هرگاه اندامهاى بدن به حركت درآيد و در اثر اين حركت، حرارت غريزى برافروخته گردد، چنين حركتى را رياضت يا ورزش می‌نامند. افرادى كه با اسلوب صحيح و متناسب با اعتدال مزاجشان و در وقت مناسب ورزش می‌كنند، از چارهجويى (پيش‌گيرى) و مداواى بيمارىهاى مادّى و بيمارىهاى مزاجى كه در دنبالهى آن مىآيد، بىنياز مىگردند. اين بهره‌ورى هنگامى ميسر است كه دستورات ديگر بهداشتى را به كلى مراعات كنند.
ما مجبور به غذا خوردن هستيم و تندرستى ما با غذايى كه مناسب مزاج ما باشد، ارتباط مستقيم دارد (غذايى كه در كيفيت و كميّت معتدل است).
تمام قسمتهاى غذايى كه مىخوريم بدون استثنا كنش غذايى ندارد، بلكه در هر مرحله از هضم بخشى از آن به صورت مادّهاى زايد درمىآيد و طبيعت مىكوشد آن را از بدن دفع كند. ليكن ورزش چيزى است كه ما را از استعمال دارو بىنياز مىسازد و بهترين بازدارنده حالت امتلا است.
برخی از فواید ورزش
- حرارت ملايم پديد مىآورد و به دفع مواد زايد كمك مىكند.
- توليد حرارت می‌كند و حرارت غريزى را فزونى می‌دهد. بر اثر ورزش مفاصل سخت نيرومند مىشوند پىها (اعصاب) نيرو مىگيرند، در كنش‌هايشان قوى مىگردند و از تأثيرپذيرى در امان مىمانند.
- اندامها براى پذيرش غذا آمادگى بيشتر مىيابند، زيرا مواد دفعى از آن‌ها دست برداشتهاند.
- در اثر ورزش با دفع مواد زايد، جذب مواد غذايى به وسيله نسوج افزايش مىيابد.
تدابیر ورزش کردن
ورزش، بدون رعایت تغذیه سالم بی‌معنی است. برداشتن بار سنگین در ورزش اشتباه است. دو ساعت بین غذا و ورزش باید فاصله بیفتد. در هنگام گرسنگی نباید ورزش کرد. ورزش‌های سنگین که بیش از حد معمول باشد، نه تنها هیچ ارزش درمانی ندارد بلکه یک نوع خودکشی محسوب می‌شود. ورزش، باعث بزرگی قلب یا شش‌ها نمی‌شود، بلکه هماهنگی میان آن‌ها با عضلات موجب بهبود عملکرد می‌شود. ورزش‌هایی که تا سنین پیری می‌توان آن را ادامه داد مناسب است، مثل ورزش‌های باستانی، شنا، کشتی، اسب‌سواری و تیراندازی. نرمش روزانه بیست تا سی دقیقه مناسب است. هرگز قبل از اینکه تخلیه مدفوع و ادرار نداشتید ورزش نکنید چون باعث جذب سموم به کل جریان خونتان می‌شود.
تاب سواری در طب سنتی
- یکی از ورزش‌های جالب در کتب حفظ صحت طب سنتی ایران، «تاب سواری» است که با نام «ارجوجه» از آن یاد شده است.
- همين تاب سواری معمولی كه يك تفريح محسوب می‌شود در طب سنتي نوعي از درمان است.
- تاب‌سواری ملایم برای افرادي که دچار بیماری در دیافراگم، بی‌خوابی، نفخ، عطش كاذب و نقرس می‌باشند، مفید است.
- همچنین محرک اشتها و مهیاکننده فضولات بدن جهت دفع است.
منبع: مرورى بر تاريخ و مبانى طب سنتى اسلام و ايران
