خواص و مزاج برنج که غالباً به صورت پخته شده و به عنوان یک وعده غذای اصلی مصرف می‌شود، در طب سنتی بدین شرح است:
- برنج غذایی است مرکب القوی که در هر بدنی، کیفیتی موافق کیفیت آن بدن به وجود می‌آورد، یعنی در معده‌های سرد، ایجاد سردی و در معده‌های گرم، ایجاد گرمی می‌کنم.
- در کل طبع معتدلی دارم اما اگر وارد جزئیات شوید در سردی و گرمی معتدل ولی در تری و خشکی، اندکی میل به خشکی دارم.
- مداومت در مصرف برنج به افزایش وزن کمک می‌کند.
- خون خوبی از برنج تولید می‌شود.
- افزایش دهنده منی است (بخصوص اگر به صورت شیربرنج مصرف شود).
- رنگ چهره را خوب می‌کند.
- در درمان پیچش شکم، زخم روده و اسهال خونی نافع است.
- مصرف آن با دوغ تازه و سماق سبب تسکین حرارت و تشنگی است و سبب درمان اسهال صفراوی است.
- مصرف آن با شیر و شکر (شیربرنج) غذائیت زیادی دارد.
- نوشیدن آب خیسانده آن که از شب تا صبح خیس بخورد، برای دفع کرم معده مفید است.
مصلحات برنج و روش‌های کاهش مضرات آن
مصلح و بهبود دهنده خواص و مزاج برنج به منظور جلوگیری از قولنج و گرفتگی روده ناشی از مصرف برنج، خیساندن برنج در آب و نمک قبل از پخت و دم کردن آن با زعفران، باقلا و شوید است.
عوارض زیاده روی در مصرف انواع برنج
- انسداد مجاری.
- بروز مشکلات گوارشی از جمله ضعف هضم و یبوست.
مقایسه ارزش غذایی برنج با سایر حبوبات
- ارزش غذایی برنج از گندم كمتر، ولی از حبوب ديگر بيشتر است.
