توجه به ساعت خواب آن قدر در سلامتی و کارکرد بدن مؤثر است که برخی از اطبای طب ایرانی یکی از علل شیوع بیماری‌های التهابی درجوامع امروزی را ناشی از همین اختلال درساعات خواب و دیر خوابیدن می‌دانند. در واقع تغییر سبک زندگی به علت مشکلات زندگی شهری باعث شده است به خصوص در شهرهای بزرگ خواب کم و ناکافی به شکل یک همه‌گیری درآید. غافل از این که بدن برای جذب مواد مغذی و دفع مواد زائد نیازمند داشتن عادات غذایی صحیح و توجه به زمان خوابیدن و استراحت است.
بنابراین برای این که اهمیت خوابیدن به موقع برای شما مشخص شود، در ادامه به بررسی اثرات مهم خواب به موقع و عملکرد بدن در ساعات مختلف شبانه می‌پردازیم:
مهم‌ترین عوامل محیطی و انسانی مؤثر بر ساعت خواب
- پیری و کهنسالی
- عوامل روحی و روانی
- عادات و شیوه زندگی
- داروهای مصرفی
تنظیم صحیح ساعت خواب بر کدام یک از جوانب سلامت تأثیر می‌گذارد؟
- سوخت و ساز و وزن بدن
- خلق و خو و کیفیت زندگی
- سلامت قلب و عروق
- قدرت دفاعی و سیستم ایمنی
- قدرت یادگیری و حافظه
- تمرکز و هوشیاری
رابطه بین ساعت خواب و عملکرد بدن در شب
- ساعت ۹ تا ۱۱ شب: زمان از بین بردن مواد سمی و غیر ضروری توسط آنتی اکسیدان‌ها و زمان تعمیر و بازیابی سیستم عروقی. پس بهتر است بدن در این ساعات در حال آرامش باشد. در غیر این صورت اثر منفی بر روی سلامتی خود و ضعف رگ‌های خونی گذاشته‌اید.
- ساعت ۱۱ تا ۱ شب: عملیات از بین بردن مواد سمی در کبد و ترشح هورمون رشد طی اين ساعات و طی خواب عميق به اوج می‌رسد.
- ساعت ۱ تا ۳ نیمه شب: عملیات سم زدایی در کیسه صفرا، که در طی یک خواب عمیق به طور مناسب انجام می‌شود. اگر در اين ساعات بيدار باشید مرتكب اشتباه بزرگی شده‌اید چرا که بدن احساس سرما خواهد كرد و هوشياری به ميزان خيلی زياد كاهش می‌يابد.
- ساعت ۳ تا ۵ صبح: عملیات از بین بردن مواد سمی در ریه. بعضی مواقع دیده شده که افراد در این زمان، سرفه شدید یا عطسه می‌کنند.
- ساعت ۵ تا ۷ صبح: عملیات سم زدایی و دفع مواد زائد در روده بزرگ صورت می‌گیرد، لذا می‌توانید مواد زائد را دفع کنید.
- ساعت ۷ تا ۹ صبح: جذب مواد مغذی صورت می‌گیرد، پس بهتر است صبحانه بخورید. افرادی که بیمار می‌باشند، بهتر است صبحانه را در ساعت ۶:۳۰ میل کنند.
کسانی که می‌خواهند تناسب اندام داشته باشند، بهترین ساعت صرف صبحانه برای آن‌ها، ساعت ۷:۳۰ می‌باشد و کسانی که اصلاً صبحانه نمی‌خورند، بهتر است عادت خود را تغییر دهند و در ساعت ۹ تا ۱۰ صبح صبحانه بخورند.
- از نصفه‌های شب تا ساعت ۴ صبح، مغز استخوان عملیات خون‌سازی را انجام می‌دهد.
پس طبق نکات بالا،دیر خوابیدن و دیر بلند شدن از خواب، باعث می‌شود عملیات سم زدایی به درستی انجام نشده و مواد سمی از بدن دفع نشوند و سلامتی بدن دچار مشکل شود.
حرف آخر…
همیشه، زود و به موقع بخوابید و خواب آرامی داشته باشید. ساعت خوابیدن صحیح بر سلامت ذهنی و جسمی و سلامت روحی انسان بسیار مؤثر است.
همچنین از عوامل مهم رشد کودکان (به خصوص رشد قدی کودکان) رعایت ساعت خواب منظم است و به کودکانی که اختلال رشد دارند؛ اکیداً توصیه می‌شود ساعت ۹ بخوابند. چون در ساعت طلایی خواب علاوه بر اینکه بهترین زمان هضم غذاست بیشترین میزان ترشح هورمون رشد نیز درهمین ساعات طلایی خواب ترشح می‌شود که و چنانچه انسان در این زمان خواب باشد بهترین بهره را از خواب خواهد برد.
