تهوع و استفراغ از دیدگاه طب مدرن و سنتی ایران

از جمله علل شایع مراجعه بیماران به درمانگاه گوارش و دیگر درمانگاه ها، تهوع و استفراغ می باشد که در صورت درمان می تواند تا حدود زیادی زندگی عادی فرد مبتلا را مختل کند.

در طب مدرن معمولا از دو واژه تهوع و استفراغ جهت توصیف بیماری استفاده می شود که تاکنون تحقیق های گسترده ای در راستای پیشگیری و درمان آن انجام شده و توصیه های فراوانی در این زمینه وجود دارد. در طب سنتی ایران چهار واژه تهوع، غثیان، تقلب نفس وقی به کار رفته که در قسمت علل ایجاد کننده آن یک سبب کلی و هفت سبب جزیی به نام «اسباب و علل» قی، تهوع و مواردی دیگر ذکر شده است. در این طب از نقش اخلاط، ضعف معده، فساد غذا در معده و مشارکت دیگر اعضا در ایجاد این بیماری سخن به میان آمده و سپس پیشگیری و درمان بر اساس سبب بیماری و نوع خلط بیماری زا پایه ریزی می شود.

برخی از اوقات ممکن است علت اصلی ایجاد این بیماری در اعضای دیگر مانند دماغ، جگر، طحال و دیگر اعضا باشد (مشارکت اعضا)، که در این حالت درمان اصلی باید متوجه رفع مشکل آن عضو گردد. رنگ مواد مستفرغه دال بر نوع خلط و ماده مسبب قی می باشد. رابطه قی با رطوبت و ضعف معده از دیگر موارد ذکر شده در این طب است.

انجام قی داوطلبانه با تشخیص و نظارت طبیب حاذق در موارد خاص به عنوان پیشگیری و درمان جهت پاکسازی بدن از فضولات و مواد زاید از دیگر موارد پیشگفت در طب سنتی ایران است.