مروری بر گیاهان دارویی مؤثر بر کم خونی در منابع طب سنتی ایران

سابقه و هدف: کم خونی یکی از بیماری های شایع و گسترده ی جهان است که انواع و علل مختلف و تا حدی درمان های متفاوتی دارد. در این راستا در منابع طب سنتی ایرانی-اسلامی، گیاهان دارویی زیادی به علت سازگاری بدن با داروهای طبیعی و فقدان عوارض جانبی شدید برای پیشگیری و درمان کم خونی مطرح شده است. هدف از این پژوهش، شناسایی و معرفی این گیاهان دارویی است که در منابع طب سنتی، تحت عنوان داروهای خون ساز آورده شده است. مواد و روش ها: این پژوهش با بررسی منابع معتبر طب سنتی و مفردات جامع گیاهی انجام گرفت و در ادامه، مقایسه هایی بین داروهای شیمیایی و مفردات گیاهی از لحاظ تأثیر بر کم خونی های ناشی از کمبود آهن، آنمی آپلاستیک، آنمی همولیتیک یا کم خونی وابسته به بیماری های مزمن، آنمی ناشی از عوامل غیرطبیعی مثل اشعه ی یونیزه کننده و پان سیتوپنی انجام شد. یافته ها: در پایان 50 گیاه دارویی تحت عنوان داروهای مولد دم یا خون ساز استخراج و معرفی شده و گیاهان مهم خون ساز بر اساس ویژگی های درمانی دسته بندی شدند. از مهم ترین مفردات گیاهی که در درمان انواع کم خونی مورد توجه بوده اند می توان به انگور (کشمش)، نارگیل، انار، گون و بیدگیاه اشاره کرد. نتیجه گیری: به نظر می ر سد این مطالعه می تواند پایه ی مطالعات کارآزمایی بالینی با استفاده از گیاهان دارویی و یا ساخت داروهای ترکیبی گیاهی در درمان انواع کم خونی ها قرار گیرد.