مزه غذا ها تا حدود زیادی نشانگر مزاج آن هاست و غذاها با مزه های خاص دارای ویژگی های خاصی هستند و بسته به شرایط افراد مصرف به جای آن ها نقش درمانی داشته و مصرف نابجایشان بیماری زاست.
فایده دانستن مزاج طعم‌ها چیست؟
در طب ایرانی تئوری بنیادینی داریم به نام اخلاط چهار گانه (بلغم، سودا، صفرا و خون) و نیز مفاهیم سردی، گرمی، خشکی و تری که اساس این طب و تمام راهکارهای بهداشتی و درمانی آن بر اساس این مفاهیم بنا نهاده شده است.
غذا و اصول تغذیه نیز از این تئوری پیروی می کند. اگر شخص مزاجش سرد و خشك باشد ، مخصوصا در فصل پاییز و منطقه كوهستانی (که این شرایط هم مزاج سرد و خشک دارند). نباید در مصرف خوردنی‌ها و نوشیدنیهای ترش زیاده‌روی کند و اگر مصرف یا زیاده‌روی كنند، مشكلات و بیماری هایی (خشكی پوست، فكر و خیال و افسردگی، ضعف بدن، كمبود انرژی، سردی بدن و …) در آن‌ها ایجاد شده یا شدت خواهد گرفت. به همین ترتیب افراد با مزاج‌های دیگر، مثلاً افراد با مزاج گرم و تر نباید شیرینی‌جات زیاد بخورند، افراد با مزاج گرم و خشك نیز نباید در مصرف نمك و ادویه‌جات زیاده‌روی كنند و افراد با مزاج سرد و تر نباید در مصرف آب، لبنیات و مركبات زیاده‌روی كنند.
مزاج غذا ترش
- معمولا مزاج سرد وخشک دارند.
- مصرف زیاد آن ها لاغرکننده بدن است.
- ناسازگار با طبیعت بدن و حرارت غریزی است و باعث پیری زود رس می شود.
- گرمی و تشنگی غذاهای گرمی را رفع می کند.
- از تولید صفرا و جوشش خون جلوگیری می کند.
- از بسته شدن مجاری بدن جلوگیری می کند.
- مضر اعصاب اند و ضرر آن با مصرف غذاهای شیرین و شور کم می شود. به همین دلیل توصیه می شود به شربت های ترش کمی نمک اضافه شود.
- ایجاد آروغ ترش و سوزش در معده می کند. این درحالی است که غذاهای شور این حالت را کم می کند.
گاهی شخص در فصول گرم، تشنگی‌اش برطرف نمی‌شود (مخصوصا افراد گرم مزاج)، بنابراین خوب است این افراد مقداری نوشیدنیهای ترش همچون آب غوره، آب انار یا سركه بخورند (بدون نوشیدن آب زیاد).
مزاج غذا شور
- معمولا مزاج گرم و خشک دارد.
- مانع عفونت می شود.
- بی میلی غذا را برطرف می کند و از سیری کاذب جلوگیری می کند.
- مانع نفوذ غذای ترش در اعصاب می گردد.
- از آروغ ترش و سوزش معده ناشی از غذاهای ترش جلوگیری می کند.
- سستی دستگاه گوارش را که ناشی از خوردن غذای چرب است، اصلاح می کند.
- مصرف زیاد شوری ها باعث ضعف بینایی و لاغری بیمار گونه بدن می شود.
مزاج غذا شیرین
- مزاج معتدل و گرمی دارد، اگر شیرینی زیاد باشد گرم و خشک است.
- خاصیت غذایی زیادی دارد.
- سازگار باطبیعت و چاق کننده بدن است.
- سردی غذای ترش و ضرر ناشی از آن بر روی اعصاب را رفع می کند.
- مصرف زیاد آن در مجاری و عروق ایجاد انسداد می کند.
- ضرر غذاهای شیرین با غذاهای تلخ ممکن است.
- در بدن تولید صفرای بیش از حد می کند.
نان در دهان طعم شیرین ایجاد می‌كند. علت آنكه اغلب افراد چیزهای شیرین دوست دارند نیز همین است چون برای انسان غذا محسوب می‌شوند.
مزاج غذا چرب
- غذاییت زیادی دارد.
- خشکیدگی، تحریک عصبی و زبری دستگاه گوارش را که از خوردن غذای شور پدید می آید از بین می برد.
- خیلی نزدیک به مواد بی مزه است و بدن را به اعتدال گرم می کند.
- خاصیت سست نمودن و تلیین مزاج دارد که مواد شور، تند، تلخ و گس از شدت این افعال می کاهند.
در توصیه‌های پزشكی امروز هم می‌گویند چربی كم بخورید چون اکثر مردم این زمانه کم فعالیت هستند. بدیهی است كه خوردن غذاهای چرب و شیرین خیلی سنگین است. مثلاً اگر فردی نان زیاد همراه با كباب چرب بخورد، ضررها و سنگینی را دو چندان می‌كند.
