طبیب وسیله ای برای دستیابی به شفا
- دکتر محمود خدادوست، مشاور وزیر بهداشت و مدیر کل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معتقد است انسان علاوه بر بعد مادی دارای بعد معنوی است و نمیتوان آن را با داروهای خوش آب و رنگ یا طب سنتی درمان کرد.
- بلکه باید با ظرفیت دین به دامن شفای پایدار پناه برد و این نگاه حکمای ما به طب اسلامی مانند بوعلی و دیگر دانشمندان ما بر این باور بودند که شفای همه بیماران دست خداست و طبیب وسیلهای برای دست یابی به این شفا، نگاه درستی است که باید در جامعه بسط و گسترش یابد.
- اگر با این تعریف پیچیده انسان و ابعاد مختلف آن انسان را بررسی کنیم به این نتیجه میرسیم که با سنبل الطیب، سیاهدانه و رازیانه و استامینوفن نمیتوان به شفای پایدار دست یافت بلکه باید از ظرفیت دین استفاده کرد.
طبابت با استفاده از آیات و روایات
- نگاه دیگر در تعریف طب سنتی نگاهی است که با استفاده از آیات و روایات میتوان به طبابت پرداخت اما با این نگاه هم شفای پایدار امکان پذیر نیست زیرا دین اسلام که یک دین کامل و جامع است برای تبیین یک قانون علاوه بر قرآن و سنت، به اجماع و عقل هم بسنده میشود و چطور امکان دارد که در بحث سلامت بدون در نظر گرفتن شرایط علمی و عقلی برای سلامت افراد نسخه تجویز کرد.
- اگر ما به دنبال شفای پایدار هستیم باید با دست یافتن به سلامت روانی آن را برای جامعه فراهم آوریم نه با استناد به روایات و احادیث به بحث تجارت در طب اسلامی بپردازیم و استفاده ابزاری از روایات بیشتر از آنکه به سلامت جامعه کمک کند سلامت روحی وبه باورهای اعتقادی مردم آسیب میزند.
- قرآن با تاکید بر هدایت انسان و راه های رسیدن به کمال انسان را فردی دارای عقل و شعور دانسته است که در انتخاب درست با اختیار آزاد بوده است.
جایگاه قانونی طب اسلامی
- دکتر محمود خدادوست بیان کردند در قانون تشکیل وزارت بهداشت و همچنین قانون برنامه پنجم و ششم توسعه، سند ملی گیاهان دارویی و سنتی و همچنین در سیاستهای کلی ابلاغی مقام معظم رهبری، طب سنتی تحت عنوان “طب سنتی ایرانی” یاد شده است و در هیچ کدام از این اسناد نامی از طب اسلامی آورده نشده است.
- کارگروه نظام سلامت در اسلام که مدتی است در دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت تشکیل شده، مدت سه سال روی موضوع طب ایرانی بررسی کارشناسی انجام داده است. ما برای تعیین تکلیف این موضوع به مراجع تقلید و حدیث شناسان پژوهشکده علوم قرآنی مراجعه کردیم. نتیجه تمام این بررسیها این بود که ما موضوعی به نام طب اسلامی نداریم.
- روایات زیادی در حوزه بهداشت و برخی توصیههای درمانی در اسلام داریم که البته باید در پژوهشکدههای علوم قرآنی و از نگاه علم رجال و علم دلالت بررسی شوند. علمای اهل فن و قرآنشناس گفتهاند که پس از اثبات سندیت یک روایت، برای تعمیم آن به زمان، مکان و مردم حاضر نیاز به کار تحقیقاتی و پژوهشی داریم.
- مدیرکل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت همچنین تصریح کرد: در این موضوع که سلامت ابعادی پیچیدهتر از بعد جسمانی و روانی دارد تردیدی نیست؛ ما میتوانیم از ظرفیت دین اسلام به عنوان کاملترین دین برای توسعه ابعاد فرشتگی و روحی انسان کمک بگیریم، اما این موضوع غیر از آن است که ما به نام و سوءاستفاده از دین به مردم داروی امام کاظم (ع)، بخور حضرت مریم (س) و داروی امام رضا(ع) تجویز کنیم؛ این کار به معنی مداخله جسمانی است.
- خدادوست با اشاره به ممنوعیت طبابت افراد غیرپزشک در قانون اساسی ایران، ادامه داد: بر اساس قانون جمهوری اسلامی ایران که تحت نظارت شورای نگهبان قرار دارد و از فیلتر مبانی فقهی ما عبور میکند، طبابت افراد غیرپزشک خلاف قانون است. چطور ممکن است در قانون جمهوری اسلامی ایران بگویند مداخله درمانی فقط توسط پزشک مجاز است، اما افراد غیر پزشک به نام اسلام کاری خلاف قانون انجام دهند؟ این کار قطعا بر اساس این مبانی فقهی، خلاف شرع خواهد بود.
مکتبی به نام طب اسلامی
- با برداشتی که این مدعیان طب اسلامی دارند که به صِرف این که با استناد به روایت یا حدیثی از یکی از ائمه، مکتبی با نام طب اسلامی فعالیت کند، مورد تایید خِبرگان و کارشناسان علم حدیث و قرآن نیز نبوده است.
- از آنجایی که انسان، موجودی چند بعدی است، یقینا میتوان از ظرفیت دین اسلام برای تقویت ابعاد روحانی او استفاده کرد که این امر طبیعتا از طب رایج برنمیآید؛ مفهوم این نوع استفاده از دین اسلام به نظر شخص بنده طب اسلامی نیست.
- وی با بیان اینکه پیدا کردن روایاتی از ائمه و تعمیم آن به طب، تحت عنوان طب اسلامی، عملی ناپسند است، تصریح کرد: اقداماتی به این شکل تنزل دادن جایگاه دین و اسلام و سوء استفاده از باورهای دینی مردم است.
- اساسا برای این که صحت و سقم روایتی تایید شود نیاز به بررسی کارشناسی کسانی است که به علم رجال و علم دِلال واقف باشند که با فرض اثبات روایت توسط متخصصین مربوطه، باید برای تعمیم روایت به نیاز امروز بشر و همگام سازی آن با جامعه فعلی نیاز به فعالیتهای پژوهشی زیادی است که متخصصین علوم قرآنی و احادیث نیز به آن اشاره کردهاند.