کلپوره با نام علمی ( Teucrium polium) نام یک گونه از سرده مریمنخودی و از خانواده نعناییان (Labiatae ) است. در زبان لری به آن هلپه (Halpa) و در لری بختیاری به آن چز میگویند. در عربی به آن مسک الجن، حشیشه الریح گویند.
طبع گیاه کلپوره گرم و خشک است.
مشخصات ظاهری
گیاهی است علفی، به ارتفاع ۱۰ تا 50 سانتیمتر و دارای ظاهر سفید که معمولاً در نواحی بایر، سواحل سنگلاخی و ماسه زارهای نواحی جهان میروید.
برگهای آن باریک، دراز و پوشیده از کرکهای پنبهای در هر دو طرف است. تمام بخشهای گیاه کلپوره دارای کرکهای پتویی خاکستری، سفید و بلند تار ابریشمی است. گلهایی به رنگهای سفید، سفید مایل به زرد و یا زرد و حتی ارغوانی یا صورتی دارد که عطر خوبی هم دارند.
این حالت متغیر بودن نه تنها در رنگ گل بلکه در وضع ساقه گیاه که به صورت پرپشت و پرشاخه و یا به حالت خوابیده درمیآید نیز دیده میشود. زمان گل دادن آن به تناسب شرایط محیط زندگی بین خرداد و مرداد است. زنبور عسل به علت وجود نوش در گلهای آن به سمت گیاه جلب میگردد. در این مطلب خواص عسل کلپوره را نیز خواهیم آورد. قسمت مورد استفاده گیاه سرشاخه گلدار گیاه است.
محل رویش
در نواحی بایر، سواحل سنگلاخی و ماسه زارهای نواحی مختلف اروپا، منطقه مدیترانه، شمال آفریقا و جنوب غربی آسیا منجمله ایران میروید. این گیاه پراکندگی وسیع در نواحی مختلف شمال، مغرب، جنوب و مرکز ایران، منطقه البرز، اطراف تهران مخصوصاً در غالب نواحی نیمه بایر و کوهستان های نیمه خشک دارد.
خواص
- از این گیاه برای درمان برخی از بیماری های دستگاه تناسلی – ادراری استفاده می شود.
- تقویت کننده معده است. دل پیچه را برطرف می کند، نفخ شکم و سوء هاضمه را کاهش می دهد و باعث هضم راحت غذا می شود. در درمان یبوست و اسهال نیز مورد استفاده قرار می گیرد. 15 الی 30 گرم برگ و ساقه گل دار آن را در یک لیتر آب جوش، بهمدت ده دقیقه دم کنید. بعد از صاف کردن، آن را با عسل یا نبات شیرین کرده و بعد از هر وعده غذایی یک فنجان از آن را بنوشید.
- یکی از مهم ترین خواص این گیاه درمان عرق زیاد در شب است.
- مصرف این گیاه یکی از راه های بهبود جوش های بدن است.
- گیاه کلپوره را بخیسانید و خیسانده آن را روی زخم ها و خراشیدگی های پوست بگذارید تا زخم ها زودتر التیام یابند.
- برای تقویت پوست سر، می توانید گل کلپوره را بجوشانید و از آب آن برای شستن پوست سر به عنوان تقویت کننده استفاده کنید.
- برای کاهش قند خون از آب دم کرده آن استفاده می شود. دم کرده کلپوره با سرعت زیاد قند خون را کاهش می دهد پس از مصرف زیاد آن اجتناب شود.
- برای رفع برفک دهان، التیام زخمهای دهانی، درمان گلودرد و شست و شو و ضدعفونی کردن دهان، آب جوشانده آن را غرغره کنید.
- به دلیل تب بر بودن جوشانده کلپوره این گیاه گزینه بسیار خوبی برای درمان سرماخوردگی است.
- تحقیقات علمی نشان میدهد که عصاره این گیاه اثر اینوتروپیک مثبتی بر قلب انسان دارد. عصاره آن موجب کاهش فشار خون شده اما این کاهش به وسیله اثر اینوتروپیک مثبت عصاره این گیاه بر قلب که به آن اشاره شد خنثی میشود. این عصاره بر تعداد ضربان قلب انسان اثر ندارد.
- برای برطرف شدن خارش و التهابات پوستی ناشی از گزش حشرات گل تازه آن را بکوبید و ضماد تهیه کنید این ضماد را به صورت موضعی روی محل گزیدگی قرار دهید.
موارد منع مصرف
- مصرف همزمان این گیاه با داروهای ضد دیابت مانند انسولین و گلی بن کلامید باید با احتیاط همراه باشد زیرا باعث کاهش بیش از حد قند خون می شود.
- استفاده از آن برای زنان باردار، مادران شیرده، نوزادان و کودکان زیر چهار سال در هیچ صورتی توصیه نمی شود.
- مصرف دارویی آن برای مدت کوتاهی مجاز است. چون ممکن است برای کبد و کلیه ایجاد مسمومیت کند.
- افزایش تعداد ضربان قلب، سردرد، خشکی دهان، یبوست و احتباس ادراری از عوارض جانبی مصرف این گیاه دارویی است. بنابراین از این گیاه زیر نظر متخصص طب سنتی استفاده شود.
- افراد که دچار بیماری گلوکوم (آبسیاه چشم)، بزرگی پروستات و دارای ناراحتیهای قلبی و نارسایی کلیه و کبد هستند. باید از مصرف این گیاه اجتناب کنند.
عسل کلپوره
عسل کلپوره یکی از انواع عسلهای پرطرفدار و محبوب است که از گیاه کلپوره یا مریم نخودی تهیه میشود. در ادامه خواص عسل کلپوره را برای شما عزیزان شرح میدهیم.
خواص عسل کلپوره
- مقوی و انرژیزاست.
- ضد نفخ است.
- دستگاه گوارش را تقویت میکند.
- آنتی باکتریال است و برای از بین بردن سموم بسیار موثر است.
- جهت پیشگیری از بیماری دیابت و درمان آن نیز مورد مصرف قرار میگیرد.
- موثر در درمان بیماری کم خونی است.
- برای درمان راشیتیسم و نرمی استخوان در کودکان و روماتیسم مورد مصرف قرار میگیرد.
- توان باروری افراد را افزایش داده و درمان مناسبی است برای نازایی.
- اسهال را رفع میکند.
- تقویت کننده کلیههاست.
- ضد اسهال و انواع التهاب است.
- برای درمان جوش و آکنه مفید است.
- ضد اسپاسم و ضد باکتری است.
- تب زیاد را کاهش میدهد.
- اشتها آور است.
- هضم کننده غذاست.
- مقوی اعصاب.
- رافع دل درد و سوء هاضمه.
- رفع سرما خوردگی و کاهش تب.
موارد منع مصرف عسل کلپوره
- زنان باردار و شیرده .
- کودکان زیر چهار سال.
- افراد با نارساییهای کلیوی.
- اشخاص درگیر مشکلات مربوط به پروستات.
عرق کلپوره
طبع آن گرم و خشک است.
منبع غنی از ویتامینهای A، B، C، D، K وE، املاح و مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم، اسیدفولیک، منیزیم، منگنز، فسفر، آهن، فیبر، مس، فلاونوئیدها، پروتئین، کلسیم، قند ساکاروز، فراکتوز، گلوکز، رزمارینیک اسید، تاننها، منوتروپینها، دی تروپینها و غیره است.
خواص عرق کلپوره
آنتی اکسیدان و آنتی باکتریال است به همین دلیل مقوی سیستم ایمنی بدن می باشد.
به خاطر وجود کلسیم در عرق کلپوره مقوی استخوان است.
عرق کلپوره کاهش دهنده سطح قند خون می باشد.
عرق کلپوره برای درمان مشکلات گوارشی مانند یبوست، دل درد، دل پیچه و غیره مفید و موثر است.
عرق کلپوره حاوی ترکیباتی که است که میتوانند به آرامش اعصاب کمک کنند.
عرق کلپوره میتواند در کاهش سطح فشار خون موثر باشد.
بیماریها و مشکلاتی که منجر به ایجاد حس درد در بدن می شوند مانند دل درد، سردرد، دل پیچه، التهابات گلو، عفونت و التهابات دهان، دندان و لثه و … را می توان با کمک عرق کلپوره از شدت درد و التهابات آنها کاست.
عوارض عرق کلپوره
زیاده روی و افراط در مصرف عرق کلپوره ممکن است موجب بروز عوارضی مانند بروز مشکلات جدی برای مغز و معده شود.
از مصرف عرق کلپوره در دوران بارداری و شیردهی باید خوددرای شود زیرا ممکن است سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. بنابراین زنان باردار، مادران شیرده و کودکان بهتر است تا از عرق کلپوره استفاده نکنند.
از عرق کلپوره نباید به صورت طولانی مدت استفاده شود و در مدت زمان کوتاهی باید مصرف شود و در صورت زیاده روی در مصرف عرق کلپوره مسمومیت کلیه و کبد ایجاد میشود. افراد مبتلا به مشکلات و بیماریهای کبدی، کلیوی و قلبی عروقی منع مصرف از عرق کلپوره را دارند.