توصیف داروهای مقوی قلب و نحوه عملکرد آنها از دیدگاه طب سنتی ایران

سابقه و هدف: باتوجه به افزایش شیوع بیماری های قلبی- عروقی و بازگشت مردم و پزشکان به سمت طب سنتی و مکمل، مرور و ارزیابی مجدد داروهای قلبی، به خصوص داروهای مقوی قلب اهمیت و کاربرد بیشتری می یابد. در این مقاله سعی بر این است که مفهوم کلی مقویات قلب و نحوه عملکرد آنها از دیدگاه طب سنتی ایران شرح داده شود.

مواد و روش ها: این مطالعه نوعی مطالعه مروری کتابخانه ای است که با استفاده از منابع طب رایج و و بررسی و گردآوری متون و منابع مهم طب سنتی از جمله القانون فی الطب و رساله فی ادویه قلبیه (ابن سینا)، مخزن الادویه و قرابادین کبیر (عقیلی خراسانی)، الشامل (ابن نفیس قرشی) و سایر کتب و انواع بانک اطلاعاتی از جمله PubMed وscholar Google به انجام رسیده است.

یافته ها: در این تحقیق، با توجه به تعریف مقوی (معدل قوام عضو و مزاج آن جهت ممانعت از ورود مواد بیماری زا به عضو مورد نظر) و اثر انواع مقویات قلب مشخص شد که قوام عضو با افعالی چون قبض، تقویت جرم قلب، یبوست و تجفیف اعتدال می یابد، در حالی که تعدیل قوام روح با کمک عطریت، قبض، تلطیف، تنشیف، تصفیه روح از فضول، تقویت روح و تکثیر آن حاصل می شود و مزاج عضو از طریق تسخین عضو سردشده، تبرید عضو گرم و تیبیس رطوبات زاید عضو مرطوب اعتدال می یابد. همچنین برای مفردات دو ویژگی دیگر ذکر شد (اثر بالخاصیه و تریاقیت) که با مزاج مفرده ارتباطی ندارد و می تواند نوعی ویژگی ذاتی در نظر گرفته شود.

نتیجه گیری: متخصصان طب سنتی با یافتن ویژگی های اختصاصی هر مفرده مقوی قلب و باتوجه به عامل ایجاد بیماری، می توانند جایگاه آن را در درمان بیماری های قلبی مشخص کنند. همچنین باتوجه به فراوانی و تنوع مقویات قلب در کتب داروسازی سنتی، می توان داروهای جدیدی را برای تقویت قلب پیشنهاد کرد تا مورد آزمایش قرار گیرند.