حبوبات سرشار از پروتئین، فیبر و مواد ضروری بدن هستند، بعضی از آن‌ها مانند نخود آنقدر مفید هستند که نفاخ بودنش کار دست آن داده است، اما ما می‌خواهیم در این پست چند راه کار مناسب به شما ارائه دهیم تا نفخ حبوبات را تا حد امکان بگیرید. اما قبل از معرفی این روش‌ها می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که از منظر طب سنتی خوردن حبوبات خوبه یا بد؟ کدومو بخوریم، کدوم نخوریم؟ چجوری بخوریم؟
حبوبات آری یا نه؟
بسیار سوال می‌شود که تکلیف ما با این منبع به صرفه پروتئین چیست؟
حبوبات شامل دانه‌های گیاهی هستند که معروف‌ترین آن‌ها نخود، عدس، ماش، انواع لوبیا، باقلا و لپه است. خواص و کاربرد حبوبات مختلف، متفاوت است و از قدیم در سفره خانواده‌ها جای دارند، اما در مصرف آن‌ها رعایت چند نکته به طور کلی لازم است:
۱) حبوبات در برخی از بیماری‌ها جرء پرهیزات مهم قرار می‌گیرد که پزشک به آن تأکید می‌کند، مانند:
- پرهیز عدس در برخی دردهای مفاصل با مشکلات روانی
- حبوبات به شدت نفاخ و بخارزا در افراد مبتلا به سردرد و میگرن، خصوصاً زمان حمله میگرنی و سرگیجه
۲) دقت کنید لزوماً عارضه حبوبات فقط گوارشی و نفخ نیست و بسته به نوع آن و فعل و انفعلاتی که در بدن ایجاد می‌کنند در برخی مشکلات پرهیز داده می‌شوند، اما عارضه مهم و آشنا در مصرف حبوبات، همان نفخ است که در افرادی که مشکلات گوارشی دارند توصیه می‌شود محدود مصرف گردد و تا حتی الامکان نفخ آن گرفته شود.
۳) مصرف زیاد حبوبات در همه مشکل ساز است، بنابراین غذاهای پرحبوبات مانند عدسی و خوراک لوبیا را متعادل مصرف کنید.
۴) سعی کنید غذاهایی که در دستورشان حبوبات است را با مقادیر کمتر حبوبات مصرف کنید و سبزیجات را بیشتر کنید، مثلاً لپه قیمه را کمتر بریزید و پوره گوجه فرنگی را بیشتر اضافه کنید
۵) خیساندن حبوبات روش آشنای کمتر کردن نفخ آن‌هاست، اما همین خیساندن هم نکات خاصی دارد که توصیه می‌کنیم ادامه متن را حتماً مطالعه کنید.
چرا حبوبات باعث نفخ می‌شوند؟
- انواع حبوبات به دلیل هضم نشدن قند آن در بدن موجب ایجاد نفخ می‌شوند
- در بین حبوبات، ماش کمترین نفخ رو ایجاد می‌کند.
- اما نخود و لوبیا بیشترین نفخ را دارا میباشند.
از کاهش نفخ حبوبات تا پختن سریع آن‌ها
از این روش‌ها می توانید به صورت ترکیبی هم استفاده کنید:
۱) خیساندن به مدت ۴ تا ۴۸ ساعت، اگر بیشتر باشد بهتر است
- بسته به وقت خود، حبوبات را قبل پختن بین ۴ تا ۴۸ ساعت در آب ولرم خیس کنید،
- در این مدت هم اگر چندبار آب آن را عوض کنید بهتر است!!!
- حتی گاهی توصیه می‌کنیم این خیساندن را تا حد شروع جوانه زدن دانه‌ها ادامه دهید.
- بعد حبوبات خیس‌شده را داخل دستمال نخی بریزید و آن ها را آرام مالش بدهید تا پوستشان جدا بشود و بعد بپزید.
۲) جوشاندن حبوبات
- اگر حبوبات را از قبل خیس کرده‌اید، قبل از پخت، آن‌ها را به مدت ۵ دقیقه بجوشانید و آبکش کنید و نهایتاً در آبی تازه به طور کامل بپزید.
- اگر حبوبات را از قبل خیس نکرده‌اید، قبل از پختن، آن‌ها را یک یا دوبار بجوشانید و بعد آبکش نموده و با آب جدید بپزید.
۳) استفاده از خیار برای وقتی که عجله دارید
- اگه عجله دارید و وقت خیساندن ندارید، یک خیار با پوست را از طول برش بدید و موقع پخت حبوبات داخل قابلمه بیندازید و آخر پخت خارجش کنید.
- از خیار می‌توانید موقع خیساندن حبوبات هم استفاده کنید.
۴) از ادویه و مواد ضدنفخ در هنگام پخت استفاده کنید
- راه دیگر برای رفع نفخ حبوبات، پختن آن‌ها به همراه زیره و کمی برنج است.
- تازه می توانید موقع پخت به حبوبات خود هویج، رزماری، نعنا خشک و آویشن اضافه کنید.
آیا با خیساندن یا جوشاندن و دورریختن آب حبوبات، خواصشان از بین می‌رود؟
این سوال خیلی کلی است، اگر منظور از خواص، برخی از ویتامین‌های محلول در آب یا حساس به گرماست، خب بله ممکنه بخش از آن‌ها از بین بروند. اما…
- اما هدف از مصرف حبوبات، فقط مصرف ویتامین‌های محلول در آب یا حساس به گرما نیست، این مواد خصوصاً نخود، کلی خواص و ویتامین‌های دیگر نیز دارند.
- گاهی برخی از خواص، با پختن بیشتر شده و اون ماده مفیدتر میشه
- گاهی عوارض اونا با این ترفندها کمتر میشه مثل نفخشون
با این حال اگر نگران آن دسته از ویتامین‌های از دسته رفته هستید دو روش دیگر را امتحان بفرمایید.
چه کسانی باید حواسشان به نفخ حبوبات باشد؟
افراد زیر باید در مصرف حبوبات نفاخ احتیاط کنند و قبل مصرف با پزشک خود مشورت کنند تا شرایطشان بدتر نشود:
- افراد دارای میگرن، سردرد و سرگیجه (خصوصاً در موقع حمله میگرنی)
- افراد دارای آلرژی
- افراد دارای بیماری‌های گوارشی مثل رفلاکس و سوءهاضمه
- سالمندان
- خانم‌های باردار (خصوصاً سه ماهه اول)
- کودکان زیر دو سال
چند توصیه ضدنفخ
- به آرامی غذا بخورید
- غذاها را خوب بجوید
- بین غذا صحبت نکنید
- موقع غذا خوردن صاف بنشینید
- از مصرف غذاهای گرم و سرد همزمان با هم خودداری کنید.
- یک نعلبکی کوچک ریحان یا نعناع را در سفره خود داشته باشید.
- با آویشن آشتی کنید خصوصاً موقع خوردن پیتزا و غذاهای غلیظ و نفاخ
- بعد از غذا خوردن کمی آرام قدم بزنید.
- معده و ناحیه شکم را با ماساژ روغن‌های گرم، تقویت کنید.
- یبوست خود را برطرف کنید.
حرف پایانی
حبوبات جزء مواد غذایی بسیار کم‌کالری می باشند و می‌توانند به‌راحتی در رژیم غذایی کسانی که رژیم لاغری دارند گنجانده شوند. همچنین حبوبات، مرجع خوبی برای دریافت پروتئین و آهن برای اشخاص گیاه‌خوار شمرده می‌شوند. البته حبوبات نیز اما و اگرهای خود را دارند و برخی از آن‌ها به ویژه نخود و لوبیا به شدت نفاخ هستند که در این پست به شما ۴ روش جالب برای گرفتن نفخ حبوبات معرفی کردیم که امیدواریم برایتان مفید باشد.
