده روی صورت اثری ملایم دارد. این ماده به طرز موثری سلول‌های مرده را از لایه‌ی رویی پوست پاکسازی و منافذ پوست را باز می‌کند که برای پیشگیری از جوش زدن استفاده می‌شود.
- درخشان کننده پوست صورت: گل سرشور نه تنها سلول‌های مرده‌ی پوست را پاکسازی می کند، بلکه درخشندگی فوری به پوست صورت می‌بخشد. در واقع گل سرشور با زدودن تمام ناخالصی‌ها از پوست باعث درخشندگی پوست صورت می شود.
- کنترل کننده چربی پوست:گل سرشور برای تنظیم تولید چربی برای پوستهای چرب و همچنین پوستهای خشک مفید است.
- از بین برنده و کنترل کننده جوش: گل سرشور دارای خواص جذب کنندگی چربی بسیار عالی است. بنابراین با جوش مقابله می‌کند. این ماده برای بیرون کشیدن چربی و آلودگی‌ها از پوست، تسریع فرایند درمان جوش‌ها مفید است. علاوه براین پوست را با محتوای غنی مواد معدنی که دارد تغذیه می‌کند و آن را سالم نگه می‌دارد و مانع جوش زدن‌های بیشتر می‌شود. گل سرشور همچنین به عنوان یک اسکراب، به از بین بردن جوش‌های سر سیاه و جوش‌های سر سفید کمک می‌کند.
- رفع کننده لکه‌های پوستی: گل سرشور پوست را با کمرنگ کردن لکه‌ها و جای زخم‌های باقی مانده از جوش تمیز می‌کند.
- کمک به ضد عفونی کردن و سلامت پوست: گل سرشور دارای خواص ضد عفونی کننده‌ی عالی است. این ماده کثیفی و عفونت را به خود جذب می‌کند و سبب پاکسازی و سلامت پوست می‌شود. به همین دلیل این ماده درمانی موثر برای معالجه‌ی مشکل جوش و آکنه می باشد.
- از بین برنده برنز شدگی پوست: این ماده‌ی طبیعی برنزگی شدید که در اثر قرار گرفتن در معرض آفتاب ایجاد می شود را از بین می برد.
- برطرف کننده گرما زدگی: گل سرشور دارای خواص خنک کنندگی است که موقع بیرون زدن حرارت از بدن پوست را تسکین می‌دهد. این خاصیت برای وقتی که در یک منطقه‌ی آب و هوایی گرم زندگی می‌کنید یا برای اینکه سریعا از آفتاب سوختگی رهایی یابید، بسیار مفید است.
- از بین برنده جای زخم: گل سرشور برای کمرنگ کردن جای زخم‌ها و سوختگی‌های قدیمی مفید است.
- بهبود دهنده جریان خون: گل سرشور از طریق تحریک پوست به بهبود جریان خون کمک می‌کند.
- کمپرس گرم یا سرد: گل سرشور را می‌توان بسته به ناراحتی که به آن مبتلا هستید به عنوان کمپرس سرد یا گرم مورد استفاده قرار دهید. از آن می‌توان برای تسکین گرفتگی‌های دوران قاعدگی، نیش حشرات، و سوختگی‌ها استفاده کرد.
دیگر خواص و کاربردهای گل سرشور
- خواص جذب چربی گل سرشور آن را به عامل تمیز کننده‌ی موثری تبدیل می‌کند که می‌تواند لکه‌های چربی، روغنی و خونی را از پوست و لباس پاک کند. گاهی از این ماده در شوینده‌های خشک‌شویی‌ها برای شستن لباس‌های چرب و روغنی استفاده می‌شود.
- گل سرشور یا گل رخت شویی به عنوان جاذب در صنعت پشم نیز مورد استفاده قرار می گرفت.
روشهای مصرف گل سرشور
توجه کنید قبل از استفاده از ماسکهایی که در ادامه معرفی می کنیم، باید صورتتان یا جایی که ماسک را می خواهید استفاده کنید را کاملا تمیز بشویید و با یک حوله تمیز خشک کنید. حتما مواظب باشید که مخلوط با نواحی ظریف اطراف گوش، چشم و دهانتان تماس پیدا نکند.
لایه برداری با استفاده از گل سرشور
مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری گل سرشور
- ۱ قاشق غذاخوری گلاب
روش استفاده: گل سرشور و گلاب را مخلوط کنید تا مخلوطی زبر از آن به دست بیاید. این مخلوط را روی صورتتان بمالید. به آرامی صورتتان را با مخلوط گل سرشور ماساژ بدهید. بعد از حدود ۵ دقیقه، صورتتان را با آب ولرم بشویید. این کار را ۲-۳ بار در هفته تکرار کنید.
درخشندگی پوست صورت با استفاده از گل سرشور
مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری گل سرشور
- ۱ قاشق غذاخوری آب گوجه فرنگی
- ۱ قاشق غذاخوری پودر صندل
- یک چهارم قاشق غذاخوری پودر زردچوبه
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. این خمیر را روی صورتتان صورت بمالید. خمیر را به مدت ۱۵ دقیقه یا تا زمانی که خشک شود بگذارید باقی بماند. صورتتان را با آب ولرم بشویید. یک یا دو بار در هفته این کار را تکرار کنید.
ماسک گل سرشور برای پوستهای چرب
مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری گل سرشور
- 1/5 قاشق غذاخوری آب
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. این خمیر را روی صورتتان بمالید. خمیر را به مدت ۱۵ دقیقه یا تا زمانی که خشک شود بگذارید باقی بماند. صورتتان را با آب ولرم بشویید. یک یا دو بار در هفته این کار را تکرار کنید.
ماسک گل سرشور برای پوست خشک
مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری گل سرشور
- 1/5 قاشق غذاخوری کشک
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. این خمیر را روی صورتتان بمالید. خمیر را به مدت ۱۵ دقیقه یا تا زمانی که پک خشک شود بگذارید باقی بماند. صورتتان را با آب ولرم بشویید. یک یا دو بار در هفته این کار را تکرار کنید.
استفاده از گل سرشور برای درمان جوش
مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری گل سر شور
- ۱ قاشق غذاخوری پودر چریش
- ۲ قاشق غذاخوری گلاب
- ۴ تا ۵ قطره آب لیمو
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. این خمیر را روی صورتتان بمالید. خمیر را به مدت ۱۵ دقیقه یا تا زمانی که پک خشک شود بگذارید باقی بماند. صورتتان را با آب ولرم بشویید. یک یا دو بار در هفته این کار را تکرار کنید.
رهایی از لکه‌های پوستی، جای جوش، و رنگدانه‌های پوستی به کمک گل سرشور
مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری گل سرشور
- ۲ قاشق غذاخوری آب سیب زمینی
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. این خمیر را روی صورتتان بمالید. خمیر را به مدت ۱۵ دقیقه یا تا زمانی که پک خشک شود بگذارید باقی بماند. صورتتان را با آب ولرم بشویید. یک یا دو بار در هفته این کار را تکرار کنید.
برطرف کردن برنزگی پوست با گل سرشور
مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری گل سرشور
- ۱ قاشق غذاخوری پاپایا( خربزه درختی) کوبیده شده
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. این خمیر را روی صورتتان بمالید. خمیر را به مدت حدود ۲۰ دقیقه یا تا زمانی که خشک شود بگذارید باقی بماند. صورتتان را با آب ولرم بشویید. ۲ یا ۳ بار در هفته این درمان را تکرار کنید.
از بین بردن جوش‌های سر سیاه و جوش های سر سفید با کمک گل سرشور
مواد لازم:
- ۲ عدد بادام آسیاب شده
- ۱ قاشق غذاخوری گل سرشور
- 1/5 قاشق غذاخوری گلاب
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. این خمیر را روی صورتتان بمالید. به آرامی صورتتان را با مخلوط گل سرشور ماساژ دهید. بیشتر قسمتهایی که مبتلا به جوش سرسیاه هستند را ماساژ دهید. بعد از ۵ دقیقه، صورتتان را با آب ولرم بشویید. ۲ یا ۳ بار در هفته این درمان را تکرار کنید.
محو کردن جای زخم‌ها با استفاده از گل سرشور
مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری گل سرشور
- ۱ قاشق غذاخوری هویج رنده شده
- ۱ قاشق چایخوری روغن زیتون
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. این مخلوط را روی ناحیه آسیب دیده بمالید و بگذارید حدود ۱۵ دقیقه بماند. با یک حوله یا پارچه آن را پاک کنید. دو بار در هفته این درمان را انجام دهید.
استفاده از گل سرشور به عنوان شوینده بدن
مواد لازم:
- ۱ فنجان بلغور جو دو سر
- ۱ فنجان پودر چریش
- یک چهارم فنجان صندل سفید
- ۱ قاشق غذاخوری پودر زردچوبه
- ۱ قاشق غذاخوری آرد نخود
- ۱ فنجان گل سرشور
روش استفاده: مواد بالا را با هم ترکیب کنید. این پودر تمیز کننده را جایگزین صابون‌های معمولی کنید. به آرامی بدنتان را با این پودر بسابید. با آب ولرم آن را بشویید. هر روز یا یک روز در میان این درمان را انجام دهید.
بهود جریان خون با گل سرشور
مواد لازم:
- ۲ قاشق غذاخوری گل سرشور
- ۱ قاشق غذاخوری آب
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. خمیر گل سر شور را به هر قسمتی از بدنتان که می‌خواهید بمالید و بگذارید ۱۵ دقیقه بماند. این خمیر را با یک حوله یا پارچه پاک کنید. این درمان را هر روز انجام دهید.
کمپرس گرم گل سرشور برای تسکین گرفتگی‌های دوران قاعدگی، نیش حشرات، و سوختگی‌ها
مواد لازم:
- ۲ قاشق غذاخوری گل سرشور
- ۱ قاشق غذاخوری آب گرم
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. خمیر گل سرشور را روی ناحیه آسیب دیده بمالید و بگذارید ۱۵ دقیقه بماند. با حوله‌ی داغ آن را پاک کنید. هر زمان که لازم بود این درمان را تکرار کنید.
گل سر شور به عنوان کمپرس سرد
مواد لازم:
- ۲ قاشق غذاخوری گل سر شور
- ۱ قاشق غذاخوری آب سرد
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. خمیر گل سر شور را روی ناحیه آسیب دیده بمالید و بگذارید ۱۵ دقیقه بماند. با حوله‌ی خیس آن را پاک کنید. هر زمان که لازم بود این درمان را تکرار کنید.
برطرف کردن گرما زدگی با گل سرشور
گل سرشور خواص خنک کنندگی بی نظیری دارد که موقع بیرون زدن حرارت از بدن پوستتان را تسکین می‌دهد. این کار وقتی در یک منطقه آب و هوایی گرم زندگی می‌کنید یا وقتی که لازم است سریعا از آفتاب سوختگی رهایی یابید بسیار کمک کننده است.
مواد لازم:
- ۳ قاشق غذاخوری گل سرشور
- ۲ قاشق غذاخوری آب سرد
روش استفاده: مواد بالا را با هم مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. این خمیر را به بدنتان بمالید. بگذارید این خمیر به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه بماند تا تقریبا خشک شود. خمیر را با آب ولرم بشویید. این درمان را ۲-۳ بار در هفته تکرار کنید.
شستن موی سر با گل سرشور
یکی از بهترین روش های شست وشوی موی سر با گل سرشور آن است که 2 تا 3 قاشق از این خاک را درون ظرفی بریزید و به تدریج به آن آب اضافه کنید و آن را به آرامی مخلوط کنید تا قوام پیدا کند و به صورت گل در آید. غلظت این گل باید به گونه ای باشد که وقتی آن را روی سر می گذارید جاری نشود و نریزد. مدت زمان مناسب برای استفاده از این گل 20 تا 30 دقیقه است و سپس آن را به آرامی بشویید.
درمان موخوره به کمک گل سرشور
طب سنتی برای درمان موخوره و افزایش نرمی پوست ترکیب گل سرشور و آب خیسانده گل ختمی را توصیه می کند. برای این منظور گل ختمی را به مدت یک روز در آب خیس کنید و بعد از صاف کردن این آب را با خاک سرشور مخلوط کرده و از آن برای شست وشوی سر استفاده کنید یا آن را روی پوست به عنوان ماسک استفاده کنید.
موارد احتیاط در استفاده از گل سرشور
- در صورتی که گل سرشور بیش از اندازه لازم روی سر قرار گیرد، با خیس شدن موها و جذب آب سنگین و سنگین تر می شود و این حالت موجب کشش تارهای مو شده و با سستی ریشه مو احتمال ریزش موها زیاد می شود. این عارضه در شرایطی که موها بلند باشد، زیادتر است. بعد از استفاده از گل سرشور بایستی خیلی آرام و آهسته گل را با کمک آب از روی سر بشویید، زیرا شست و شوی سریع موها احتمال کشش و سستی ریشه مو را افزایش می دهد و فرد با هر بار شستن سر با گل سرشور بخشی از تارهای موی خود را از دست می دهد.
- بهتر است گل سرشور به تنهایی برای شست و شوی موها استفاده شود و استفاده از ترکیب های گیاهی مثل کتیرا، حنا یا سدر برای تقویت موها بعد از شست وشوی یا در زمان دیگری انجام شود.
- از آنجا که مواد گل سرشور از طریق پوست جذب بدن نمی شوند، خطری برای مصرف کننده ندارد، اما برای احتیاط زنان باردار از مصرف آن اجتناب نمایند.
- ممکن است برخی افراد با استفاده از گل سرشور دچار خشکی پوست، زخم و ضایعات پوستی شوند، به همین دلیل برای جلوگیری از عوارض گل سرشور، ابتدا باید کمی از این گل را بر روی سر تست کنند و در صورت عدم ایجاد این عارضه ها، با خیال راحت از آن استفاده کنند.
- گل سرشور را به صورت خوراکی مصرف نکنید. خوردن آن می‌تواند باعث به وجود آمده سنگ کلیه یا انسداد روده‌ها شود.
- گل سرشور را در مکان سرد و خنک و همواره دور از گرما، جریان هوا، و نور آفتاب قرار بدهید.
منبع: تیم گردآوری محتوای طبایع
