چند ساعت روزه داری باعث می‌شود که وضعیت جسمی نیز تا حدودی تحلیل رود، همین مسئله بعضاً با عادات اشتباه و تغذیه نامناسب به هنگام افطار، همراه است. این در حالی است که این نوع عادت غذایی، می‌تواند با مشکلاتی برای فرد همراه باشد. از این رو لازم است، در هنگام افطار و سحر، نکات تغذیه‌ای را جدی بگیریم.
شباهت نکات تغذیه ای وعده افطار با وعده صبحانه
- نکات مربوط به غذای انسان در ابتدای افطار از بعضی جهات شبیه به نکات مربوط به مصرف صبحانه است.
- گرم بودن معده و کبد، جذب شدن سریع غذا به دلیل طولانی شدن مدت گرسنگی، وجود مواد زائد در معده و …از شرایط مشابه ابتدای افطار و صبحانه است.
- لذا مصرف مواد غذایی یا نوشیدنی های سرد مانند آب سرد و بستنی، مصرف میوه‌هایی مانند هندوانه و خربزه، مصرف شیر، پنیر و امثال این‌ها به هیچ وجه برای شروع افطار یا حتی وعده صبحانه مناسب نیست.
ویژگی تغذیه روزه دار در ابتدای افطار
غذا یا نوشیدنی روزه‌دار در ابتدای افطار باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- از نظر دمایی معتدل باشد
- پاک کننده معده باشد (مانند شربت عسل، آب ولرم و خرما)
- مقوی و خونساز باشد (شیرینی های سنتی که با شکر سرخ، عسل، خرما، شیره انگور یا توت تهیه شده باشند)
- موجب باقی ماندن مواد زائد در معده و روده نشوند (مصرف پنیر و سبزی، زولبیا و بامیه بازار، غذای سرخ‌شده در روغن و برخی میوه‌ها مانند هندوانه از این جهت مضر هستند).
مناسب ترین تغذیه برای باز کردن روزه در ابتدای افطار
با توجه به نکات ذکر شده، مصرف موارد زیر برای وعده افطار و بازکردن روزه بسیار مناسب هستند:
- شربت عسل ولرم
- آب ولرم با خرما
- آش‌ها و سوپ‌های سبک (بدون حبوبات نفخ آور)
- خریره‌ها
- حلواهای سنتی
- شربت‌های معتدل مانند ماءالشعیر طبی و شربت خاکشیر
برای افراد با مزاج گرم که در لحظه افطار احساس عطش شدید و تلخی دهان دارند (ناشی از تجمع صفرا در معده) و نیز کسانی که بدون سحری روزه گرفته‌اند ابتدا لازم است با یک نوشیدنی حرارت معده را معتدل کرده و سپس اقدام به صرف غذا کنند. بهترین نوشیدنی برای این افراد شربت سکنجبین است.
پرهیزات وعده افطار
- پرهیز از مصرف آب یخ و هر نوع نوشیدنی سرد در ابتدای افطار
به دلیل حرارت بالای معده در اثر گرسنگی زیاد، وارد نمودن آب یخ و سرد درابتدا باعث تغییر ناگهانی حرارت معده و قبض یکباره معده و سردی شدید و ضعف معده می‌شود و حتی ممکن است سکته قلبی را نیز به دنبال داشته باشد.
- پرهیز از مصرف آب خیلی گرم یا هر نوشیدنی داغ در ابتدای افطار
مصرف آب خیلی گرم و جوش در ابتدای افطار، هم می‌تواند موجب افزایش حرارت معده شود. بهترین وجه شروع، با آب ولرم است.
- پرهیز از مصرف غذاهای سنگین و چرب
در زمان سحر تا افطار چون فعالیت سیستم گوارشی کم است، آمادگی دریافت حجم زیاد مواد غذایی را در یک زمان ندارد، بنابراین استفاده از غذاهای سهل‌الهضم در این وعده توصیه می‌شود.
- پرهیز از مصرف تغذیه و نوشیدنی‌های حاوی مواد قندی فرآوری شده و شکر به مقدار زیاد
- پرهیز از مصرف میوه در وعده افطار
میوه‌ها عموماً رطوبت از دست رفته بدن را در زمان روزه‌داری جبران می‌کنند اما مصرف آن همراه با وعده افطار به علت ایجاد خلط فاسد، اختلال در هضم و بروز مشکلات گوارشی، مناسب نیست، بلکه بهترین زمان مصرف بین وعده افطار و سحر و حداقل 2 ساعت بعد از افطار است.
- پرهیز از مصرف غذاهای تند و پر ادویه، شور و سرخ کرده، غذاهای آماده و بسته‌بندی، غذاهای خمیری مثل ماکارونی، الویه و انواع فست فودها
- پرهیز از مصرف چای پررنگ، قهوه و کاکائو، انواع نوشابه‌ها و آبمیوه‌های صنعتی
