سبزی‌ها در برنامه غذایی مردم ایران جایگاه ویژه‌ای دارند. تقریبا غذایی نیست که با آن سبزی سرو نشود. سبزی‌ها هم مانند میوه‌ها از طبع و مزاج خاص خود برخوردار هستند که باید در مصرف آن ها این ویژگی‌ها را مورد توجه قرار داد. سبزی ها هم به مانند میوه ها از طبع و مزاج خاص خود برخوردار هستند که باید در مصرف آن ها این ویژگی ها را مورد توجه قرار داد.
سبزیجات دارای طبع گرم و سرد زیادی را روزانه مصرف می‌کنیم که بسیاری از ما حتی از آن‌ها اطلاع نداریم و ناخواسته مشکلاتی را برای سلامتی بدن خود به ارمغان می‌آوریم. برای اینکه بتوانیم تعادل را در خلط‌های چهارگانه بدن خود حفظ کنیم باید اطلاعات زیادی در مورد مزاج شناسی سبزی‌ها و گرمی و سردی آن‌ها بدانیم.
طبع سبزی ها
| سبزی ها | نوع مزاج | مصلح |
| اسفناج | سرد و تر | پختن با روغن بادام، روغن گاوی تازه، دارچین و فلفل |
| برگ چغندر | گرم و خشک | خردل، آبغوره، پختن با عدس و شربت بالنگ |
| بامیه | سرد و تر | ادویه‌های گرم |
| پونه | گرم و خشک | آرد بلوط، رب و سرکه |
| پیازچه | گرم و خشک | شستن آن با آب و نمک، سرکه آب انار و کاسنی |
| تربچه | گرم و تر | نمک، عسل، زیره خیسانده شده در سرکه |
| ترخون | گرم و خشک | عسل و کرفس |
| ترشک | گرم و خشک | شربت‌ها، رازیانه و شکر سرخ |
| تره | گرم و خشک | گشنیز و کاسنی تازه |
| شاهی | گرم و خشک | کاسنی، خرفه و سرکه |
| جعفری | گم و خشک | سویق، بادرنجوبه، ترشی‌های طبیعی و کاسنی |
| خرفه | سرد و تر | کرفس، نعناع و مصطکی |
| رازیانه | گرم و خشک | صندل و سکنجبین |
| ریواس | سرد و خشک | شربت عود، انیسون و عسل |
| ریحان | گرم و خشک | نیلوفر |
| سی‌سنبر | گرم و خشک | کتیرا |
| شاه تره | گرم و خشک | کاسنی و هلیله زرد |
| شبدر | گرم و تر | کاسنی |
| شنبلیله | گرم و خشک | سکنجبین، انیسون، کاسنی، برگ اسفناج و برگ خرفه |
| شوید | گرم و خشک | آبلیمو، آبغوره، ترشی‌های طبیعی و سکنجبین ساده |
| قارچ خوراکی | سرد و تر | خردل پختن با نمک و شوید، روغن کنجد و زیتون، پونه، آویشن، فلفل، زنجبیل و زیره |
| کاسنی | سرد و تر | شربت بنفشه، سکنجبین، دارچین و هل |
| کاهو | سرد و تر | نعناع، کرفس، زیره، مصطکی، سکنجبین و هلیله |
| کرفس | گرم و خشک | انیسون |
| کلم بستانی | گرم و خشک | سکنجبین، پختن با گوشت حیوان، روغن بادام و خردل |
| کنگر ابی | گرم و خشک | عناب |
| کنگر فرنگی | گرم و خشک | ادویه گرم، سرکه و روغن زیتون |
| کنگر وحشی | گرم و خشک | سرکه و ترشی |
| گزنه | گرم و خشک | آب میوه‌های سرد و زعفران |
| گشنیز | سرد و خشک | سکنجبین، زرده تخم مرغ با فلفل و نمک، آب مرغ و دارچین |
| لوبیا سبز | سرد و تر | دارچین، زنجبیل، خردل، زیره، نمک، روغن زیتون، آویشن و فلفل |
| مارچوبه | گرم و خشک | عسل، سرکه و سکنجبین |
| مرزه | گرم و خشک | سرکه |
| نعناع | گرم و خشک | کرفس |
| والک | گرم و خشک | گشنیز و کاسنی تازه |
| یونجه | گرم و تر | – |
مصرف زیاد انواع سبزی ها می‌تواند مشکل ساز باشد!
مصرف زیاد انواع سبزی‌ها در همه افراد برای حفظ سلامتی و درمان بیماری‌ها کمک‌کننده نیست و هر فرد باتوجه به خواص هر سبزی و با توجه به مزاج و بیماری خود، باید نوع خاصی از سبزی را مصرف نماید.
باید توجه داشت هرکدام از سبزیجاتی که درسبزی خوردن مورد استفاده قرار میگردد خواص خاصی داشته که استفاده به جای آن می‌تواند در درمان موثر باشد اما مصرف مداوم و زیاد هر کدام از این سبزیجات با خواصی که دارد می‌تواند برای بعضی از افراد مشکل‌زا باشد. به عنوان مثال سبزی‌هایی مانند تره، شاهی، پیازچه و تربچه از دیدگاه طب ایرانی نفاخ شناخته شده‌اند و سبب ایجاد نفخ درافراد مستعد میگردد. نکته دیگر اینکه به هر حال سبزی‌ها از دیدگاه طب ایرانی یک نوع داروی غذایی شناخته شده و مصرف مداوم و زیاد هر دارویی از جمله سبزیجات در طب ایرانی می‌تواند منجر به عارضه گردد.
سبزی را با مایع ظرفشویی نشویید!
شستن سبزی‌ها با مایع ظرفشویی نه تنها بی‌فایده است بلکه بسیار مضر است. این عمل می‌تواند موجب آسیب به جهاز هاضمه گردد و بدن را تحت تاثیر قرار دهد زیرا مایع به همراه آب مقداری جذب سبزی می‌شود و وارد بدن خواهد شد. توصیه طب سنتی برای شستن سبزیجات؛ محلول سرکه یا نمک طبیعی است.
منبع: دکتر محمد عسکرفراشاه
