همه چیز درمورد قارچ گانودرما ؛ از تبلیغات تا واقعیت!

اگر این روزها کمی در فضای مجازی و اینترنت گشت و گذار کرده باشید، قطعاً با تبلیغاتی چون گانودرما، اکسیر جادویی تمام بیماری‌ها و مشکلات جسمی، قهوه گانودرما و تقویت سیستم ایمنی بدن یا حتی گانودرما، قاتل افسردگی و خستگی و مواردی مشابه این برخورد کرده باشید، این تبلیغات آنقدر در فضای مجازی گسترش پیدا کرده که می‌توان گفت که برنامه اینستاگرام نیز تبدیل به اسپانسر انحصاری تبلیغات گانودرما شده است.

پس تاکنون هر آنچه درباره قارچ گانودرما شنیده اید را فراموش کنید و در ادامه این پست با ما همراه باشید تا ببینیم در پس ماجرای این قارچ و در حد فاصل تبلیغات تا واقعیت چه می‌گذرد!

پیشینه داروئی و درمانی قارچ گانودرما

• قارچ  reishi یا همان قارچ گانودرما که به قارچ لینگجی نیز معروف است یک محصول است که فقط در مناطق گرم و مرطوب می روید.
• قارچ گانودرما از هزاران سال پیش در طب سنتی آسیای شرقی مورد استفاده بوده است.
• در چین به‌عنوان نمادی از سلامتی و طول عمر به همراه شادی و اقبال در زندگی، بیش از ۲۰۰۰ سال است که برای درمان های پزشکی استفاده می شده است.
• در باور چینیان باستان نوشیدن معجونی از قارچ گانودرما، جاودانگی و طول عمر را به ارمغان می آورد.

اَشکال مختلف عرضه گانودرما در بازار

1. قارچ خام 
2. پودر خشک شده ( بصورت آسیاب و پودر شده )
3. عصاره 

چرا اخیراً این قارچ در بین عموم محبوبیت یافته است؟

• امروزه بیماری های غیرواگیردار، مزمن و صعب العلاج، شیوع بیشتری یافته است.
• این بیماری‌ها ممکن است با درمان های موجود قابل کنترل یا درمان نباشند؛
• و افرادی که مبتلا به این بیماری ها هستند، طبعا برای مبارزه و درمان با آن به هر دارو یا کاری که ادعا شود در متوقف کردن پیشرفت بیماری یا کم کردن عوارض دارویی، اثرگذار باشد، روی آورند.
• قارچ گانودرما لوسیدوم نیز از این دسته است و یک فرآورده غذایی یا طبیعی است که توسط پزشکان و طبیبان سنتی در شرق آسیا تجویز و استفاده می‌شود،
• اما سطح شواهد و مدارک موجود از اثربخشی این قارچ و فرآورده های طبیعی مشتق از آن در سطح بالایی از نظر علمی نیست و در سطح insufficient evidence یا “شواهد ناکافی” قرار می گیرد.

تبلیغات گانودرما غیرواقعی و اغواگرانه!

• متاسفانه امروزه، تبلیغات زیادی مبنی بر اثربخشی این قارچ در پیشگیری یا درمان برخی بیماری ها در فضای مجازی منتشر می شود که اغلب آن ها، اغواگرانه و نادرست است.
• صرفا تعداد انگشت‌شماری از کارآزمایی‌های پیش‌بالینی گزارش کرده‌اند که گانودرما لوسیدوم حاوی مواد ضدسرطانی و تقویت کننده سیستم ایمنی است،
• این در حالی است که هنوز مطالعه مروری نظام‌مندی که به بررسی سودمندی گانودرما در درمان سرطان پرداخته باشد، وجود ندارد.
• گانودرما توسط طبیبان سنتی چینی به منظور تقویت سیستم ایمنی تجویز می‌شود و مطالعات مروری تحقیقات بالینی هم گزارشاتی مبنی بر اینکه گانودرما لوسیدوم احتمالا می‌تواند به عنوان یک ضدتومور مفید واقع شود، وجود دارد اما این اطلاعات پراکنده است و برای اعلام نظر قطعی نیاز به مطالعاتی نظام‌مند وجود دارد.
• آنچه که در مطالعات تاکنون حاصل شده، این است که گانودرما با افزایش درصد لنفوسیت‌های CD۳؛ CD۴ و CD۸ احتمالا می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کند.
• همچنین سلول‌های کشنده (NK-cell) که وظیفه دفاع از بدن را در برابر عوامل بیگانه دارند نیز تا حدودی بدنبال مصرف این قارچ افزایش می‌یابند.
• در حالی که اگر به سراغ فروشندگان این محصول در فضای مجازی بروید، پس از پرسیدن چندین سوال درباره عدم ابتلاء به بیماری‌های قلبی یا نداشتن حساسیت‌ها، مصرف این ماده را برایتان تجویز و ادعای پیشگیری و بهبود می‌کنند.

ادعاهایی غیر قابل باور درباره قارچ گانودرما

• یکی از فروشندگان قارچ گانودرما در خصوص این محصول گفته است: قارچ گانودرما محصولی است که با قهوه ترکیب می‌شود و می‌تواند بسیاری از بیماری‌ها از جمله دیابت و سرطان را درمان کند.
• تنها لازم است تا بیمار هر روز صبح بعد از صبحانه آن را مصرف کند تا نتیجه خارق‌العاده آن را ببیند.
• این محصول حتی درد استخوان، کمبود آهن، ام اس، حساسیت‌های پوستی و غیره را درمان می‌کند و با کنترل میزان قند خون، پس از مدتی استفاده فرد را از مصرف قرص قند یا انسولین بی نیاز می‌کند.

قارچ گانودرما برای بیماران دیابتی نوع دو بی اثر است

• در مرور مقالات موجود با محدودیت‌هایی در نتایج نیز مواجه هستیم.
• اول آنکه اغلب این مطالعات کوچک و از نظر روش‌شناسی نامناسبند،
• دوم آنکه اغلب مطالعات و شرکت‌کنندگان چینی هستند و بنابراین، نتایج به مقدار زیاد تحت تاثیر، قلمداد می شود.
• تحقیقات اولیه نشان می‌دهد احتمالا مصرف نوع خاصی از محصولات این قارچ (Ganopoly) می‌تواند صرفا علائم مربوط به تنگی عروق قلبی (و نه درمان) شامل درد قفسه سینه و تنگی نفس را کاهش دهد.
• اما مصرف محصولات این قارچ، تاثیری بر سطح قندخون در افراد با دیابت نوع دو نداشته است.

تاثیر قارچ گانودرما برای بیماران هپاتیتی، کلسترول و فشار خون

• تحقیقات اولیه نشان داده که مصرف نوع خاصی از محصولات این قارچ (Ganopoly) برای ۱۲ هفته می‌تواند مقداری از میزان ویروس هپاتیت B را در بدن کاهش دهد و به نظر می رسد احتمالا می تواند عملکرد کبدی را در افراد مبتلا به این بیماری تا حدودی بهبود بخشد.
• شواهد متناقضی در مورد اثرات قارچ گانودرما در فشار خون بالا نیز وجود دارد ولی تحقیقات اولیه نشان می دهد که استفاده روزانه از عصاره قارچ گانودرما به مدت ۱۲ هفته، فشار خون را در افرادی که دارای اندکی فشار خون بالا هستند، کاهش نمی دهد.
• با این حال، تحقیقات دیگری هست که نشان می‌دهد که مصرف قارچ گانودرما احتمالا تاحدودی باعث کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون شدید می‌شود.
• بنابر مطالعات موجود، مصرف قارچ گانودرما، تومورهای ریه را کاهش نمی‌دهد، ولی به نظر می‌رسد که عملکرد سیستم ایمنی و کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان ریه را تا حدی بهبود می‌بخشد.
• فواید متعدد دیگری نیز برای این قارچ از قبیل تاثیر روی سایر سرطان ها، دردهای عصبی، سیستم ایمنی، عفونت های ویروسی و… بیان شده که برای رد یا اثبات آن نیاز به تحقیقات بیشتری است و شواهد کافی و علمی تا کنون در اختیار نیست.

هشدار برای مصرف مداوم قارچ گانودرما و بروز آلرژی

•  مصرف مداوم پودر این قارچ در مدت زمان بیش از یک ماه احتمالا غیرایمن بوده و به همراه خطر آسیب به کبد است.
• مصرف گانودرما می تواند در برخی افراد منجر به خشکی مخاط دهان، گلو و بینی همراه با خارش، ناراحتی معده، خونریزی بینی، مدفوع خونی، ضایعات پوستی و تنفس هاگ این قارچ نیز می‌تواند منجر به بروز آلرژی شود.
•  هیچ گونه شواهد قابل اطمینانی مبنی بر بی‌خطر بودن مصرف این قارچ در بارداری و شیردهی نیز وجود ندارد. بنابراین توصیه می‌شود از مصرف این قارچ در این دوره اجتناب شود.
•  مصرف قارچ گانودرما خطر خونریزی را در افراد با اختلالات خونریزی دهنده افزایش می‌دهد، همچنین از مصرف آن در افراد با فشار خون خیلی پایین بهتر است اجتناب شود.
• دوزهای بالا از این قارچ هم ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد و حداقل ۲ هفته قبل از عمل جراحی نباید استفاده شود.
• مصرف همزمان قارچ گانودرما با داروهای ضد فشارخون نیز تداخل دارد.
• داروهای ضد انعقاد خون هم با گانودرما تداخل دارند و از مصرف همزمان آنها باید اجتناب شود.
• میزان مصرف مناسب از قارچ گانودرما بستگی به عوامل متعددی نظیر سن، سلامتی و شرایط دیگر دارد لکن در حال حاضر اطلاعات علمی کافی برای تعیین دوز مناسب برای قارچ گانودرما وجود ندارد.

کمی تأمل لطفاً …

•  محصولات طبیعی همیشه لزوما ایمن نیستند و میزان مصرف آن‌ها می تواند بسیار مهم باشد،
• گانودرما امروزه در ایران صرفا بعنوان یک فرآورده غذایی توسط چند شرکت مجوز تولید و توزیع دارد لکن هیچگونه تجویز دارویی و درمانی برای آن تایید نشده و تبلیغاتی که در این زمینه انجام شود از زمره موارد تبلیغات کاذب و اغواگرانه بشمار می رود.

منبع: سایت سازمان غذا و دارو به نقل از دکتر کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو