صرع در لغت به معنی سقوط و افتادن است. حواس و حرکت بدن فرد در صرع دچار اختلال می شود، ناگهان می افتد، نه چیزی متوجه می شود، نه چیزی حس می کند و حتی نمی تواند حرکتی داشته باشد. در ادامه با ما همراه باشید تا با علل و راهکارهای پیشگیری و کنترل این بیماری در طب سنتی، بیشتر آشنا شویم:
علل ابتلاء به بیماری صرع در طب سنتی
برای صرع در طب سنتی علت‌های مختلفی ذکرشده است:
1) امتلاء و انباشته شدن مواد زائد در مغز یا در بدن
یکی از عوارض تجمع مواد زائد در مغز یا در بدن صرع است.
- اگر مواد زائد در خود مغز انباشته شوند، مجاری داخل مغز دچار انقباض، گرفتگی و انسدادهای نسبی می شود و درنهایت می تواند صرع ایجاد کند.
- هنگامی‌که انباشتن مواد زائد درجایی دیگر از بدن اتفاق افتد (بیماری های مشارکتی)، بخاراتی تولید می شود که به مغز رسیده و آن را منقبض می‌کند؛
دلایل انباشتگی مواد زائد بدن
امتلاء زمانی اتفاق می افتد که تناسبی بین ورود مواد به بدن، مصرف و خروج آن وجود نداشته باشد و معمولاً در مواردی مانند پرخوری، درهم خوری، کم فعالیتی، عدم ورزش و یبوست اتفاق می افتد.
- مانند اتاقی که مرتب اجناسی وارد آن شود و چیزی از آن خارج نشود. پس از گذشت مدت‌زمانی این اتاق پر می شود. بدن هم مانند آن اتاق است.
پس بایستی به‌اندازه خورد، قبل از سیر شدن کامل از غذا خوردن دست کشید و غذا را خوب جوید.
2) انقباض مغز
یکی دیگر از علت ها انقباض مغز می باشد (بعضی مفاهیم در طب سنتی وجود دارند که به‌تدریج در طب جدید آشکار می‌شوند مانند حرکت، انقباض و انبساط مغز، عروق، بطن ها و مجاری داخل مغز).
3) خشکی مغز
علت سوم ناشی از خشکی است که به‌ندرت اتفاق می افتد.
4) حساس بودن مغز انسان
گاهی صرع به دلیل حساس بودن مغز انسان اتفاق می افتد. بعضی افراد اصطلاحاً ذکاءالحس (خیلی باذکاوت، نکته‌سنج، بسیار دقیق و ظریف) هستند.
این اتفاق بیشتر برای کسانی می افتد که مغزهای رو به خشک دارند (گرم و خشک یا گاهی سرد و خشک).
به‌عنوان‌مثال:
این افراد به صدای دزدگیر ماشین که در چند کوچه آن‌طرف‌تر به صدا درمی‌آید حساس هستند، یا با صدای بال زدن مگس از خواب می‌پرند، همه‌جا باید ساکت باشد تا به خواب روند، بوها را خیلی خوب و دقیق متوجه می شوند (بوی غذایی که در حال ته گرفتن است را به‌سرعت متوجه می شوند، به عطرها حساسند و غیره).
چنین افرادی که مغزی حساس و تحریک‌پذیر دارند، می توانند مستعد صرع هم باشند.
روند درمان
برای درمان این افراد، بایستی حساسیت این افراد کم شود.
- مرحله اول درمان پرهیز از کم خوابی، بی خوابی، فیلم های محرک، بوهای تند، نورهای تند و افزایش خواب است.
- در مرحله بعدی بایستی مصرف غذاهایی به آن‌ها توصیه شود که اصطلاحاً لعاب دار و رو به خنک هستند و ماندگاری بالا در مغز دارند مانند سیرابی و شیردان، پاچه گوسفند و لعاب جو.
مزاج‌های مستعد به صرع
امتلاء می تواند برای همه اخلاط اتفاق افتد اما شایع‌ترین اخلاطی که ایجاد صرع می کنند بلغم و سودا (اخلاط سرد) هستند.
- چون مغز هم سرد است استعداد تجمع این اخلاط در مغز مقداری بیشتر است.
- بین مردم معروف است که هرکسی که صرع دارد گرمی بخورد و از سردیجات پرهیز کند. این مطلب تا حدی درست است اما مطلقاً درست نیست.
دلایل صرع در کودکان
به‌طور کل صرع در بچه ها بیشتر مشاهده می شود.
1) رطوبت
می توان این‌گونه توجیه کرد که رطوبت در بدن کودکان بیشتر است، ساعات زیادی در روز خواب هستند که خود باعث افزایش رطوبت بدن می شود.
- در دوره بارداری جنین چندین ماه در یک محیط رطوبتی قرار دارد و پس از به دنیا آمدن این رطوبت راه به همراه دارد.
- حال اگر مادر در غذا خوردن تدابیر مربوطه را رعایت نکند، رطوبت زائد می تواند از طریق شیر به بچه برسد.
تکان دادن بچه ها در گهواره به پاک‌سازی بدن از مواد زائد کمک می کند.
2) تب و حرارت و افزایش حساسیت مغز
گاهی اوقات در کودکان تب باعث ایجاد صرع می شود؛
- رخ دادن تب در بچه ها، مخصوصاً با مزاج خشک که وزن کمی دارند، لاغرند، معمولاً وزن تولدشان کم است و خشکی مزاج و مغز دارند، باعث بالا رفتن حرارت بدن می شود، رطوبت‌ها از بین می برد و باعث افزایش حساسیت مغز می شود.
- این بچه ها معمولاً به‌راحتی نمی خوابند، شلوغ می کنند، گریه می کنند، خوب غذا نمی خورند و بعد از تب حالت صرع و تشنج در آن‌ها ایجاد می شود.
توجه توجه
- باید توجه کرد که همه صرع ها ناشی از گرمی یا سردی نیست که این خود باعث انتخاب روش درمانی متفاوتی می شود.
- مادر هم باید رژیم غذایی خاصی را رعایت کند و مصرف گرمی جات و عوامل محرک را به حداقل برساند.
علائم و نشانه‌های ظاهری صرع
صرع چهره های مختلفی دارد؛
- یک نفر دچار صرع می شود و چشمش ثابت می ماند،
- فردی تکان نمی خورد،
- فرد دیگر خروج کف از دهان هم دارد،
- یک فرد قبل از صرع دچار علائم هشدار دهنده مانند اختلالات بویایی می شود و بزاق، مخاط بینی و اشک چشم به مقدار زیاد ترشح می شود.
مراحل درمان صرع
مانند درمان بسیاری از بیماری ها در طب سنتی، برای درمان صرع نیز سه مرحله وجود دارد:
- اولین قدم همیشه پرهیز است.
- دومین مرحله نٌضج به معنی پختگی و به تمامیت رسیدن مواد داخل بدن و قابل‌مصرف
- و مرحله آخر دفع شدن آن از بدن است.
کنترل بیماری ام اس با تدابیر طب سنتی
مثال:
به‌عنوان‌مثال سیبی نرسیده، سیبی است که نضج پیدا نکرده است. سیب بعد از رسیدن دچار پختگی شده و آماده مصرف می شود.
در بدن مواد نضج نیافته وجود دارد مانند رطوبت های ژله مانند و پف آلودگی ها که قابلیت مصرف و دفع ندارند و بایستی به بدن فرصت پختن این مواد را داد.
چنانچه این مواد در بدن تجمع پیدا کنند، چاقی، پف آلودگی، خماری، حافظه کم، کابوس، صرع و غیره می تواند ایجاد شود.
کاهش حملات صرع در مزاج سرد
- اسهال ایجاد کردن یکی از راه های دفع مواد زائد تجمع پیداکرده در بدن است که با موادی از قبیل دم نوش ها و عرقیجات مانند: اسطوخودوس، بادرنجبویه، بابونه، آویشن می تواند انجام شود.
- یبوست در صورت وجود بایستی درمان شود.
- عطسه کردن با تکان هایی که در سر ایجاد می کند باعث دفع مواد زائد تجمع پیداکرده در سر می شود.
- چکاندن روغن بابونه در بینی، گرم نگه‌داشتن سر، گاهی آفتاب گرفتن در فصل های سرد، نخوابیدن در اتاق سرد و جای سرد یا در سایه برای فردی با مزاج سرد و مخصوصاً در فصل سرد می تواند به افرادی که دچار حمله صرع می‌شوند کمک کند.
- ورزش برای این افراد نسبت به غذا در اولویت قرار دارد؛ در واقع ورزش گرمی بدن را افزایش می دهد و رطوبت های زائد بدن را دفع می کند.
- ماساژ، دلک و غمز که همان ماساژ های قدیمی هستند به دفع رطوبت ها و سردی ها کمک می کنند و باعث کاهش حملات صرع و شدت آن می شوند.
کاهش حملات صرع در مزاج‌های گرم
اخلاط گرم هم می توانند در بدن تجمع پیدا کنند و ایجاد صرع کنند که البته با احتمال کمتر صورت می گیرد.
- گرمی صرع را در افراد با غلبه خلط خون تحریک می کند.
موقعیتی را در نظر بگیرید که فرد شب در اثر خوردن آب‌گوشت (غذای سنگین)، دچار افزایش فشار و تجمع خلط خون شده است. گاهی این افراد دچار صرع می شوند که ناشی از افزایش خلط دم است.
راه‌حل آن:
- مثل همیشه در درجه اول پرهیز است؛ مصرف غذاهای سنگین، چرب، گوشت قرمز، روغن ها و برنج زیاد باید محدود شود.
- یکی از غذاهایی که به این افراد توصیه می شود آشی است که بیشتر آن سبزی و مقداری لپه است.
- کلاً مقدار غذای مصرفی در این افراد بایستی کم شود و از مایعات و سالادجات بیشتر استفاده کنند.
- راه‌حل بعدی پاک‌سازی بدن می باشد که برای مواد زائد مختلف متفاوت می باشد.
- بهترین راه دفع خلط دم؛ خون‌گیری از بدن به روش های مختلف (مانند حجامت و فصد) است که بایستی با تجویز پزشک متبحر انجام گیرد.
- اگر این روش ها به‌جا و درست انجام شوند، به‌عنوان‌مثال با یک مرحله فصد، فرد تا مدت ها حمله ای ندارد و حالش خوب است.
البته لازم به ذکر است که :
- خون‌گیری به‌تنهایی کافی نیست و حتماً تغییر سبک زندگی و پرهیز باید لحاظ شود.
- در صورت وجود یبوست این افراد بایستی مسهل های رو به خنک مثل آلوبخارا و تمر هندی های تازه و ملس استفاده کنند.
- مصرف روغن های خوراکی مثل روغن‌زیتون نیز مفید می باشد.
منبع
سایت رسمی دکتر سیدمهدی میرغضنفری
