عطسه از دیدگاه طب سنتی یکی از روش های دفع مواد زائد بدن است. در حالت طبیعی بدن با ایجاد عطسه سعی در خارج کردن ماده خارجی از بینی و ماده زائد و سموم مغز می کند. عطسه برای مغز مانند سرفه برای شش هاست. همانطور که در اثر وجود ماده خارجی در ریه ها فرد با سرفه کردن سعی در خارج کردن آن ها می کند، عطسه کردن نیز باعث به حرکت درآمدن مواد زائد مغز و کمک به دفع آن ها می شود.
عطسه های آزاردهنده و پی در پی بهاری ولی بیش از آنکه یک مکانسیم درمانی باشند تبدیل به یک مشکل اساسی برای فرد می‌شوند و ما را وادار به یافتن راهکار درمانی می‌کنند. در این مقاله سعی می کنیم شما را با عوامل ایجاد کننده و راه حل های درمانی این مشکل بیشتر آشنا کنیم.
مکانیسم عطسه در طب سنتی
از نظر طب سنتی ایرانی، عطسه پاکسازی کننده مغز و سر است، در هنگام عطسه، تکان‌های شدیدی در سر و بخش‌هایی از قفسه سینه و بدن اعمال می‌شود که این تکان‌ها می‌تواند مواد رائد باقیمانده و چسبیده در مغز و سینوس‌ها را از جای کنده و از طریق بینی و دهان خارج کند.
عطسه نیز مانند مدفوع و ادرار، خارش پوست، عادت ماهانه و غیره، جزء استفراغات بدن می‌باشد، در نتیجه جلوگیری از عطسه به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود؛ مگر عطسه بیش از حد و اذیت کننده و آسیب رسان باشد؛ مانند عطسه‌های پی در پی بهاری که برای فرد مشکل زاست و باید درمان شود.
عوامل بوجود آورنده عطسه
- تجمع مواد زائد در مغز (به هریک از علل پرخوری، کم تحرکی، خواب زیاد و …)
- فعال نبودن مسیرهای دفع مواد زائد در بدن بویژه مغز
- تولید رطوبت لزج و چسبنده در بدن و رسیدن این رطوبت به مغز (در اثر مصرف میوهایی نظیر موز، کیوی و هر میوه دیگر همراه با غذا و غذاهای تولید کننده این نوع رطوبت مانند قارچ و ماکارونی)
- تحریک مواد به جای دفع آن ها (مصرف غذاهای محرک مانند رب، فلفل و …، تحریک کننده های طبیعی مانند عطر و گرده گل ها و نوع شیمیایی مانند مواد آرایشی و بهداشتی)
- وجود ماده زائد در مجاری بینی (مانند گرد و غبار و هوای آلوده و …)
چند راهکار درمان عطسه زیاد در طب سنتی
1. فعال کردن مسیرهای دفع مواد زائد بویژه مصرف غذاهای ملین و درمان یبوست
- آش سبزیجات، آش تمرهندی و سایر آش های معتدل بهاری
- مصرف شربت خاکشیر برای کاهش حرارت بدن و رفع یبوست
2. کاهش مواد زائد بدن
- روزه گرفتن، بویژه در افراد با مزاج سرد و تر
- در صورت واجد شرایط بودن اقدام به حجامت نمودن (درین زمینه قبل از انجام حتماً با طبیب طب سنتی مشورت کنید)
- ورزش های معتدل و سبک (مانند پیاده روی طولانی و یا کوهنوردی در ارتفاعات پایین)
- پرهیز از پرخوری
3. رقیق کردن مواد زائد و رطوبت بخشیدن به مغز برای حرکت طبیعی مواد زائد
- در این زمینه استفاده از روغن بنفشه و روغن بادام شیرین تاثیر بسیار خوبی دارند. مالش بینی با روغن بنفشه برای این منظور توصیه می‌شود.
- در افراد گرم مزاج مالش روغن بنفشه به تمام نواحی سر توصیه می شود.
- تقویت معده و کمک به هضم
- مصرف غذاهای سبک و پرهیز از غذاهای سنگین و دیرهضم
- پرهیز از مصرف بیش از حد میوه بویژه میوه همراه با غذا
4. محافظت بدن از عوامل تحریک کننده
- غذاهای محرک مانند رب گوجه، فلفل و زردچوبه زیاد در غذا، روغن های کم کیفیت و …
- پرهیز از هوای آلوده و گرد و غبار
- پرهیز از تماس مستقیم و تنفس در محیط آکنده از بخارات مواد شوینده شیمیایی و کاهش استفاده از مواد آرایشی و رنگ های شیمیایی
مروارید
برای شخصی که خیلی به سختی عطسه می‌کنه و شاید سالها عطسه نکرده چه توصیه ای دارید