نفخ و سوزش سر دل یکی از عوارض دوران زیبای بارداری است که معمولاً اغلب خانم‌های باردار با آن مواجه می‌شوند و از آنجا که مصرف اکثر داروها چه شیمیایی و چه گیاهی در این دوران، احتیاط زیادی را می‌طلبد، ما بر آن شدیم تا در این پست این موضوع را بیشتر برای شما توضیح داده و به ارائه راهکارهای ساده خانگی جهت کاهش آن بپردازیم.
علت نفخ در بارداری چیست؟
نفخ یکی از علائم مکرر دوران بارداری است که می‌تواند ناشی از علل زیر باشد:
1) اختلالات هورمونی
این مشکل آزاردهنده ناشی از اختلالات هورمونی و مقادیر خیلی زیاد استروژن و پروژسترونی است که بدنتان در اوایل بارداری تولید می‌کند و سبب می‌گردد بافت‌های ماهیچه‌ای نرم بدن و از جمله دستگاه گوارش شل شود،
شل و ریلکس شدن دستگاه گوارش فرآیند گوارش را کند می‌کند که می‌تواند باعث نفخ، سوء هاضمه، گاز معده، عارضه یبوست و به طور کلی حس ناراحت‌کننده‌ای در شکم، به ویژه بعد از غذا خوردن یک وعده غذایی شود.
2) فشار جنین
همچنین در دوران بارداری، جنین فشار زیادی را بر شکم وارد می‌کند و همین باعث می‌شود سیستم گوارش آهسته تر کار کند و مقدار زیادی گاز در معده جمع شود.
3) تورم رحم و افزایش وزن
- در طول بارداری، به دلیل بزرگ شدن رحم، هضم غذا آهسته‌تر انجام می‌گیرد.
- رشد رحم با افزایش فشار روده بزرگ، می‌تواند کنترل عضلات مخرج را کم کرده و منجر به عبور گاز و باد از روده شود.
- پرخوری زیاد نیز، به احتماب زیاد فشار رحم بر معده و روده را تشدید می‌کند.
4) یبوست
مواد غذایی به آرامی در روده حرکت می‌کند و برای مدت طولانی در روده باقی می‌ماند. جنین تمام آب موادغذایی را جذب کرده و مدفوع خشک می‌شود. مدفوع خشک تا به قسمت انتهایی روده بزرگ برسد زمان بیشتری نیاز دارد و موجب نفخ و گاز معده می‌شود.
بعضی از غذاها این گاز را بیشتر می‌کنند. حتی ویتامین‌های مفید برای رشد جنین (به ویژه داروهای حاوی آهن) باعث یبوست و جمع شدن گاز در معده و نفخ شکم می‌شوند.
5) سریع غذا خوردن و بلعیدن هوا
سریع غذا خوردن در دوران بارداری باعث می‌شود در همین اثنا، هوای زیادی وارد معده و بروز نفخ شود.
چه خوراکی‌هایی نفخ بارداری را افزایش میدهند؟
از جمع غذاهای نفاخ در طول بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- حبوبات: به ویژه لوبیا و نخود
- سبزیجاتی : کلم، کاهو، بروکلی، پیاز و سیر به ویژه نوع خام
- مواد کافئین دار : مصرف زیاد زیاد قهوه، چای، شکلات
- نوشیدنی‌های گازدار
- جویدن آدامس (بلعیدن هوا)
- محصولات لبنی مانند شیر سرد
- مصرف زیاد غذاهایی با طبع سرد به ویژه در وعده شام
- مصرف آب و سالاد و ماست همراه غذا
- غذاهای پرچرب و فست فودی: چون هضم سختی دارند و می‌توانند باعث اسپاسم و در نتیجه نفخ شوند.
برای کاهش نفخ بارداری، چه باید کرد؟
از آنجا که در دوران بارداری امکان استفاده زیاد و خودسرانه از دارو را ندارید، حتی الامکان نکات زیر را با دقت رعایت کنید:
- حجم غذای مصرفی را کم و تعداد وعده‌های غذایی خود را اضافه کنید.
- غذای خود را آهسته و با آرامش بجوید، تند غذاخوردن باعث بلعیدن هوا و نفخ می‌شود.
- قبل از خواب، از خوردن غذاهای حجیم و سرد بپرهیزید.
- غذاهای آبپز بخورید، در واقع غذاهای آبپز، بخارپز یا کبابی را جایگزین غذاهای چرب و موادغذایی فست فودی و سرخ کرده نمایید.
- مایعات به اندازه کافی مصرف نمایید؛ البته در حین غذاخوردن و یا بلافاصله بعد از اتمام غذا، آب ننوشید، می توانید 1 تا 2 ساعت پس از صرف غذا، آب و مایعات بنوشید.
- بعد از صرف غذا، کمی پیاده روی کنید (البته آهسته)، قدم زدن پس از صرف غذا، حرکات روده‌ها را تحریک و باعث کاهش نفخ می‌شود.
- غذاهای منجمد و بسته بندی مصرف نکنید، چون حرکت روده را کند نموده و باعث ماندن بیشتر غذا در روده و نفخ می‌شود.
- یکجا نشستن باعث نفخ و یبوست می‌شود، فعالیت بدنی روزانه به عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک می‌کند.
- بعد از صرف غذا، بلافاصله دراز نکشید، یکساعت صبر کنید.
- رژیم غذایی پر پروتئین و بدون قند ساده داشته باشید.
- مصرف سس چرب، خامه، نوشابه‌های گازدار و مواد قندی را محدود و یا کلاً متوقف کنید.
- یبوست خود را درمان کنید، چون یبوست منجر به نفخ بیشتر می‌شود.
- در مصرف غذاهای نفاخ زیاده روی نکنید.
- از مصرف غذاهای تند و پر ادویه بپرهیزید.
- از استرس دوری کرده و آرامش اعصاب خود را حفظ نمایید.
تدابیر ساده خانگی
پیشنهاد می‌شود جهت برطرف کردن نفخ بارداری از موارد زیر کمک بگیرید:
- جوارش آمله یک قاشق چای خوری بعد از غذا / موارد منع مصرف: انواع تب‌ها، قولنج (متناظر با گرفتگی‌های روده) (از سلامتکده‌های دانشگاهی طب سنتی قابل تهیه است)
- گلقند
کاهش عوارض گوارشی در سه ماهه دوم و سوم بارداری
- مصرف چند برگ نعناع تازه همراه غذا.
- برگ نعناع تازه با یک قاشق چایخوری مصطکی بعد از غذا.
- متعادل شربت نعناع یا سکنجبین نعنایی
- یک قاشق چایخوری پودر زیره سبز به همراه نبات، بعد از غذا
- دو قاشق غذاخوری گلاب بعد از غذا
توجه توجه:
- موارد فوق به ویژه نعناع و مشتقات آن در سه ماه اول بارداری ممنوع است و در ماه‌های بعد در مصرف آن زیاده روی نشود.
- نعناع و مشتقات آن در موارد ابتلا به رفلاکس ممنوع است.
- مصرف زیاد عرق نعناع می‌تواند باعث شل شدن دهانه مری و سوزش سر دل و معده شود.
حرف پایانی
اگر این راهکارها را رعایت کردید و از شدت نفخ تان کم نشد، بدون خوددرمانی و مصرف نابجای هر دارویی حتماً به پزشک مراجعه کنید.
منبع
- تیم محتوایی طبایع
- استاد سودابه بیوس
