معرفی کراتین
کراتین نامی آشناست که امروزه از زبان بدنسازان و آرایشگرها زیاد می شنویم. اما کراتین چیست و چه تاثیری بر روی بدن می گذارد؟ چه فرقی بین کراتین بدنسازان یا همان کراتین خوراکی و کراتینی که آرایشگرها برای کراتینه کردن مو از آن استفاده می کنن چیست؟ منابع تامین کراتین برای بدن انسان چه چیزهایی هستند؟ این ها سوال هایی هستند که جوابشان در مطلبی با عنوان معرفی کراتین و مواد غذایی حاوی کراتین در 3 قسمت پاسخ داده خواهند شد.
تفاوت کراتین بدنسازی با کراتین آرایشگرها
اولین قدم در شناخت کراتین ها شناخت تفاوت کراتین بدنسازی با کراتین در صنعت پوست و مو و ناخن می باشد.
Keratin پروتئینی است که مو و ناخن از آن تشکیل شده‌اند. Keratin یک پروتئین فیبری حاوی گوگرد است که پروتئین ساختاری اصلی بافت‌های سخت بدن جانوران مانند شاخ، مو، پر، ناخن، پنجه، سم و مانند آن را تشکیل می‌دهد. Keratin ماده‌ای نامحلول است و برخلاف الاستین، حتی در شیره معده یا پانکراس حل نمی‌شود، اما با تجزیه در اسید‌سولفوریک، لوسین و تیروزین به همراه اسیدهای آمینه پایدار دیگر از آن به دست می‌آید. ترکیب اسیدآمینه در انواع مختلف Keratin متفاوت است، اما معمولا دارای درصد بالایی از سیستین هستند که با ایجاد پیوندهای درون زنجیره‌ای، پروتئین را تثبیت و نامحلول می‌کند.
به بیان ساده‌تر، Creatine یک اسیدآمینه است که به تامین انرژی برای سلول‌های عضلانی و عصبی کمک می‌کند و به همین منظور مورد توجه ورزشکاران است، اما Keratin یک پروتئین است که در اجزایی مثل پوست و مو یافت می‌شود و بنابراین محصولاتی بر پایه‌ی آن در صنعت مد و زیبایی ساخته شده‌اند.
کراتینه درمانی یک سیستم صاف‌کننده موقت است که با جایگزینی پروتئین‌های از دست رفته، موها را صاف، ابریشمی، براق و نرم به می‌کند و وز موها را از بین می‌برد. البته پروتئین keratin به تنهایی موها را صاف نمی‌کند، اما یک عامل پیوند‌دهنده یا ماده فعال به نام اسید‌گلیوکسیلیک به همراه حرارت بالای یک اتوی صاف‌کننده، برای تزریق کراتین به موها لازم است تا موهایمان صاف شده و جلوه‌ای براق به خود بگیرند.
ساختار کراتین
کراتین (Creatine) با فرمول مولکولی C4H9N3O2، آمبنو اسیدیست با نام carbamimidoyl(methyl)amino acetic acid، نوعی از مولکول کریستال طبیعی است که از چندین اتم نظیر کربون، نیتروژن، اکسیژن و هیدروژن ساخته شده است و یک ترکیب نیتروژنه ذخیره‌کننده فسفات در سلول‌های ماهیچه است و بعد از دهیدراته شدن کراتین و بدون کاتالیزور، کراتین به کراتینین تبدیل می‌شود، که بعدا از راه کلیه‌ها پالایش می‌شود.
این اسیدآمینه که در پروتئین‌ها وجود ندارد، در بافت ماهیچه‌ای مهره‌داران هم به صورت آزاد و هم به صورت فسفوکراتین یافت می‌شود و انرژی لازم برای انقباض عضلات را تامین می‌کند. کراتین، هم در کوتاه‌مدت و هم در درازمدت سبب افزایش رشد عضلات خواهد شد.
کراتینین محصول کاتابولیک کراتین است که در عمل انقباض ماهیچه اسکلتی مصرف می‌شود و سپس با جریان خون به کلیه‌ها می‌رود. بدن انسان روزانه حدود ۱ تا 2 گرم کراتین می‌سازد.
در انسان، کراتین توسط سلول‌های کراتینوسیت تولید می‌شود. این سلول‌ها در لایه‌های عمیق اپیدرم قرار دارند و ملانین را جذب کرده و آن را از اشعه‌های ماورا بنفش محافظت می‌کنند. اگر حجم کراتین در بدن انسان افزایش یافته و به بالای ۵ یا ۶ برسد، به احتمال زیاد کلیه‌ها از کار می‌افتند و قادر به تصفیه خون نخواهند بود.
و اما کراتین ( Keratin ) به شدت در آب و حلال‌های آلی، نامحلول است و مادهٔ اصلی سازندهٔ بسیاری از بافت‌ها و ساختارهای بدنی همچون پولک، مو، ناخن، پر، شاخ، پنجه، سم، پینه و لایه‌های خارجی پوست در مهره داران می‌باشد. همچنین کراتین دارای نقش حفاظت از لایه‌های پوستی و بافت پوششی نیز می‌باشد. گاهی اصطکاک بیش از حد، سبب رشد نامتعادل کراتین روی سطح پوست می‌شود که به آن پینه می‌گویند. سلول‌های تولیدکننده کراتین به‌طور مداوم می‌میرند و جایگزین می‌شوند.
مولکول کراتین ( Keratin ) مارپیچ و رشته‌ای است و به دور مولکول‌های دیگر کراتین می‌پیچد و سبب تولید رشته‌های کراتین می‌شود. این پروتئین حاوی میزان بالایی از اسیدهای آمینه حاوی گوگرد ،(اغلب سیستئین) می‌باشد که به صورت پیوندهای دی‌سولفیدی میان مولکول‌ها عمل کرده و سبب استقامت آنها می‌شوند. بیشتر از ۱۴ درصد موی انسان از سیستئین تشکیل شده‌است.
دو نوع کراتین ( Keratin ) اصلی وجود دارد. آلفا کراتین و بتا کراتین که اولی مربوط به تمامی مهره‌داران و دومی فقط مختص خزندگان و پرندگان بوده و مستحکم تر است و در ساختار بافت‌هایی مانند لاک در لاک‌پشت و منقار پرندگان یافت می‌شود.
آلفا کراتین پستانداران به دو دسته تقسیم می‌شود یکی سیتوکراتین و دیگری اگزوکراتین. اگزوکراتین در مو دیده می‌شود و می‌تواند یا اسیدی، بازی یا خنثی باشد. نوعی متفاوت از کراتین نیز در برخی بی‌مهرگان تولید می‌شود. این ماده در ساختار تار عنکبوت و همچنین ابریشم تولید شده توسط برخی از حشرات در دوره شفیرگی قابل مشاهده است.
عملکرد کراتین در بدن
کراتین (Creatine) از سه اسیدآمینه ال-آرژنین، گلیسین و ال-متیونین تشکیل شده است و حدود 1 درصد از کل حجم خون انسان را تشکیل می دهد. کراتین منشا عمده تولید انرژی در ماهیچه است. حدود 95درصد از کراتین بدن در عضله اسکلتی و 5 درصد آن در مغز ذخیره می شود. بین 1.5 تا 2درصد از ذخایر کراتین بدن توسط کبد، کلیه ها و پانکراس برای استفاده روزانه بکار گرفته می شود. کراتین وارد جریان خون می شود و بواسطه اعضای بدن که نیاز به انرژی زیاد دارند مثل عضلات اسکلتی و مغز استفاده می شود.
کراتین پس از تبدیل شدن به فسفو کراتین (یا همان کراتین فسفات cp) در عضلات ذخیره می گردد. پروسه تبدیل کراتین به کراتین فسفات با کمک آنزیم کراتین کی نیس با چسبیدن به کراتین آن را به فسفات های مملو از انرژی متصل می سازد.
هنگامی که کراتین فسفات در عضلات ذخیره گردید، تا زمانی که از آن در فعالیت های نیازمند انرژی زیاد و یا انفجاری که از آن به عنوان منبع انرژی رسانی ATP نیز نام برده می شود استفاده نشود، در آنجا باقی خواهد ماند.
بصورت نرمال بدن روزانه حدود 1تا 2 گرم کراتین تولید می کند و البته به همین میزان هم در طول روز کراتین در بدن متابولیزه می شود. بطور میانگین بدن انسان حدود 100 گرم کراتین در بافت ها عضلانی و کبد ذخیره می نماید.
هنگامی که کراتین فسفات بصورت طبیعی در تولید ATP مورد استفاده قرار گرفت، باعث افزایش سنتز پروتئین و افزایش احتباس آب و املاح و افزایش جذب آمینو اسیدها در عضلات اسکلتی شده که این اتفاق باعث افزایش قوای جسمانی بدنساز می‌شود. در ضمن این مکمل به انجام تمرینات سخت کمک کرده و باعث افزایش حجم و توده ماهیچه می‌شود.
اشکال مختلفی از کراتین در مکمل ها استفاده می شوند که از جمله می توان به کراتین مونوهیدرات و کراتین نیترات اشاره کرد.
مکمل کراتین باید در کنار غذاهای پروتئینی استفاده شود نه اینکه جایگزین پروتئین شود. به خاطر اینکه کراتین و پروتئین به روش های متفاوتی کار می کنند. کراتین در طول تمرین منجر به افزایش قدرت می شود، درحالیکه پروتئین بعد از تمرین منجر به ترمیم عضله می شود.
کراتین، آب زیادی را جذب عضلات می کند و این باعث می شود که عضلات بزرگتر و کاملتر شوند. بعد از اولین دوره احتباس آب در بدن، افزایش متوالی وزن بدلیل افزایش حجم عضله رخ می دهد. برخی افراد تصور می کنند که اگر کراتین مصرف کنند و تمرین (ورزش) نکنند، چاق می شوند. اما چنین چیزی درست نیست. کراتین فاقد کالری است و هیچ اثری بر متابولیسم چربی ندارد. بنابراین مصرف کراتین و تمرین ( ورزش) نکردن منجر به هیچ مشکلی نمی شود. کراتین سبب احتباس آب درون عضله می‌شود، پس باید همراه کراتین آب زیادی مصرف کنید.
کراتین (Keratin) یک پروتئین ساختاری و بسیار مهم است که در ساختار بدنی بسیاری از موجودات زنده یافت می‌شود. کراتین موجود در بدن مهره‌داران از نوع «آلفاکراتین» می‌باشد. کراتین ماده ای بسیار سخت و مقاوم است و تنها ماده بیولوژیک قابل مقایسه با آن از نظر استحکام، کیتین می‌باشد.
کراتین و بیماری ها
در برخی از عفونت‌های پوستی مانند عارضهٔ پای ورزشکاران یا درماتوفیتوز، قارچ‌ها با استفاده و هضم کراتین (Creatine) پوست باعث بروز بیماری می‌شوند. همچنین چندین بیماری مثل Keratosis pharyngis به دلیل جهش‌ها و مشکلات ژنتیکی و در نتیجه نقص در تولید کراتین روی می‌دهند.
در برخی از تومورها مثلا در سارکوم‌ها و کارسینوماها با بررسی میزان کراتین (Creatine) می‌توان منش و عامل انتشار یا متاستاز سلول‌های سرطانی را پیدا کرد.
مکمل کراتین (Creatine) سبب بهبود علائم بیماری‌هایی مانند آلزایمر، پارکینسون، سکته‌ی مغزی ایسکمیک، آسیب به مغز و ستون فقرات، بیماری نورون حرکتی، کاهش قدرت حافظه و عملکرد مغز می شود.
همچنین محققان ثابت کرده‌اند که مصرف کراتین می‌تواند سبب کاهش قند خون، افزایش عملکرد عضلات و کیفیت زندگی افراد مسن، درمان کبد چرب در افراد غیرالکلی شود.
از آنجایی که کراتین (Keratin) یک پروتئین است، مصرف مواد غذایی سرشار از پروتئین برای تولید آن اهمیت دارد. کراتین پروتئینی است که به حفظ ساختار مو، ناخن ها، پوست و دیواره درونی اندام‌های داخلی کمک می‌کند. برخی مواد مغذی از تولید کراتین در بدن پشتیبانی می‌کنند.
کراتین (Keratin) یک بلوک سازنده در بدن انسان است. کراتین‌ها پروتئین‌های سختی هستند که ساختار سلول‌های اپیتلیال ( سلول های اپیتلیال سلول هایی هستند که از سطوح بدن مانند پوست، رگ های خونی، مجاری ادرار یا اندام های شما سرچشمه می گیرند. آنها به عنوان سدی بین داخل و خارج بدن شما عمل می کنند و از آن در برابر ویروس ها محافظت می کنند. ) را شکل می‌دهند. این سلول‌ها سطوح داخلی و خارجی بدن را پوشش می‌دهند. آنها به تشکیل بافت‌های پوست، مو، و ناخن‌ها کمک می‌کنند. همچنین، سلول‌های اپیتلیال دیواره درونی اندام‌های داخلی و غدد را شکل می‌دهند.
پروتئین برای رشد و ترمیم قسمت‌های مختلف بدن از جمله عضلات، استخوان‌ها، پوست، تاندون‌ها، مو، چشم‌ها، بافت‌ها اهمیت دارد. به طور خاص، کراتین به تقویت و انعطاف پذیری سلول‌ها در مو، پوست و ناخن‌ها و به کاهش آسیب دیدگی بافت‌ها ناشی از سایش کمک می‌کند.
همچنین، کراتین اندازه سلول‌ها را تنظیم می‌کند، امکان حرکت، رشد و تقسیم را برای سلول‌ها فراهم می‌کندو زخم‌ها را بهبود می‌بخشد.
برخی مواد مغذی به بدن در تولید کراتین کمک می‌کنند و ممکن است سلامت پوست، مو، ناخن‌ها و بافت‌های دیگر را بهبود ببخشند. با مصرف مواد غذایی حاوی این مواد مغذی، فرد می‌تواند به بدن در تولید کراتین کمک کند.
( ادامه این مطلب را در قسمت دوم (لینک) و سوم مطالعه بفرمایید)
منبع: تیم تولید محتوای طبایع
