درمان بیماری گریوز (پر کاری تیروئید) با طب سنتی و نوین

در قسمت قبلی با عنوان “معرفی بیماری گریوز (پرکاری تیروئید)“به معرفی بیماری گریوز، عامل بروز پرکاری تیروئید و علل، علائم و عوارض آن پرداختیم. در این قسمت روش های درمان آن را از منظر طب نوین و طب سنتی بررسی خواهیم کرد.

روش های درمانی طب نوین بیماری گریوز

ید رادیواکتیو: معمول ترین روش درمان بیماری گریوز در طب نوین است. در این روش ید رادیواکتیو به‌صورت کپسول یا مایع از طریق دهان مصرف می‌شود. ید رادیواکتیو باعث ازبین‌رفتن سلول‌های تیروئید که هورمون تولید می‌کنند، می‌شود. معمولا این روش باعث ابتلا به کم‌کاری تیروئید شده و باید پس از آن داروهای مربوط به کم‌کاری تیروئید را مصرف کنید.

داروهای ضد تیروئید: این داروها در استفاده از ید برای ساخت هورمون تیروئید تداخل ایجاد می‌کنند. معمولا داروی پروپیل تیوراسیل و متی مازول برای درمان این اختلال استفاده می‌شود. پروپیل تیوراسیل باعث بیماری کبدی می‌شود. به همین دلیل اولین گزینه برای درمان داروی متی مازول است. اما اگر شخص باردار باشد، متیمازول باعث نقص مادرزادی جنین می‌شود.

داروهای بتا بلوکر: این دسته از داروها ترشح هورمون‌های تیروئید را کم نمی‌کنند. اما اثر آن ها را مسدود می‌کنند. در نتیجه علائمی مانند ضربان قلب بالا، فشار خون، فشار چشم، تورم، اضطراب، عدم تحمل گرما و تعریق بهبود می‌یابند.

عمل جراحی: گاهی ممکن است برای بهبود بیمار، کل یا قسمتی از تیروئید برداشته شود. پس از جراحی برای تامین هورمون‌های تیروئیدی نیاز به درمان است. در حین جراحی ممکن است به عصب تارهای صوتی آسیب وارد شود.

خطرات این جراحی شامل آسیب احتمالی به عصب کنترل‌کننده تارهای صوتی و غدد ریز واقع در مجاورت غده تیروئید شما (غدد پاراتیروئید) است. غدد پاراتیروئید هورمونی تولید می‌کنند که سطح کلسیم خون را کنترل می‌کند. تحت مراقبت جراح مجرب در جراحی تیروئید، عوارض نادر است. پس از این جراحی باید تا آخر عمر از داروهای تیروئید استفاده کنید.

پردنیزون یک کورتیکواستروئید رایج است که با کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن باعث کمک به درمان پرکاری تیروئید می شود.

در نهایت اگر بیماری گریوز و یا پرکاری تیروئید به دنبال ایجاد ندول‌های سمی یا پرکار ایجاد شده باشند روش های کمتر تهاجمی آر اف و ماکروویو بسیار کمک کننده هستند و در این روش ها با کمک یک سوزن باریک و در حالتی که بیمار هوشیار است ولی بی حسی موضعی دریافت کرده امواج ماکروویو و آر اف به ندول پرکار تابانیده و بدون آسیب به بافت پارانشیم تیروئید ندول از بین می رود.

روش های درمانی طب سنتی بیماری گریوز

همانطور که می دانید، هر کدام از روش های طب نوین برای درمان بیماری ها عوارض دیگری دارند که برای درمان و از بین بردن آن عوارض باز باید داروهای دیگری مصرف کرد. در ادامه به بررسی روش های طب سنتی درمان بیماری گریوز خواهیم پرداخت.

در طب سنتی قدم اول برای پیشگیری و درمان بیماری ها اصلاح سبک زندگی است. در درمان بیماری گریوز نیز قدم اول اصلاح سبک زندگی از قبیل اصلاح تغذیه، زمان و کیفیت خواب، در معرض استرس نبودن، ورزش کردن و … می باشد.

• اصلاح طبع و پاکسازی خلط غالب بدن (خلط صفرا).
• از مصرف غذاها و داروهای حاوی ید پرهیز کنید. غذاهایی که ید زیادی دارند، در این بیماران حساسیت ایجاد می‌کنند و باعث افزایش ترشح هورمون‌های تیروئید می‌شوند.
• اصلاح زمان و کیفیت خواب. بهترین زمان خواب برای این افراد ساعت ۱۰ شب تا ۵ صبح می باشد. محیط خواب باید تاریک و ساکت باشد.
• هنگام خواب یک بالشت اضافی زیر سر خود بگذارید تا سر تان بالاتر قرار بگیرد.
• استفاده از کمپرس سرد بر روی چشم ها در  بیماری گریوز چشمی. بهتر است از یک حوله خیس سرد برای این کار استفاده کنید.
• ماساژ کف پا و کف دست با حنا.
• مصرف غذاهای حاوی کلسیم.
• مصرف غذاهای حاوی ویتامین D3.
• مصرف خوراکی های حاوی روی.
• مصرف خوراکی های حاوی آهن.
• مصرف خوراکی های حاوی امگا۳ مانند ماهی های چرب.
• استفاده از گیاهانی که ضد التهاب مانند رزماری، ریحان، زنجبیل و پونه کوهی که باعث تنظیم عملکرد غده تیروئید می شوند.
• مصرف غذاهای حاوی منیزیم مانند شکلات تلخ، بادام هندی، تخمه‌ی آفتابگردان، جوانه گندم، خرما، موز، لوبیای پخته، گردو، دانه‌های کنجد.
• مصرف غذاهای فاقد گلوتن.
• از نمک تصفیه شده ید دار استفاده نکنید و به جای آن از نمک های طبیعی مانند نمک دریا استفاده کنید.
• از مصرف فست فودها و غذاهای کنسروی پرهیز کنید.
• مصرف نوشیدنی های سبز رنگ همچون آب اسفناج و اسپیرولینا.
• پس از درمان ممکن است دچار کم‌کاری تیروئید و اضافه‌وزن شوید. به همین دلیل باید ورزش را به برنامه خود اضافه کنید. همچنین ورزش‌ به بهبود و حفظ تراکم استخوان کمک می‌کنند.
• استرس می‌تواند وضعیت بیماری را بدتر کند. بنابراین باید تا می توانید استرس و اضطراب را از زندگی روزمره خود کنار بگذارید.
• اگر به یبوست مبتلا هستید هر چه سریعتر نسبت به درمان آن با شیوه های طب سنتی اقدام کنید.
• حرارت بدن خود را پایین نگه دارید و با مصرف شربت خاکشیر (طلای مزاج های چهارگانه)، تخم شربتی و تخم خرفه ترشحات تیروئید خود را کاهش دهید.
• بدن خود را هیدراته نگه دارید و در طول روز یه مقدار کافی آب بنوشید.

سایر خوراکی ها و مواد غذایی مفید در درمان بیماری گریوز:

1. گردو.
2. شیر بادام.
3. چای سبز.
4. زرشک یا انار و آب این میوه‌ها.
5. فالوده سیب و گلاب.
6. هندوانه و خاکشیر خشک در فصل گرما.
7. انگور و آب انگور طبیعی.
8. عسلاب.
9. انجیر.
10. خرما.
11. تخمه آفتاب‌گردان.
12. روغن نارگیل.
13. روغن زیتون.
14. سرکه سیب.
15. زردآلوبرگه زردآلو و آب زرد آلو.
16. زالزالک.
17. شلغم.
18. هلو.
19. آناناس.
20. سیب.
21. گریپ فروت.
22. لیموشیرین.
23. کلم بروکسل.
24. سبزی شلغم.
25. کلم پیچ.
26. تربچه.
27. گل کلم.
28. کلم بنفش.
29. کلم بروکلی.
30. گلابی سیاه.
31. کاهو.
32. زرشک.
33. کاکوتی.
34. لیمو ترش.
35. زعفران.
36. انواع جوانه‌ها.
37. انجیر.
38. موز.
39. نارنگی.
40. آلوئه ورا.
41. زیتون.
42. بذر فرنجمشک.
43. گلاب.
44. نخود فرنگی.
45. دانه چیا.
46. تخم کدو حلوایی.
47. قارچ.
48. تخم مرغ های محلی.
49. گوشت قرمز گوسفندی.
50. انواع توت ها تازه و خشک از توت فرنگی گرفته تا زغال اخته و تمشک .
51. حبوبات مانند نخود، عدس، انواع لوبیا به خصوص لوبیای قرمز.
52. جوی دوسر ضعف و خستگی های ناشی از پرکاری تیروئید را از بین می برد.
53. ماساژ گلو و اطراف آن با روغن‌هایی مانند گل بنفشه، نیلوفر و گل سرخ.
54. عصاره گیاه دارویی بادرنجبویه باعث کاهش عملکرد غده تیروئید و همچنین اثر هورمون های آن می شود.

دمنوش های  مفید برای درمان بیماری گریوز

1. دمنوش بادرنجبویه: برای تهیه این دمنوش می توانید مقداری از برگ های خشک شده و یا پودر شده گیاه بادرنجبویه را در یک قوری بریزید و بگذارید دم بکشد. این دمنوش باعث از بین رفتن اضطراب و استرس، حفظ آرامش، از بین رفتن تپش قلب، کاهش فشار خون و کاهش اثرات هورمون تحریک کننده تیروئید می شود.
2. دمنوش و چای بابونه: چای بابونه در پیشگیری از ابتلا به سرطان تیروئیدو بهبود و تنظیم عملکرد آن مفید است.
3. دمنوش یا چای زنجبیل: زنجبیل سرشار از مواد معدنی ضروری مانند پتاسیم و منیزیم است و به مبارزه با التهاب، یکی از دلایل اصلی مشکلات تیروئید، کمک می‌کند.
4. دمنوش دم شیر (بابونه گاوی): دم شیر گیاهیست از خانواده نعناعیان که خواص آن عبارتند از: کاهش تپش قلب، آرامش بخش و برطرف کننده اضطراب و کمک به سلامت قلب.
5. دمنوش آجوگا: این دمنوش، میزان TSH را در بدن کاهش داده و باعث سنتز هورمون های تیروئید می شود. برای تهیه این دمنوش کافیست یک قاشق غذاخوری از گیاه آجوگا را در یک فنجان آب جوش ریخته و صبر کنید تا دم بکشد. نوشیدن یک بار در روز این نوشیدنی، می تواند در درمان مشکل پرکاری تیروئید، بسیار مفید واقع گردد.
6. دمنوش ریشه شیرین بیان: این دمنوش تقویت کننده غدد فوق کلیوی و تقویت کننده کبد است. در بیماری گریوز، غدد فوق کلیوی تحت تأثیر استرس زیاد قرارمی گیرد.
7. دمنوش مریم گلی: برای تهیه این دمنوش 2 قاشق مریم گلی را با دو فنجان آب جوش ترکیب کرده و این ترکیب را روی حرارت ملایم قرار داده تا به مدت 15 دقیقه دم بکشد. سپس به این دمنوش مقداری عسل اضافه و میل کنید.
8. دمنوش گیاه فرنجمشک یا وارنگ بو: فرنجمشک گیاهیست از خانواده نعناعیان. این گیاه را می توانید به شکل چای دم کنید و بنوشید.
9. دمنوش تخم گشنیز: تخم گشنیز، کارکرد تیروئید را به حالت عادی برمی گرداند. برای تهیه این دمنوش 2 قاشق غذاخوری تخم گشنیز را با یک لیوان آب مخلوط نموده و این معجون را به مدت یک ربع الی 20 دقیقه روی حرارت بجوشانید. سپس آن را صاف نموده و بعد از 10 دقیقه، به آن دو قاشق غذاخوری عسل اضافه و میل کنید. بهتر است این دمنوش را صبح ها ناشتا میل کنید.
10. دمنوش پای گرگ: پای گرگ، از دسته گیاهان بی گل اما دارای ریشه و ساقه و برگ می باشد. در کتب طب سنتی، از این گیاه با عنوان رجل الذئب یاد شده است. از گرد هاگ گیاه پای گرگ، به عنوان دارو استفاده می شود که رنگی زرد روشن داشته و وزن آن بسیار کم می باشد. مصرف پای گرگ، سبب جلوگیری از سوخت و ساز عنصر ید در بدن شده و میزان هورمون های تولید شده به وسیله غده تیروئید را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد. این امر باعث می شود که مصرف پای گرگ برای رفع مشکل پرکاری تیروئید، توصیه شود.
11. دمنوش ترکیبی با تخم گشنیز، بابونه، سنبل‌الطیب، بهارنارنج و بادرنجبویه: برای تهیه این دمنوش کافیست به  نسبت مساوی گیاهان فوق را با هم ترکیب و مخلوط را نیم کوب یا پودر کنید، سپس یک قاشق غذاخوری از ترکیب نیم کوب شده یا یک قاشق مرباخوری از مخلوط پودر شده را به همراه چهار تا پنج لیوان آب در قوری بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید تا دم بکشد، روزانه سه لیوان از این دمنوش را میل کنید.
12. دمنوش ترکیبی ریشه شیرین بیان، دم شیر (بابونه گاوی) و بارنجبویه: این دمنوش برای تسکین و درمان بیماری گریوز بسیار کاربردی و مفید است. نوشیدن روزی ۲ _۳ لیوان از این دمنوش به سرعت از پرکاری تیروئید می کاهد. برای تهیه این دمنوش دو قاشق غذاخوری بادرنجبویه، یک قاشق غذاخوری دم شیر (بابونه گاوی) و یک قاشق چایخوری ریشه شیرین بیان را در یک لیوان بزرگ آب جوش بریزید و اجازه دهید ۲۰ دقیقه بماند. سپس نوش جان کنید.
13. دمنوش ترکیبی بادرنجبویه، فراسیون، نعنا، اکلیل کوهی، نعناع چمنی و شاه پسند: دو قاشق مربا خوری بادرنجبویه و یک قاشق مربا خوری فراسیون را با هم ترکیب کنید و درون یک لیوان آب حوش بریزید سپس به آن مقداری نعنا، اکلیل کوهی، نعناع چمنی و شاه پسند اضافه کنید. مصرف این دمنوش برای درمان گریوز بسیار نافع است.

پرهیزات برای بیماران مبتلا به گریوز

• مصرف مواد غذایی حاوی ید مانند نمک ید دار، ماهی و صدف،  محصولات لبنی، مکمل‌های حاوی ید، زرده تخم مرغ  به خصوص برای بانوان باردار.
• مصرف زیاد مرغ یا گوشت گاو.
• مصرف زیاد غلات (مانند نان، ماکارونی و شیرینی).
• مصرف محصولات سویا مانند توفو، شیر سویا، سس سویا و دانه‌های سویا.
• محصولات پخته شده تجاری مانند کلوچه، کراکر، کیک، سیب زمینی سرخ کرده، دونات و غذاهای فرآوری شده.
• مصرف الکل.
• نزدیکی بیش از اندازه و طولانی.
• شکلات ها.
• پرخوری.
• مصرف سیگار و تنباکو.
• محصولات حاوی کافئین، مانند چای و نوشابه.
• مصرف بیش از حد قند و شکر.

با اصلاح سبک زندگی و مصرف مواد غذایی و خوراکی های گفته شده در بالا و پرهیز از ممنوعات این بیماری شما می توانید بدون داشتن عوارض جانبی دیگر بیماری گریوز را درمان کنید.

منبع: تیم تولید محتوای طبایع