شاید شما در مورد کلسیم پوست تخم مرغ، شنیده باشید یا با سرچ در فضای مجازی با این جملات برخورد کرده باشید که:
- کلسیم سازی با پوست تخم مرغ با نگاهی به طب سنتی!
- پوست تخم مرغ، گنج خوراکی که ندانسته دور می‌ریزیم!
- پوست تخم مرغ، خاکروبه‌های شفابخش!
- فواید شگفت‌انگیز پوست تخم مرغ برای مو و دندان‌ها
با هم بریم ببینیم این جملات تا چه اندازه صحت دارد!
برای تامین مواد معدنی و کلسیم، پوست تخم مرغ بخورید!
قبل از شروع چند سوال مطرح است!
- آیا خوردن پوست تخم مرغ واقعاً به تامین کلسیم و مواد معدنی کمک می کند؟
- آیا کلسیم پوست تخم مرغ قابلیت جذب خوراکی دارد؟
- آیا خوردن پوسته تخم مرغ تمیز، بهداشتی و سالم است؟
- چقدر احتمال دارد که منبع خطرناک سالمونلا / باکتری های مضر باشد؟
- آیا در کتب طب سنتی به مصرف خوراکی پوست تخم مرغ اشاره شده است؟
پوست تخم مرغ از نگاه طب سنتی!
پوست تخم مرغ سرد و خشک است. در کتب طبّی ایرانی، درباره خواص غیرخوراکی آن آمده است:
- خشک کننده زخم های ترشح دار و التیام دهنده زخم های مزمن؛
- قطع کننده خونریزی زخم ها
- قطع کننده خون دماغ
- کاهش دهنده ورم های موضعی
اما به شخصه در مورد مصرف خوراکی آن به عنوان منبع کلسیم در منابع معتبر طب سنتی چیزی نیافتم!
پوست تخم مرغ از نگاه طب جدید
اما مطالعات تجربی و بالینی که تا به امروز انجام شده است حاکی از آن است که پودر پوسته تخم مرغ یک مکمل موثر کلسیم است و در برگیرنده تعدادی از خواص مثبت از جمله:
- اثرات ضد راشیتیک و نرمی استخوان در موش و انسان
- اثر مثبت بر تراکم استخوان در پوکی استخوان پس از یائسگی
- افزایش تراکم مواد معدنی استخوان
- تحریک رشد غضروف
- تقویت لثه و دندان‌ها
- کاهش دردهای مفصلی
- جلوگيری یا کاهش میزان شکستگی ناخن، ريزش مو، خون ريزی لثه
ترکیبات پوست تخم مرغ
- پوسته تخم مرغ پوشش سخت و بیرونی تخم مرغ است.
- بیشتر از کربنات کلسیم (حدود 90 الی 94 درصد)_ شکل رایج کلسیم در طبیعت و ارزان‌ترین و در دسترس‌ترین شکل کلسیم در مکمل‌ها_ تشکیل شده است.
- نصف پوسته تخم مرغ ممکن است کلسیم کافی برای تامین نیاز روزانه بزرگسالان را فراهم کند که این مقدار 1000 میلی گرم در روز است
- پوسته تخم مرغ متوسط علاوه بر کلسیم، همچنین حاوی مقادیر کمی فسفر، منیزیم، استرانسیم، فلوراید، سلنیوم، سدیم و پتاسیم است.
آیا کلسیم موجود در پوست تخم مرغ قابلیت جذب خوراکی دارد؟
مطالعات انجام شده تأیید می‌کند که جذب کلسیم پوست تخم‌مرغ به اندازه و حتی بیشتر از (34.8 الی 68 % بسته به کیفیت پوست تخم مرغ) کربنات کلسیم خالص و مکمل‌های دارویی است.
محققان این اثرات را به پروتئین های خاصی که در پوسته تخم مرغ یافت می‌شوند نسبت دادند.
با آلودگی پوست تخم مرغ چکار کنیم؟
پوسته تخم مرغ دارای یک پوشش خارجی نازک به نام bloom است که از ورود باکتری ها به داخل پوسته جلوگیری می‌کند.
با این حال به دلیل وجود باکتری سالمونلا و سار آلودگی‌های باکتریایی و پاتوژن‌های شناسایی شده مرتبط با مرغ و تخم مرغ، تدابیری باید اندیشیده شود:
براساس انجمن تخم مرغ امریکا، پاستوریزاسیون پوست تخم مرغ‌ها با دمای حداقل ۱۴۰ درجه فارنهایت (60 درجه سانتی گراد) به مدت 3.5 دقیقه باعث نابودی بیشتر باکتری ها می‌شود،
روش آماده سازی و رفع آلودگی
- پوست تخم مرغ ها را خوب بشویید و خشک کنید.
- آن ها را داخل یک ظرف آب جوش بریزید تا 5 دقیقه بجوشند.
- سپس پوست ها را در یک صافی بگذارید تا آب آنها گرفته شود.
- یا آنها را در فر و با حرارت 180 درجه سانتی گراد به مدت 15 دقیقه خشک کنید.
- و برای مصرف آن ها را کاملا بکوبید و پودر کنید یا از چرخ قهوه برای پودر کردن پوسته تخم مرغ ها استفاده کنید.
کلسیم یک ماده معدنی ضروری است که در بسیاری از غذاها از جمله لبنیات به وفور یافت می‌شود. مقادیری نیز در بسیاری از سبزیجات برگ دار و برخی دانه‌ها و ادویه‌ها یافت می‌شود،
پس ناگفته نماند که دریافت کلسیم کافی از طریق رژیم غذایی آسانترین راه است تا به مصرف مکمل و داروهایی چون پودر پوست تخم مرغ احتیاجی پیدا نکنید.
نحوه مصرف
با تمام تفاسیر برخی به دلیل رژیم های غذایی محدود، مصرف کم غذا یا کمبود غذا، نیاز روزانه خود به کلسیم را برآورده نمی کنند. برای این افراد، منابع ارزان کلسیم مانند پوسته تخم مرغ ممکن است مفید باشد البته با مشورت پزشک:
- یک نمکدان را برای پوسته تخم مرغ پودر شده اختصاص دهید و مقدار کمی را بر روی غذای خود بریزید.
- پودر پوست تخم مرغ را با آب، آب میوه مخلوط و میل کنید.
- مقداری پودر پوست تخم مرغ را با مقداری عسل مخلوط و میل کنید. (کاهش عوارض گوارشی و جذب بیشتر)
- داخل سوپ بریزید.
- یک قاشق چایخوری پودر پوسته تخم مرغ را به مدت 6-5 ساعت در یک استکان آب لیموترش بخیسانید و بعد، صاف و همراه آب مصرف کنید.
- همچنین کود مناسبی برای گل‌ها و گیاهان و غذای مناسبی جهت پرندگان می‌باشد.
- به عنوان ماسک و اسکراب پوست کاربرد دارد: پودر پوسته تخم مرغ را با کمی سفیده تخم مرغ به صورت خمیر نرم درآورید و به مدت 10 دقیقه ای روی صورت تان بگذارید و سپس با آب ولرم صورت تان را بشویید.
عوارض مصرف خودسرانه پودر پوست تخم مرغ
دریافت مقدار مناسب کلسیم برای مصرف بسیار مهم است. اما مصرف زیاد و خودسرانه پوسته تخم مرغ و دریافت کلسیم بیش از حد می‌تواند باعث:
- هیپرکلسمی
- آسیب‌های کلیوی
- سنگ کلیه از جنس اگزالات کلسیم
- مشکلات گوارشی مثل دل درد یا دل پیچه شود.
پس بیمارانی که دچار سنگ کلیه – به خصوص از انواع کلسیمی- هستند یا سیستم گوارش خیلی ضعیفی دارند بهتر است در مصرف این دارو احتیاط کنند.
نکته مهم
پودر پوسته تخم مرغ هم مانند هر مکمل یا داروی دیگری، بهتر است تشخیص، ضرورت، روش و میزان مصرف آن به عهده پزشک معالج باشد.
منبع:
- مقالات پابمد
- و با سپاس از خانم دکتر پانته‌آ شیرویه
