معرفی گیاه بهمن
بهمنین یا بهمنان همان ریشه خشک شده گیاه بهمن سفید و بهمن سرخ با نام علمی “Centaurea behen L” را گویند. گیاه بهمن گیاهیست خودرو و خاردار با برگهای بریده از تیره بهمنیان که برای ریشه آن ها خواص دارویی زیادی در طب سنتی بیان شده است. به این دلیل به این ریشه های دارویی و پر از خاصیت بهمنین می گویند که از ریشه دو گیاه بهمن سفید و بهمن سرخ تهیه می شود.
در بعضی کتب گفته شده که چون ریشهء این گیاه را در ماه بهمن از خاک بیرون می آید و به بازار ارائه می شود آن را بهمن نامیدند. ولی از طرف دیگر نام علمی این گیاه بهن نیز می باشد که ممکن است در زبان ما به بهمن تغییر پیدا کرده باشد. گویند ایرانیان در گذشته در جشن بهمنگان آن را با نبات و قند می خوردند. این گیاه در پهلوی «وهومن » نامیده می شده است.
رنگ ریشه بهمن سرخ، سرخ رنگ (ظاهرش سرخ تر از داخل آن است) بوده و ریشه بهمن سفید، خارج و داخلش سفید متمایل به زرد است. بهمن سرخ و سفید، هر دو خواص مشابه دارند با این تفاوت که بهمن سرخ خواص درمانی قوی تر و نیز گرم تر از سفید آن دارد. طعم ریشه گیاه بهمن شیرین است. ریشه این گیاه شبیه به ریشه زردک است با این تفاوت که، ریشه بهمن کمی باریکتر، سخت تر، همراه با کجی، نا هموار و دارای بوی معطر و مطبوع می باشد.
ریخت شناسی گیاه بهمن (ریشه بهمنین)
گیاه بهمن گیاهی علفی و پایا با ساقههای پرشاخه و گلهای چهارتایی می باشد. اندازه این گیاه معمولا حدود چهل تا پنجاه سانتیمتر است و برگ های آن دارای رگبرگ های برجسته و شبیه به برگ آلوبخارا می باشند که سطح برگ ها از تارهای سفت خار مانند تشکیل شده است.
گل های آن زرد رنگ، دارای دم گل بلند و از برگچه هایی پوشیده شده اند که مجموعه آن ها به شکل مخروطی دیده میشود و در راس آن یک دست گل وجود دارد. با توجه به رنگ ریشه های این گیاه به آن بهمن سرخ یا سفید می گویند.
خاستگاه گیاه بهمن
این گیاه از گیاهان بومی ایران می باشد. در ایران در غرب در کردستان، اشترانکوه، کرمانشاه، همدان و نواحی مرزیغرب و در گوتوند و همچنین در اطراف تهران، ری،رنه دماوند و در مشرق درخراسان و در جنوب در فارس در چرمکان و کنار تخت می روید.
ترکیبات شیمیایی گیاه بهمن (ریشه بهمنین)
در ریشه بهمن ماده تلخی به نام لاکتون بهنین “بهمنین” وجود دارد.
طبع ریشه بهمن
به طور کلی طبع ریشه گیاه بهمن (بهمنین) گرم و خشک است و بهمن سرخ نسبت به بهمن سفید گرمتر و پرخاصیت تر است.
خواص ریشه بهمن (بهمنین)
- مهمترین خاصیت این ریشه، تقویت و افزایش میل و نیروی جنسی آقایان و افزایش تعداد و کیفیت اسپرم می باشد.
- مقوی قلب و باز کننده انسدادهای مجاری عروقی.
- دفع کننده سنگ های کلیه و مثانه.
- چاق کننده و درمان کننده لاغری.
- ضد یرقان.
- مفید برای سرد مزاجان.
- درمان تپش قلب.
- درمان خفقان.
- کاهش دردهای مزمن طحال.
- رفع بوی رحم.
- کمک به زیبایی و شفافیت پوست.
- ضد نفخ.
- ذوب کننده اخلاط بلغمى.
طریقه استفاده از ریشه گیاه بهمن (بهمنین)
معمولا ریشه بهمن را به صورت پخته، دم کرده و یا پودر شده استفاده می کنند.
درمان سرد مزاجی:
آن را نرم بسایید و هر روز کمى بخورید. براى سردمزاجان داروى خوبى است.
برای رفع بوی رحم:
- ریشه گیاه بهمن را با زعفران مخلوط نرم بسایید و به صورت شیاف درآورید و شب ها در مهبل بگذارید و بخوابید. براى پاک کردن و خوشبو کردن رحم مفید است.
- ریشه گیاه بهمن را خرد کنید و بجوشانید بعد آب آن را با زعفران سائیده مخلوط نموده و در رحم تنقیه کنید. ترشحات غیر طبیعى رحم را متوقف مى سازد و رطوبت زیادى را از بین مى برد و رحم را معطر مى نماید.
- اندازه یک قاشق غذاخوری از پودر بهمنین را همراه یک قاشق چایخوری عسل داخل آب بریزید و بجوشانید.سپس آن را صاف نمایید و از قسمت زلال دمجوش با سرنگ بدون سرسوزن به داخل واژن تنقیه کنید. باعث درمان عفونت رحم میشود و بوی نامطبوع را از بین میبرد.
برای زیبایی و شفافیت پوست:
- آن را بسیار نرم بسایید بعد با عسل و کمى نمک طعام مخلوط کرده و شب ها بر چهره ضماد نمایید. جریان خون را در مویرگ هاى پوست صورت زیاد کرده و رنگ چهره را نیکو مى کند و و کک و مک را برطرف می نماید.
- روش دیگر اینکه از ماسک تهیه شده از پودر بهمنین و گلاب استفاده شود. پودر این ریشه را با گلاب مخلوط کنید تا خمیری روان بدست آید. خمیر را روی پوست صورت ماسک نمایید و پس از یکساعت بشویید.
برای تقویت قوای جنسی:
- دمکرده بهمن سرخ برای تقویت نیروی جنسی بسیار مفید است.
- بهمن سرخ و سفید را به مقدار مساوى بسابید و هر روز مقدار ده گرم از آن را با شربت سیب مخلوط کرده و بخورید. براى تقویت نیروى جنسى و زیاد کردن اسپرم بسیار نافع است و شهوت مردان را تا حد بى قرارى زیاد مى کند.
- بهمن سفید پودر شده را با مقداری بادام آسیاب شده و نخود پخته شده آسیاب شده و مقداری شکر با آب به صورت فرنی درست کرده و هر روز ناشتا میل کنید. برای تقویت قوه باه بسیار نافع است.
- نسخه دیگر اینکه بهمن سرخ، دارچین، زنجبیل و بهمن سفید را به طور مساوی پودر نموده با عسل قاطی کنید روزی ۲ قاشق مصرف نمایید.
- پودر بهمنین (به اندازه مساوی از بهمن سفید و بهمن سرخ) را داخل عسل طبیعی یاشیره خرنوب بریزید و ترکیب کنید. هر صبح ناشتا دو قاشق چایخوری از ترکیب میل کنید.
درمان لاغری و چاق شدن:
- بهمن سفید پودر شده را با مقداری بادام آسیاب شده و نخود پخته شده آسیاب شده و مقداری شکر با آب به صورت فرنی درست کرده و هر روز ناشتا میل کنید. برای فربه شدن بسیار نافع است.
- اگر پودر بهمنین را بجوشانند و آب آن را صاف نموده با مقداری شکر چند روز ناشتا مصرف نمایند و همراه صبحانه نیز مقداری بادام شیرین میل کنند چاق و فربه می گردند.
- اگر آن را در آب بپزند به طوری که خوب پخته گردد،مانند حلیم شود و آب آن را باشکر ناشتا میل نمایند جهت فربه کردن بدن بسیار نافع می باشد.
- نسخه دیگر این است که مقدار 20 گرم بهمن سرخ ، 100 گرم مغز بادام ، 100 گرم نخود برشته و 100 گرم شکر را کوبیده و روزی سه قاشق میل گردد .
برای دفع سنگ کلیه و سنگ های مجاری ادراری:
10 گرم از گیاه را در 250 سی سی آ ب دم نموده و در 3 نوبت آن را میل نمایید.
درمان نفخ و صدای معده و روده:
مقدار نصف قاشق چایخوری از پودر بهمن سفید را با یک فنجان آب وسط ناهار و شام میل کنید. دستگاه گوارش را تقویت می کند. بادشکن است و صدای روده ها را درمان می کند.
درمان یرقان:
جهت معالجه بیماری یرقان از دمکرده این گیاه مصرف گردد.
عوارض مصرف بیش از حد و موارد احتیاط و منع مصرف ریشه گیاه بهمن (بهمنین)
تا کنون عوارض خاصی برای این گیاه اعلام نشده است اما در هر صورت باید استفاده از بهمن ها با نظارت پزشک متخصص صورت گیرد.
استفاده برای بانوان باردار و شیرده و کودکان زیر 14 سال فقط به دستور پزشک متخصص طب سنتی صورت پذیرد.
برای دسترسی به مجموعه جزوات و کتاب های مربوط به طب سنتی به لینک “ ” مراجعه کنید.
منبع: تیم تولید محتوای طبایع