امروزه دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمنی است که بشر را گرفتار کرده است. اولین بار بقراط دیابت را در طب سنتی تحت عنوان دیابتوس مطرح کرده است و به دو نوع گرم و سرد تقسیم بندی شده است. گرمش به دیابت تیپ یک امروزی و سردش به تیپ دو امروزی نزدیک‌تر است. علتش را فقط قند نمی‌دانستند و مکانیسم خیلی پیچیده‌ای را توضیح می‌دهند. البته همه مزاج‌ها در معرض دیابت هستند و مخصوص یک نوع مزاج نیست.
در سال 2003 تعداد مبتلایان به بیماری دیابت در سراسر جهان، 194 میلیون نفر تخمین‌زده می‌شد. پیش‌بینی می‌شود که این رقم تا پایان سال 2025 در نتیجه طولانی شدن عمر مفید افراد، سبک زندگی بی‌حرکت و غیر فعال و تغییر الگوهای رژیم غذایی به 333 میلیون نفر برسد.
علائم دیابت
در مراحل اولیه بیماری ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید ولی علائم اولیه بیمار شامل موارد ذیل است:
- تشنگی مفرط
- گرسنگی مفرط
- ادرار زیاد و مکرر
- زخم یا خونریزی که دیر بهبود می‌یابد
- پوست خشک و خارش‌دار
- کاهش وزن بدون دلیل
- دید تار که روز تا روز متفاوت است
- خواب آلودگی و خستگی غیرمعمول
- خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پا
- عفونت مکرر قارچی در پوست، لثه‌ها و دستگاه تناسلی زنانه
اگر یک یا چند علامت از این علائم را داشتید سریع به پزشک مراجعه نمایید.
راه تشخیص
اگر دو بار قند خون ناشتای شما بالاتر از 126 باشد تشخیص دیابت قطعی است. اگر دو بار قند خون غیر ناشتای شما بالاتر از 200 باشد، باز دیابت قطعی است. اگر قند کمتر از 100 باشد شما دیابت ندارید و اگر بین 100 تا 126 باشد احتمال دیابت در شما بالاست و شما باید تست تحمل گلوکز بشوید.
پیشگیری
تغییر در شیوه زندگی و نهادینه کردن عادت‌های صحیح سبک زندگی، نخستین گام در پیشگیری از ابتلا به دیابت است. چاقی، سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری دیابت، نداشتن تحرک، استرس، چربی خون و مصرف سیگار از جمله عواملی است که خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد. همچنین احتمال ابتلا به دیابت نوع یک با آغاز فصل زمستان و پاییز وجود دارد زیرا ابتلا به آن از طریق حمله ویروسی و ایجاد خود ایمنی حاصل و ترشح انسولین را مانع می‌شود.
دیابت تیپ دو همراه با چاقی است و در بزرگسالان و کودکان رخ می‌دهد. چنانچه افراد در معرض اضافه وزن و چاقی قرار بگیرند مقاومت به انسولین پیدا کرده که در نهایت به از کار افتادن انسولین و ابتلا به دیابت منجر می‌شود.
از منظر طب ایرانی برای پیشگیری موارد ذیل توصیه می‌شود:
- داشتن تغذیه سالم
- پرهیز از افراط در جماع
- اجتناب از افراط در مصرف سردی‌ها که موجب سردی بدن یا کبد شود.
- اجتناب از افراط در گرمی‌ها که باعث گرمی کبد شود.
مواد غذایی پایین آورنده قند خون در درمان دیابت
- پیاز و سیر باعث افزایش میزان انسولین خون می‌شوند. هر چقدر مصرف این مواد بیشتر باشد، قند خون بیشتر کاهش پیدا می‌کند.
- شنبلیله باعث تحریک لوزالمعده برای ترشح انسولین می‌شود. با برگ‌های آن سوپ بپزید و با آب غوره میل نمایید.
- عصاره برگ گزنه می‌تواند یک نقش حفاظتی در برابر افزایش میزان قند خون و تخریب سلول‌های پانکراس داشته باشد.
- هر روز 25 گرم اسفرزه را در آب سرد بریزید و خوب به هم بزنید و آن را دائم به جای آب خوردن، بنوشید.
- عرق شنبلیله، عرق گردو و عرق بوقناق (روزی دو قاشق غذاخوری به طور اختصاصی) برای کاهش قند خون مفیدند.
- هفته‌ای دو بار از سیرابی و شیردان گوسفند (پانکراس) استفاده کنید. شیردان گوسفند در واقع پانکراس گوسفند بوده و مملو از انسولین حیوانی است. لوبیای چشم بلبلی نیز دارای انسولین گیاهی است.
- برای صبحانه از سیب و خیار و کاهو استفاده کنید.
- بیماران دیابتی روزانه یک قاشق مرباخوری عسل کنار یا سدر استفاده کنند که بهتر است به صورت شربت با لیموترش تازه میل شود.
- بیماران می‌توانند از دم‌کرده دارچین به جای چای استفاده کنند که مفید است.
