سبوس برنج لایه سخت خارجی و به عبارتی لایه دوم پوسته برنج خشک است که نام علمی آن Rice Bran می‌باشد. خواص سبوس برنج فراوان و منحصر به فرد است که در ادامه با این خواص و نحوه مصرف آن آشنا می‌شویم.
خواص سبوس برنج
1) تسهیل عمل دفع و رفع یبوست
فیبر موجود در سبوس با جذب آب و افزایش حجم، هم القای حس سیری می‌کند و هم با افزایش حجم مدفوع باعث تسهیل عمل دفع می‌گردد.
2) حفظ سلامت پوست و مو
با داشتن مواد آنتی اکسیدانی مثل Q10، ویتامین B5، B6، منگنز و فسفر، منیزیم، آهن و … به حفظ سلامت پوست و مو کمک می‌کند.
3) کمک به کنترل قند خون
فیبر موجود در سبوس، سرعت هضم مواد نشاسته‌ای را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود قند به آهستگی و به میزان کمتری از روده جذب و وارد خون شده و پس از بالارفتن یکباره قندخون، جلوگیری می‌کند.
4) کمک به کاهش چربی خون
فیتواسترول موجود در سبوس، می‌تواند جذب کلسترول را کاهش دهد.
5) پیشگیری از سنگ کلسیمی کلیه
سبوس جذب کلسیم را کاهش می‌دهد پس به کاهش تشکیل سنگ‌های کلسیمی کلیه کمک می‌کند.
شیوه‌های مصرف
- دم کرده یک ق غ در یک لیوان آبجوش، بیست دقیقه دم کشیده و سپس صاف شود.
- استفاده از آب دم کرده و صاف شده آن در پخت غذاها (پلو، ماکارونی، سوپ، آش و انواع خورشت) مثلاً برای پخت کته به جای آب، از آب دم کرده و صاف شده سبوس برنج استفاده کنید.
- استفاده از آب دم کرده و ضاف شده سبوس برنج در تهیه شربت‌ها (شربت لیمو، شربت خاکشی، شربت سکنجبین).
- پودر سبوس را در شکرپاش یا نمک پاش ریخته و روی سالاد، غذاهای طبخ شده از قبیل پلو، خورشت، کباب، مرغ، کتلت، کوکو، آبگوشت و … بپاشید و میل کنید.
- در صورت استفاده از سبوس گندم همراه سبوس برنج، استفاده همزمان و ترکیب آن‌ها به نسبت مساوی مفید است.
نکته:البته برای بهره مندی از خواص فیبر سبوس، بهتر است از دم کرده نوع صاف نشده سبوس برنج برای مدت محدود استفاده شود.
مضرات سبوس برنج
در کنار تمام فواید سبوس برنج برای بدن، این ماده نیز همچون هر ماده غذایی دیگری عوارضی دارد. مضرات آن در واقع مربوط به مصرف بیش از حد آن است،
زیرا در مقدار بالا، به دلیل دارا بودن فیتات و فسفات و اتصال آن‌ها به آهن، روی و کلسیم، مانع جذب این مواد در بدن می‌شود و در نتیجه، بدن در طولانی‌مدت و مصرف این نوع سبوس به میزان زیاد، با کمبود این مواد روبه‌رو می‌شود.
همچنین در صورت مصرف زیاد ممکن است باعث لیزی روده نیز شود.
موارد منع مصرف
- دقت نمایید که سبوس حاصله از برنج‌های سمپاشی شده نباشد؛ زیرا مصرف آن برای کبد و بدن مضر است.
- کسانی که به برنج خام حساسیت دارند و با تماس با برنج در هنگام پاک کردن آن دچار خارش صورت و بینی می‌شوند، به هیچ وجه نباید از فرآورده‌های سبوس برنج استفاده کنند.
- افرادی که دستگاه گوارش حساسی دارند یا دچار ناراحتی‌های روده‌ای مانند کولیت هستند و نمی‌توانند فیبر سبوس را تحمل کنند یا میزان مصرف را کاهش دهند و یا در موارد شدیذتر از مصرف آن اجتناب نمایند.
منبع
