ضعف بینایی چیست؟
ضعف بینایی معمولا به علت های گوناگون در دید اشخاص به وجود می آید. که با عمل جراحی ، لنز و عینک تا حدی قابل درمان می باشد. ولی نمی توان آن را به طور کامل از بین برد. چندین علت مهم از جمله استفاده نکردن از عینک آفتابی در تابش شدید، استفاده بیش از حد از قطره چشم، ضربه خوردن به چشم، خیره شدن زیاد به نمایشگرهای مختلف، مالیدن و خاراندن چشم، استفاده از لوازم آرایش غیر استاندارد، عدم استفاده از عینک مناسب، بیماری های تشدید کننده مانند ام اس، تیروئید و دیابت، کشیدن سیگار، استفاده زیاد از لنز و… می باشد که باید آن ها را رعایت کرد. نشانه های آن تاری و خشکی و درد چشم، حالت برق گرفتگی، مشاهده غیر واقعی و… می باشد. یکی از مهم ترین راه کار های طب سنتی استفاده از سرمه طبیعی برای چشم می باشد.
راه های درمان ضعف بینایی در پزشکی جدید چگونه است؟
لیزیک
امروزه در دنیا افراد بسیار زیادی از عیوب انکساری ( ضعیف بینایی) رنج می برند و این مشکل شایع ترین بیماری چشمی محسوب می شود. این افراد برای اصلاح ضعف بینایی خود از روشهای مختلفی میتوانند استفاده نمایند.از جمله این روش ها می توان به زدن عینک ،استفاده از لنز تماسی نرم یا سخت و یا انجام جراحی های انکساری قرنیه از جمله لیزیک ، لازک و … اشاره نمود.
استفاده از عینک معمولا اولین و ساده ترین راه برای حل مشکل افراد می باشد. اما گاهی اوقات در شماره های عینک بالا ،تفاوت بالای نمره دو چشم و یا مشکلات استخوانی صورت استفاده از عینک به خاطر سنگینی و یا عدم بالانس آن بر روی صورت کار بسیار سختی می باشد. استفاده از لنز تماسی نیز در بین افراد به منظور مسائل ظاهری ، امکان تغییر رنگ چشم و بیشتر شدن بینایی نسبت به عینک (در بعضی از موارد از جمله قوز قرنیه) بسیار شایع می باشد.اما گاهی اوقات افراد به دلیل مشکلات ظاهری عینک و مراقبت های خاص استفاده از لنز تماسی تمایلی به استفاده از عینک و لنز ندارند و یا اینکه امکان استفاده از آنها برای آنها وجود ندارد در این موارد عمل جراحی در صورت مهیا بودن شرایط لازم از سوی بیمار می تواند بهترین و موثرترین گزینه باشد.
جراحی ضعف بینایی چیست ؟
در جراحی های ضعف بینایی با تغییر در انحنا و ضخامت قرنیه قدرت آن را برای انداختن دقیق تصویر بر روی شبکیه تنظیم می نمایند . امروزه این جراحی ها به سرعت در حال گسترش می باشند و پیشرفت در روش های جراحی انکساری به صورت موثر و ایمن باعث اصلاح نزدیک بینی دوربینی و آستیگماتیسم شده است و مزایای این جراحی ها از جمله بی نیاز شدن به عینک و لنز منجر به استقبال فراوان از سوی بیماران شده است.
انواع روش های جراحی ضعف بینایی:
1-لیزیک ،(LAESIK)Laser in situ keratomoileusis
لیزیک ترکیبی ضعف بینایی از یک جراحی میکروسکوپی و لیزر می باشد که جهت اصلاح نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم به کار می رود. در لیزیک ابتدا توسط دستگاهی به نام میکروکراتوم لایه ای بسیار نازک ازقرنیه برش داده و کنار زده می شود (فلپ).سپس استرومای قرنیه با نور اگزایمر یا لیزرماورابنفش مورد تابش قرار می گیرد و مجدداً فلپ به محل اولیه خود برگردانده می شود . فلپ پس از چند دقیقه سر جای خود می چسبد و هیچ نیازی به بخیه نیست.
2- فمتولیزیک
این روش یکی از جدیدترین روش های اصلاح نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم بوده. که در آن فلپ قرنیه با کمک لیزر فمتوسکند (Femtosecond) برش داده می شود. از نظر مراحل انجام جراحی، فمتولیزیک بسیار شبیه لیزیک است.اختلاف اساسی بین لیزیک و فمتولیزیک در نحوه ایجاد برش قرنیه (فلپ) است. در حقیقت فمتولیزیک روش پیشرفته لیزیک است که در آن برای برش دادن قرنیه به جای میکرو کراتوم از لیزر استفاده می شود و به همین دلیل بنام لیزیک تمام لیزری( All laser LASIK ) یا جراحی بدون تیغ نیز معروف شده است.
در حال حاضر، فمتولیزیک از پرطرفدارترین روش های اصلاح عیوب انکساری در اروپا وآمریکا است. فمتولیزیک علاوه بر اینکه تمام ویژگی های عمل لیزیک مانند سرعت بالای بهبود دید، رفع سریع درد و امکان بازگشت سریع به زندگی روزمره را فراهم می کند، با توجه به انجام تمام مراحل با لیزر و حذف نیاز به میکروکراتوم، دقت و سلامت بی نظیری را به ارمغان می آورد.
3- فوتورفرکتیوکراتکتومی(پی آرکی) Photorefractiv keratectomy(PRK)
در PRK اپیتلیوم قرنیه به صورت مکانیکی تراش داده می شود وسطح قدامی قرنیه با نور لیزر برداشته می شود و پس از انجام لیزر اگزایمر از لنز پانسمانی روی سطح قرنیه تا بهبودی اپیتلیوم استفاده می شود.
4-لازک LASEK (laser subepitheial keratomileusis )
روش نسبتا جدیدی در اصلاح ضعف بینایی می باشد و نوع تغییر یافته پی آر کی می باشد.در لازک جراح لایه اپیتلیالی قرنیه(خارجی ترین لایه قرنیه ) را توسط الکل از لایه زیری (لایه بومن )جدا میشود. و سپس لیزر شبیه PRK انجام میشود. پس ازانجام لیزر فلپ اپی تلیالی به آرامی سر جای خود برگردانده شده و لنز تماسی پانسمانی به مدت 3 تا 4 روز تا زمان ترمیم مجدد اپیتلیوم بر روی آن گذاشته می شود.
5-اپی لیزیک (Epi-LASIK)
اپی لیزیک ضعف بینایی همانند PRK و LASEK جزء اعمال سطحی قرنیه است. در این روش نیز همانند LASEK اپی تلیوم قرنیه در پایان عمل حفظ می شود. اما دراین روش به جای الکل از تیغه مخصوصی به نام اپی کراتوم برای برداشتن اپی تلیوم استفاده می شود. این روش مزیت خاصی نسبت به PRK ندارد و در حال حاضر تقریباً منسوخ شده است.
مقایسه لازک و لیزیک:
در مقایسه این دو عمل ضعف بینایی، فلپی که در لازک ایجاد میشود در لایه اپیتلیال ایجاد می شود. و خیلی نازکتر از فلپی است که در لیزیک ایجاد می شود .بنابراین افرادی که به طور ذاتی قرنیه نازک دارند کاندید کمتری برای لیزیک می باشند. لیزیک مشکلاتی مثل چین خوردگی فلپ و گم شدن فلپ را نیز دارد. همچنین قطع اعصاب قرنیه در عمل لیزیک باعث ایجاد خشکی چشم میشود. و در کسانی که خشکی چشم دارند لازک بهتر است .در لازک عموما درد و ناراحتی بعد از عمل بیشتراست و برگشت دید در مقایسه با لیزیک کندتر می باشد.
مقایسه لازک و PRK:
لازک خیلی شبیه PRK می باشد. تفاوت کلیدی بین لازک و PRK این است که در لازک لایه اپیتلیال نگه داشته میشود و دوباره روی چشم گذاشته میشود در صورتیکه در PRK اپیتلیوم کامل برداشته میشود و چند روز بعد از عمل لایه اپیتلیوم جدید رشد میکند .
محدودیت های لیزیک ، لازک و PRK:
تابش بیش از حد لیزر به قرنیه ممکن است ایجاد عارضه کند. بنابراین معمولا تا شماره 10 نزدیک بینی و دوربینی وآستیگماتیسم تا حدود 6 نمره را میتوان با اطمینان زیاد لیزیک کرد. در شماره های بالاتر معمولا مقادیری از ضعف بینایی باقی می ماند. برخی افراد با این شرایط بازهم اصرار به عمل دارند زیرا احساس میکنند کم شدن نمره چشم موهبت بزرگی است. البته در نمره های بالا روش های دیگر مثل کارگذاری لنز داخل چشمی یا جراحی خارج کردن عدسی و کارگذاری لنز داخل چشمی نیز وجود دارد.
آیا همه افراد می توانند جراحی ضعف بینایی را انجام دهند ؟
برای انجام جراحی ضعف بینایی ثابت ماندن نمره چشم ، مناسب بودن سن داوطلب و انجام معاینات کامل اپتومتری و چشم پزشکی بسیار ضروری می باشد. تا بتوان شرایط قرنیه ، میزان ضخامت قرنیه و سلامت آن را بررسی نمود .براساس این معاینات است که چشم پزشک می تواندصلاحیت فرد برای جراحی را مشخص نماید.
