در طب سنتی، پس از شناخت مزاج هر فرد، توصیه‌هایی مبنی بر مصرف و پرهیز از مصرف برخی مواد غذایی می‌شود، در این بین، تعدیل مزاج و رعایت توصیه‌های مزاجی، بسیار واجد اهمیت است، به عنوان نمونه، گرم مزاجان که طبع گرمی دارند از دیدگاه سنتی نباید چای مصرف کنند.
سبک زندگی متفاوت افراد، نتیجه مزاج متفاوت آن هاست …
- مزاج ها اساس و پایه طب را تشکیل می دهند و به قول ابن سینا کسی که طبایع و مزاج ها را بلد نباشد، پزشک نیست.
- انسان ها به دلیل طبایعی که دارند متمایز از یکدیگر بوده و دارای خصوصیات و ویژگی های منحصر به فردی می باشند که در برخورد و رفتار با آنها و نیز در درمان بیماری ها طبع ویژه هر کس باید مدنظر قرار گیرد.
- در طب سنتی تجویز پزشک با توجه به مزاج هر فرد صورت می‌گیرد بنابراین دستورالعمل کلی در مصرف مواد غذایی وجود ندارد.
- بنابراین، افرادی که دارای مزاجی خاص بوده و نسبت به دیگران دارای خصوصیات و ویژگی های منحصر به فرد خود می باشد باید در تغذیه خود دقت کرده تا از نظر روحی آسیب نبینند.
- یکی از این طبع ها، افراد گرم مزاج هستند که نباید چای بخورند.
- در واقع خوردن چای خصوصاٌ چای داغ می‌تواند افراد صفراوی مزاج را عصبی تر کند.
بیشتر بخوانید!
طبع چای سرد نیست
- طبیعت چای در درجه دوم گرم و خشک قرار دارد.
- برخی طبع چای را به دلیل تسکین عطش و کاهش حرارت و التهاب داخلی بدن و به سبب رفع تشنگی کاذب که پس از خوردن غذاهای شور، کله‌پاچه و ماهی ایجاد می‌شود، سرد دانسته‌اند؛ در صورتی که اصلا این موضوع صحت ندارد.
- چای تنها به دلیل تلطیف اخلاط بلغمی غلیظ و پاکسازی اخلاط لزج از سطح دستگاه گوارش منجر به این امر می‌شود.
چرا گرم مزاجان نباید چای بنوشند؟
- مزاج چای همانطور که گفته شد، گرم و خشک در درجه دوم است.
- بنابراین اگر افراد گرم‌مزاج در مصرف گرمی‌جات زیاده روی کنند، دچار ضعف در سیستم ایمنی بدن می‌شوند و علایم ناشی از افزایش حرارت در آنها به وجود می‌آید،
- از این رو به افراد گرم مزاج که طبع گرمی دارند توصیه می شود که از نوشیدن چای خصوصاٌ چای داغ بپرهیزند.
- چرا که مصرف نوشیدنی های بسیار داغ و کافئین دار مثل چای، قهوه و نسکافه صفرای آنها را درگیر می‌کند و
- حتی در مواقعی حالات روحی آنها را تحت تأثیر قرار داده و خشم را در این افراد (گرم مزاجان) بیشتر می‌کند.
- از طرفی برای ناراحتی‌های اعصاب و لرزش دست‌ها توصیه می شود که چای بسیار کم نوشیده شود.
- بهترین اصلاح‌کننده چاى براى گرم مزاجان این است که چای را با فوفل که به نخل‌هندی معروف است دم کرده و بنوشند.
- همچنین به کودکانی که به دلیل گرمی و سردی دچار شب اداری می‌شوند و یا افراد صفراوی مزاجی که قبل از خواب دچار عطش فراوان می شوند، توصیه می‌شود که کمتر چای بنوشند.
بیشتر بخوانید!
چرا با نوشیدن چای، ترش می‌کنیم؟
- متخصصان طب سنتی معتقدند چای می‌تواند هم باعث ترش کردن شود و هم جلوی ریفلاکس را بگیرد.
- به گفته آنها افرادی که با مصرف چای، ترش می‌کنند اکثرا از چای‌های اسانس‌دار نامرغوب استفاده می‌کنند که به دلیل رنگ دهی سریع، دم کشیدن آنها کوتاه است.
- چای‌های معطر و زوددمی که فرصتی برای رها شدن ترکیبات تلخ و گس آنها وجود ندارد اغلب موجب شل شدن دهانه معده و بروز ریفلاکس می‌شوند.
- در مقابل، چای‌های دیر دم و گس و تلخ مزه دهانه معده را محکم می‌کند و تقویت‌کننده اسفنگتر آن است و از بروز ریفلاکس جلوگیری می‌کنند.
- حتی چای بهاره گیلان، چای سبز و حتی چای سفید هم اگر به اندازه کافی دم نکشند ترکیبات تانن آن آزاد نمی‌شود و نمی‌تواند کمکی به تقویت معده و دهانه آن بکند.
- به گفته متخصصان، افزودن گل‌محمدی به چای می‌تواند در کاهش ترش کردن مفید باشد.
نکات پایانی…
- در صورت مصرف چای، هرگز چایی کهنه دم نخورید، چون چای کهنه دم موجب افزایش خستگی و ترشح اسید معده را تحریک می کند و به دلیل ماهیت اسیدی در بروز زخم معده موثر است.
- چای سیاه داروست و دارو نباید خودسرانه مصرف شود.
- مصرف مداوم چای سیاه آثار زیان باری دارد از جمله ۱)خشکی روده و معده ۲)خشکی سر و سرد شدن مغز ۳)بیماری های کبدی ۴)استسقاء،(تشنگی) ۵) گرفتگی عضلات ۶) و کمبود آهن می‌شود.
منبع: برگرفته از آموزه های دکتر ناصر رضایی پور و کتاب مجموعه مقالات طب ایرانی، تالیف استاد محمد عبادیانی
