لکنت زبان در کودکان ، یکی از رایج‌ترین اختلالت گویایی است که ریشه اصلی آن در ترس، استرس و اختلالات عصبی دوران کودکی می‌باشد. معمولاً هم از سنین ۲ تا 5 سالگی شروع میشود و در میان پسران بیشتر از دختران می‌باشد. از این رو برای پیشگیری و بهبود این مشکل در ادامه با ما همراه باشید.
لکنت زبان
لکنت نوعی اختلال گفتاری است كه منجر به ناروانی و در نهایت نارسایی گفتاری در فرد میشود و زمانی كه فرد دچار لکنت میشود وقف‌های غير ارادی به صورت تکرار صداها و هجاها یا گير كردن كلمات، بروز می‌كند و در نهایت مشکلاتی را در برقراری ارتباط به علت سرعت نامناسب گفتار ایجاد می‌كند.
- افراد دچار لکنت، اعم از كودک و بزرگسال معمولاً درونگرا و فاقد اعتماد به نفس هستند و از احساس بی‌كفایتی رنج می‌برند.
- آن‌ها مانند سایر افراد عصبی مستعد رنجبردن از ترس‌ها، نگرانی‌ها و اضطراب‌ها هستند.
- بيمار ممکن است از ترسی كه باعث لکنت شده، آگاه نباشد، اما در وجود خویش درگيری گسترده ای با آن دارد كه در تنش سراسری بدن او آشکار است.
علل بروز لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان یا ناشی از گرمی زیاده از حد مغز یا مربوط به سردی بیش از حد عضله زبان است، البته لکنت زبان همیشه از افزایش سردی و گرمی نیست و حتی ممکن است کودکی با مزاج گرم و تر، نیز به لکنت زبان مبتلا شود که در این صورت عوامل زیر در بروز یا تشدید آن دخیل هستند:
1) عوامل ژنتیکی و عصب شناسی
سابقه خانوادگی در مبتلا شدن به لکنت زبان موثر است، در حدود 60 درصد از تمام کسانی که دچار لکنت زیان هستند در اقوام نزدیکشان افراد مبتلا به لکنت زبان وجود دارد.
2) عوامل بیولوژیک
فشار و آسیب به مغز می‌تواند عوارض متعددی داشته باشد و در سیستم گویایی مغز باعث ایجاد اختلال شده و منجربه بروز لکنت زبان در کودک شود.
3) عوامل روان شناختی
عواملی مانند هیجانات، ضربه های عاطفی، تنش ها و ترس‌ها، استرس و اضطراب و … می‌تواند باعث تاثیر منفی بر کلام و گویش کودک شود.
نکته: اگر کودک از ابتدا به خوبی صحبت می‌کرده و مشکل گفتاری نداشته است، اما چند هفته یا چند روز است که لکنت پیدا کرده، علت روانشناختی از جمله ترس و استرس قوی تر است.
4) عوامل محیطی
در مواقعی خود والدین و مربیان کارهایی را انجام می‌دهند که مانع سخن گفتن عادی کودک می شوند و کودک را وادار می کنند که عجولانه و اشتباه حرف بزند. مواردی مانند:
- انتقاد زیاد از صحبت های کودک
- قطع نابه جای کلام
- فشار انضباطی شدید
- توقعات بیش از حد و …
- مشکلات خانوادگی
آیا لکنت زبان کودکان درمانپذیر است؟
عموماً لکنت زبان‌های ارثی و ژنتیکی خیلی سخت به درمان پاسخ می‌دهند و پروسه طولانی‌تری را می‌طلبند:
در صورتی که لکنت همراه با تیک، تشنج یا هر مشکل دیگری باشد نیز حتماً باید توسط پزشک متخصص طب سنتی با گرایش کودکان، بررسی و پیگیری شود.
تدابیر خوراکی
اما با مصرف خوراکی‌های زیر، تا حد زیادی می‌توان به برطرف شدن لکنت زبان کودکان کمک کرد:
- مصرف روزانه آب سیب و گلاب یا فالوده سیب
- مصرف فسنجان بادام
- مصرف یک قاشق مرباخوری ترکیب پودر بادام و پودر نبات در شب هنگام
- شیربادام، حریره بادام
- انجیر خیسانده در گلاب (مخصوصاً در هنگام یبوست که باید درمان شود)
- فندق
- تخم کبوتر و تخم بلدرچین
- زرده عسلی آبپز با عسل
- قرار دادن کمی موم عسل و مکیدن شیرابه آن
نکات تکمیلی
برای این که روند درمان سریعتر اتفاق بیفتد باید از خوراکی سرد بدون مصلح، خوراکی‌های بیش از اندازه گرم، ترشیجات، حبوبات و غذاهای نفاخ، لواشک، چیپس و پفک و فست فودها، پرهیز شود.
در دادن خوراکی‌های با طبع سرد و گرم به کودکان تعادل رعایت شود و از مصلح استفاده گردد، اگر فرزند با مصرف خوراکی های سرد یا گرم ناروانی و لکنت زیانش تشدید میشود، آن دسته از مواد را محدود یا حذف کنید، یعنی:
- اگر لکنت زبان با مصرف گرمی تشدید میشود، باید خوردن گرمیجات خصوصا گردو، خرما و کنجد و ارده و شیره انگور پرهیز یا محدود شود.
- اگر لکنت زبان با مصرف سردی تشدید میشود، باید از خوردن پنیر بدون مصلح، بستنی و ترشیجات و لبنیات سرد پرهیز یا محدود شود.
تجویز سایر داروها و خوراکی‌ها بسته به معاینه کودک، مزاج و بررسی علائم بالینی وی دارد.
تدابیر غیرداروئی
- گفتاردرمانی
- موسیقی درمانی (خواندن آواز و سرودهای مخصوص)
- شمرده تلفظ كردن اصوات و ممارست مداوم در این زمينه
- ورزش منظم
- فصد زیر زبان در صورت داشتن شرایط و نداشتن ضعف و زیرنظر پزشک متخصص
- گوش دادن به برنامه های رادیو در ساعاتی از روز
- خواندن و تلاوت سوره الرحمن خصوصا برای بیمارانی که لکنت در حرف «ن » دارند.
نکاتی که والدین محترم باید به خاطر بسپارند…
- نگرانی خود را کم کرده و به کودکان انتقال ندهید
- هنگام صحبت کردن با کودک، سرتان را پایین نندازید و با او تماس چشمی داشته باشید تا کودک تصور نکند باعث خجالت والدینش شده است
- وسط حرف های کودک نپرید.
- هرگز به او نگویید که چه کار کند تا لکنت نداشته باشد.
- علاوه بر فعالیت های گفتاری، فعالیت‌های غیر گفتاری نظیر نقاشی کردن، فوتبال بازی کردن، بازه های فکری و… را بیشتر کنید
- زمانهایی را برای خود و فرزندتان اختصاص دهید
- آهسته و شمرده با او صحبت کنید.
- هیجان و استرس را در خانه کم کنید (فیلم‌های ترسناک، دعوای والدین، بازی‌های گوشی و …)
- طول جملات خود را در هنگام حرف زدن با او کم کنید
- به فرزندتان نشان دهید که مشتاق شنیدن هستید
- فرزندتان را همانطور که هست بپذیرید.
- از کلمات و جملات ساده و قابل فهم استفاده کنید.
