بیماری ام اس یک بیماری خودایمنی و یکی از شایع‌ترین بیماری‌های حال حاضر در بین افراد ۲۰-۵۰ سال است که هنوز درمان قطعی برای این بیماری کشف نگردیده است اما مبتلایان به این عارضه با رعایت نکاتی می‌توانند این بیماری را کنترل کنند، که ما در این پست از مجله اینترنتی طبایع قصد داریم، شما را با علل این بیماری و راه‌های پیشگیری و کنترل آن از دیدگاه طب سنتی آشنا نماییم.
بیماری ام اس چیست؟
- ام‌اس یا اسکلروز مولتیپل، یک بیماری مزمن و بالقوه ناتوان کننده است که سیستم عصبی مرکزی شامل مغز و نخاع را درگیر می‌کند و در بروز التهاب در بدن نقش دارد.
- در بدن ما وقتی که به دلایلی (که هنوز کاملاً مشخص نشده) گلبول‌های سفید اشتباهاً به میلین (به جای یک عامل بیگانه) حمله ور شوند، بیماری ام اس آغاز می‌شود.
- و هر بار که این گلبول‌ها به رشته‌های اعصاب مربوط به یکی از اندام‌های بدن‌مان حمله می‌کنند، آن اندام دچار مشکل خواهد شد.
- مثلاً زمانی ممکن است در راه رفتن و زمانی دیگر در بینایی یا حفظ تعادل دچار مشکل شویم. به طورکلی با آسیب بافت عصبی اختلالاتی در ارسال پیام های عصبی از سوی مغز به دیگر اجزای بدن رخ می‌دهد.
- این بیماری به چند شکل ظاهر می‌شود و علائم جدید آن یا به صورت عود مرحله‌ای (به شکل برگشتی) یا در طولِ زمان (به شکل متناوب) اتفاق می‌افتد. امکان دارد در عود مرحله‌ای، نشانه بیماری به کلی از بین برود؛ اما وجود مشکلات عصبی دائمی به ویژه با پیشرفت بیماری در مراحل بعدی به‌طور مداوم اتفاق می‌افتد.
- مکانیزم اصلی آن آسیب زدن توسط سیستم ایمنی بدن یا اختلال در سلول‌های تولیدکننده غلافِ میلین است.
علایم بیماری ام اس
بیماری ام اس اختلال سیستم عصبی مرکزی است به طوری که با پیشرفت بیماری زندگی عادی فرد دچار مشکل می‌شود. ام اس به راحتی قابل شناسایی نیست، اما با پیشرفت بیماری علائم جدی و عمده تری در بدن ظاهر می‌شود. برخی از این علائم عبارتند از:
- مشکلات بینایی، دو بینی و در مرحله نهایی از بین رفتن بینایی فرد
- بی حسی اعضای بدن و مور مور شدن
- سفتی عضلانی و اسپاسم های شدید
- خستگی و ضعف بدون علت و در مدت های طولانی
- عدم حفظ تعادل و داشتن سرگیجه
- مشکلات حافظه، ناتوانی در تمرکز
- تغییرات خلق و خوی و افسردگی
- اختلال در عملکرد دستگاه گوارش، عدم کنترل ادرار، اسهال و یبوست ، از مهم ترین علائم است.
چرا من ام اس گرفتم؟
- از نظر طب نوین علت این بیماری هنوز نامشخص است، اما از نظر طب سنتی این عارضه بیشتر بر اثر غلبه سردی در بدن به‌ویژه سودا بروز پیدا می‌کند، بنابراین بیماری ام‌اس در مناطق سرد بیشتر شایع است و در زنان به علت طبع سردی که دارند بیشتر دیده می‌شود.
- در حالت کلی، افرادی که از نظر ژنتیکی دارای طبع سردی هستند و مدام از غذاهای سرد به حد وفور استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض بیماری ام‌اس قرار می‌گیرند.
منشا بیماری ام اس از نگاه طب سنتی
- زمینه ژنتیکی
- حرص خوردن بیش از حد
- حساس و زود رنج بودن
- عصبانیت شدید و کم تحملی
- خوردن بیش از حد غذاهای سرد مانند لبنیات به‌ویژه پنیر و ماست، ترشی، تنقلات مصنوعی، غذاهای کنسرو شده
- مصرف بیش از حد غذاهای تند مانند فلفل، شور، تلخ و ترش مانند سرکه و قره‌قروت
- بی‌نظمی در خواب شبانگاهی و شروع خواب شب دیرتر از موقع مناسب
- ابتلا شدید به یبوست
- کمبود شدید ویتامین D3
چه کسانی بیشتر در معرض بیماری ام اس هستند؟
۱) افرادی که به شدت حساس، زود رنج و عصبی هستند
عموما این دسته از افراد با به وجود آمدن کوچکترین شرایط و ناملایمات، کنترل خود را از دست داده و خود را به شدت تحت فشار های عصبی قرار می دهند. زمانی که میزان مواد معدنی در بدن انسان کم یا زیاد شود، سیستم عصبی را درگیر کرده و باعث اختلالات روحی روانی شدیدی در فرد می شود.
بهترین راهکار درمان ام اس در این زمینه که خود راه حلی برای پیشگیری از این بیماری محسوب می شود، پرهیز از هرگونه تنش و کنترل احساسات است؛ این دسته از افراد باید دست به تغییراتی در رفتار خود بزنند تا کمتر در معرض فشار های روحی و روانی قرار گرفته و بتوانند آن را مهار کنند.
۲) افرادی که طبع سرد دارند
عموما افرادی که به صورت ژنتیکی دارای طبع سردی هستند و مدام غذاهای سرد می‌خورند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ام اس قرار می گیرند، این دسته از افراد باید در مصرف مواد غذایی دقت زیادی داشته باشند زیرا در صورت عدم رعایت رژیم غذایی درست، ابتلا به بیماری ام اس افزایش می یابد؛ چرا که PH خون انسان، گرایش زیادی به مواد اسیدی پیدا می‌کند و با مصرف بیش از اندازه موادغذایی ترش، ابتلا به بیماری ام اس بیشتر خواهد شد و در این حالت کنترل و درمان ام اس را، با مشکل مواجه می سازد.
بنابراین بهتر است در مصرف مواد غذایی دقت لازم را به عمل آوردید و رژیم غذایی خود را تغییر دهید تا از آسیب های این بیماری در امان مانده و از بروز آن پیشگیری کنید.
تغذیه بیماران ام اس در طب سنتی
مواد غذایی مفید
- بیماران ام اس از نان‌های سبوس دار مانند نان سنگک استفاده کنند.
- همچنین استفاده از زیتون و روغن آن به این اشخاص پیشنهاد می‌شود.
- این افراد بهتر است، به جای گوشت‌های گاو و گوساله از گوشت بره جوان و گوسفند، کبک یا بلدرچین استفاده کنند.
- از دیگر خوراکی‌های مفید برای این دسته از بیماران می‌توان به زنجبیل، خاکشیر، انجیر، برگه زردآلو، انگور، گلابی، هویج، آناناس، انبه، طالبی، توت شیرین، بادام، سمنو، کنجد، زرده تخم مرغ نیم برشت، گلاب و زعفران اشاره کرد.
- این بیماران باید از مواد غذایی گرم استفاده کنند با این حال بهتر است توسط پزشک مزاج‌سنجی شوند و در مصرف گرمیجات هم زیاده روی نکنند.
- تقویت دستگاه گوارش و پیشگیری از یبوست، به این افراد توصیه می‌شود.
- مصرف میوه‌هایی مانند آناناس و موز برای افراد دچار این عارضه مفید است،
- از دیگر خوراکی‌های مفید برای افراد دچار ام اس می‌توان به انواع آجیل‌ها مانند بادام درختی، پسته، گردو و فندق، آلوی خیس شده، نخوداب، ارده به همراه شیره انگور و شربت عسل اشاره کرد که مقدار مصرف آن باید متعادل باشد.
مواد غذایی مضر
- این دسته از بیماران از فرآورده‌های کارخانه‌ای نباید استفاده کنند.
- باید از مصرف لبنیات پرچرب به‌ویژه پنیر و ماست، ترشی، سرکه، تنقلاب مصنوعی مانند چیپس، پفک و شکلات، غذاهای ساندویچی، سوسیس، کالباس، گوشت گاو، غذاهای کنسرو شده، چای، قهوه، نسکافه، شیرینی‌های قنادی، غذاهای مولد سودا و بلغم، نوشابه‌های گازدار و مواد غذایی اسیدی پرهیز کنند.
- به طور کلی این موادغذایی شامل غذاهای صـنعتی و فست فـود، فست فود، غذاهای مضر برای رژیم بلغم مانند (ترشیجات،کیوی، ماسـت،دوغ، کشـک، ماکارونی، گوجه فرنگی، خیار و غیره) و غـذاهـای مضـر بـرای رژیم سودامانند (کلـم- عـدس –قـارچ و غیـره) مـی‌باشـند.همچنین سیر و پیاز خام نیز جزه غذاهای مضر به شمار می‌آینـد.
- از مصرف سردیجات از نظر طبع در شب هنگام بپرهیزند یا همراه با مصلح مصرف کنند.
- همراه غذا از مصرف ماست و سالاد خودداری کنند.
تدابیر طب سنتی برای پیشگیری از ام اس در طب سنتی
- این اشخاص باید از حضور در اماکن شلوغ و پر سر و صدا تا حد امکان اجتناب کنند.
- خواب مناسب داشته و تا حدامکان از خواب روز و بیخوابی طولانی مدت بپرهیزند.
- از پرهیزات طبع بلغم و سودا تبعیت کنند.
- از گیاهخواری و خام گیاهخواری بپرهیزند.
- بانوان عزیز از حرص خوردن زیاد و بیش از حد عصبی شدن بپرهیزند.
- مبتلایان به ام اس باید برای داشتن رژیم غذایی مناسب و روانی آسوده به متخصص تغذیه و روان‌شناس مراجعه کنند.
- این اشخاص باید از احساس ناامیدی و زود رنجی دوری کنند.
- ماساژ بدن به‌ویژه نواحی که دچار بی‌حسی شده است با روغن‌هایی مانند بادام تلخ و زیتون برای مبتلایان به ام اس سودمند است.
- افراد دچار این عارضه بهتر است که از عطرهای گرم مانند گل‌محمدی یا نرگس استفاده کنند (پرهیز از بوهای سرد و بوهای تند و صنعتی).
- درصورت وجود یبوست حتما آن را برطرف کنید.
- دود کردن اسفند و کندر در منزل هم موثر است.
- یکی از ریشه‌های این بیماری افسردگی و احساس شکست می‌باشد، برای درمان آن باید افسردگی را درمان کرد مشکلات زندگی را باید یکی یکی حل کرد؛
- به خاطر داشته باشید که حفظ کنترل و استقلال در زندگی روزانه، لزوماً به این معنا نیست که تمام کارها را به شکل قبل انجام بدهید. با پذیرفتن این موضوع در روند درمان ام اس و مجاز کردن خود به داشتن یک زندگی متفاوت: از دنیای تکنولوژی های کمکی، مانند ابزارها و تجهیزاتی که در انجام کارهای روزانه شما را یاری می‌دهند، بهره خواهید برد.
- سعی کنید تنها نباشید، وضعیت فعلی خود را باور و قبول کنید، به گذشته فکر نکنید، افکار مثبت داشته باشید.
- در کنار تدابیر بالا، تدابیری چون روغن مالی ملاج سر با روغن کنجد یا سیاه دانه، بادکش گرم کمر، ماساژ مداوم سر، حجامت گرم و حجامت عام، زالودرمانی و طب سوزنی نیز با تجویز پزشک پیشنهاد می‌شود.
تغذیه درمانی
همانطور که گفته شد، تاکنون نه در طب نوین و نه در طب سنتی، درمانی قطعی برای بیماری ام اس، کشف نگردیده است، اما با رعایت رژیم غذایی مناسب و افکار مثبت می‌توان بیماری ام اس را کنترل و از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
- مصرف متعادل دمنوش‌های سنبل الطیب، اسطوخودوس و گزنه متناسب با مزاج و عدم تداخل با داروها، برای مبتلایان به ام اس مفید است،
- این اشخاص همچنین می‌توانند از شربت‌هایی مانند جلاب یا در صورت دسترسی، ژل رویال اصل و مرغوب استفاده کنند.
- گنجاندن زعفران در رژیم غذایی می‌تواند به درمان MS کمک زیادی کند.
- سلامتی بیماران مبتلا به «ام اس» با گیاه جینسینگ .. قابل کاهش و درمان می‌باشد.
- مصرف روزانه ۶ عدد انجیر خشک خیس خورده برای مبتلایان به ام‌اس مفید است.( یک ربع قبل از هر وعده دو عدد)
- مبتلایان به ام اس برای رفع مشکل‌شان مویز، مغز بادام پوست گرفته را در برنامه داشته باشند.
- گوشت بلدرچین یا کبوتر پخته شده به همراه نخود، شویدپلو با زیره، برای مبتلایان به ام اس مفید است.
- زیرنظر پزشک و درصورت نیاز ویتامین D3 مصرف کنید.
ورزش‌های مفید برای بهبود ام اس
ورزش نقش مهمی در درمان و بهبود و حفظ ظرفیت، عملکرد و توانایی بیماران ام اسی دارد.
شنای دیواری:تقویت بالاتنه برای کنترل بیماری ام اس
شنای دیواری تمرینات بالا تنه‌ای هستند که به ایجاد قدرت در عضلات سه سر و عضلات صدری و ماهیچه های بالاتنه کمک می‌کنند و این تمرین می‌تواند در یک موقعیت ایستاده یا نشسته انجام شود.
- اینگونه که بایستید یا بنشینید و نزدیک دو پا دورتر از یک دیوار باشید و کاملا در مقابل آن قرار بگیرید،
- دست هایتان را روی دیوار قرار دهید و دقت کنید که بازوهای شما باید صاف و در ارتفاع شانه و کمی بیش از عرض شانه باز باشند.
- به طرف دیوار خم شوید، آرنج تان را در کناره های خود نگه دارید و تا زمانی که بینی شما تقریباً آن را لمس کند، این موقعیت را نگاه دارید و بر وضعیت بدنی خود تمرکز کنید.
پل:نرم کننده چند ماهیچه ای
این تمرین برای نرم کردن کردن پاها، گلوت‌ها، کمر و ماهیچه‌های شکمی بسیار عالی است.
- بر روی کمر خود دراز بکشید، دست هایتان را در کناره های تان قرار دهید و پاهایتان را به سمت باسن خود بیاورید و روی زمین صاف نگه دارید.
- بعد ماهیچه‌ها را منقبض کنید، پایین شکم خود را به سمت ستون فقرات‌تان بکشید و هنگامی که باسن را بلند کردید، ماهیچه های باسن خود را سفت کنید.
- در بالای این حرکت، بدن شما باید یک خط مورب از زانوهایتان به سینه شما شکل دهد و سپس کمی مکث کنید و به هنگام بازگشت به موقعیت شروع تنفس کنید.
- این تمرین را چند بار تکرار کنید.
حرف پایانی…
افراد زیادی که مبتلا به این بیماری بودند، در حال حاضر به لطف خدا و با رعایت همین توصیه های ذکر شده، بیماری‌شان کنترل شده و روی پای خودشان راه می‌روند و حتی از حالت فلجی نیز خارج شدند و بهبود پیدا کردند.
با این حال، لطفا:
- در مصرف موارد فوق زیاده روی نکنید،
- از مصرف خودسرانه اکیدا بپرهیزید.
- لازم است مقدار مصرف روزانه خود از این گیاهان را با پزشک مربوطه در میان بگذارید.
