پیشگیری و درمان کم کاری تیروئید در پزشکی جدید

این مشکل اغلب از یک بیماری زمینه‌ای تیروئیدی (کم‌کاری تیروئید اولیه) ناشی می‌شود و از مشکل در تولید TSH (کم کاری تیروئید ثانویه) نیست. شایع‌ترین علل کم‌کاری تیروئید اولیه عبارتند از:

تیروئیدیت خود ایمن

تیروئیدیت خود ایمن به نام تیروئیدیت هاشیموتو یا تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن نیز شناخته شده است و شایع‌ترین دلیل این مشکل  در مناطقی است که افراد در رژیم غذایی خود به اندازه کافی یُد مصرف نمی‌کنند.

تیروئیدکتومی

برداشتن کامل تیروئید باعث کم کاری تیروئید می‌شود مگر اینکه بیمار بعد از عمل هورمون‌های تیروئیدی جایگزین را مصرف کند.

فرسایش RAI

روش درمانی یُد رادیواکتیو (RAI درمانی) برای تخریب بافت تیروئید استفاده می‌شود. هرچه مقدار آن بالاتر باشد، احتمال ابتلا به کاین بیماری بیشتر است. با این حال حتی مقدارهای کوچک‌تر در یک دوره‌ی زمانی طولانی‌تر نیز می‌تواند منجر به کم کاری تیروئید شود.

دریافت یُد به صورت غیرطبیعی

دریافت یُد به صورت غیرطبیعی می‌تواند منجر به کم کاری تیروئید شود. قسمت اصلی ساختار غده تیروئید یُد است، بنابراین نبود یُد کافی در رژیم غذایی می‌تواند منجر به کم‌کاری تیروئید شود.

داروها

داروهای ضد تیروئید (متیمازول، پروپیل تیواوراسیل و…) طوری ساخته شده‌اند که منجر به کم کاری تیروئید شوند و معمولاً این داروی تیروئید تنها در درمان پُرکاری تیروئید استفاده می‌شوند.

پرتودرمانی خارجی

پرتودرمانی خارجی اغلب در درمان سرطان سر و گردن و لنفوما (غده مرکب از بافت لنفاوی) استفاده می‌شود (برای سرطان تیروئید هرگز استفاده نمی‌شود). این عامل یکی از علل کمتر شایع برای کم کاری تیروئید است.

درمان این بیماری در پزشکی جدید چگونه است؟

درمان استاندارد این بیماری شامل استفاده روزانه از هورمون‌های مصنوعی لووتیروکسین (لووتیروئید، سینتیروئید و…) است. این داروی خوراکی سطوح کافی هورمون را بازیابی و علائم و نشانه‎‌های کم کاری تیروئید را معکوس می‌کند.

یک تا دو هفته بعد از شروع درمان، متوجه خواهید شد که احساس خستگی کمتری می‌کنید. داروها نیز به تدریج سطح کلسترول را که توسط بیماری بالا رفته بود کاهش می‌دهند و ممکن است هرگونه افزایش وزن را به حالت طبیعی برگردانند. درمان با لووتیروکسین معمولاً به صورت مادام‌العمر است، اما به دلیل تغییر در مقدار لووتیروکسین موردنیاز، پزشک احتمالاً هرسال سطح TSH بیمار را بررسی می‌کند.

تعیین مقدار مناسب لووتیروکسین

مقادیر بیش از حد هورمون می‌تواند باعث عوارض جانبی ازجمله موارد زیر شود:

• افزایش اشتها
• بی‌خوابی
• تپش قلب
• لرزش

اگر مبتلا به بیماری شریان اکلیلی یا کم‌کاری شدید تیروئید هستید، پزشک شما ممکن است درمان را با مقدار کمی دارو شروع کند و به تدریج مقدار آن را افزایش دهد.

اگر لووتیروکسین در مقدار مناسب استفاده شود، درعمل هیچ‌گونه عوارض جانبی ندارد و قیمت آن نسبتاً ارزان است. وقتی احساس بهتر بودن کردید، مقدار مصرف دارو را بالا و پایین نکنید و یا مصرف آن را قطع نکنید. اگر این کار را بکنید، علائم کم کاری تیروئید به تدریج باز خواهد گشت.

جذب مناسب لووتیروکسین

داروهای خاص، مکمل‌ها و حتی برخی از غذاها ممکن است روی توانایی شما در جذب لووتیروکسین اثر بگذارد. در صورت مصرف مقدار زیادی از محصولات سویا، داشتن یک رژیم غذایی برای این بیماری با فیبر بالا و یا مصرف داروهای خاص که در زیر آمده، آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

• مکمل‌های آهن یا مولتی ویتامین‌هایی که حاوی آهن هستند
• کلستیرامین
• هیدروکسید آلومینیوم که در برخی آنتی اسیدها یافت می‌شود
• مکمل‌های کلسیم

اگر شما این بیماری را به صورت بالینی دارید، با پزشک خود در مورد درمان صحبت کنید. برای یک افزایش نسبتاً خفیف در TSH، احتمالاً لازم نیست که هورمون تیروئید مصرف کنید و درمان حتی ممکن است مضر باشد. از سوی دیگر برای یک سطح TSH بالا، مصرف هورمون‌های تیروئید ممکن است سطح کلسترول را بهبود بخشد، توانایی پمپاژ قلب را افزایش دهد و درنتیجه سطح انرژی شما را بهبود بخشد.

داروی جایگزین

اگرچه اکثر پزشکان تیروکسین مصنوعی را تجویز می‌کنند، بااین حال عصاره‌های طبیعی حاوی هورمون تیروئید که از غده تیروئید حیوانات بدست آمده، در دسترس هستند. این محصولات حاوی تیروکسین و ترییدوتیرونین (هورمونی که توسط غده تیروئید ترشح می‌شود) هستند. داروهای مصنوعی تنها حاوی تیروکسین هستند. ترییدوتیرونین که بدن شما به آن نیاز دارد از تیروکسین مشتق شده است.

عصاره‌ها تنها با نسخه در دسترس هستند و نباید با کنسانتره‌های غده‌ای که در فروشگاه‌های مواد غذایی فروخته می‌شود، اشتباه گرفته شود. این محصولات توسط سازمان غذا و دارو کنترل نشده است و قدرت درمان و میزان خالص بودن آن‌ها تضمین شده نیست.