انجام حجامت نیازمند مقدمات و موخراتی است و شخص باید پیش از آن، برایش آماده باشد. چه از نظر جسمی و چه از نظر روحی در اینجا به طور کامل درباره نکات پیش از حجامت صحبت کردیم. اما در این مقاله قرار است در خصوص این که حجامت چگونه انجام میشود و طریقه حجامت چگونه است با شما صحبت کنیم. پس همراه طبایع در این مقاله باشید.
پس از تصمیم گرفتن برای انجام حجامت شما باید به پزشکی توانا برای انجام آن مراجعه کنید. بهتر است اطبای عزیز پیش از انجام حجامت کمی با بیمار سخن بگویند تا در شرایط روحی مناسب عمل حجامت صورت پذیرد. بهترین حالت برای انجام حجامت چهار زانو نشستن است. تمام حجامت‌ها (به جز موارد استثناء مثل حجامت ساقین که در حالت ایستاده انجام میشود) باید به این حالت اجرا شوند. بنا به تجربه، حالت چهارزانو، بهترین حالت برای حفظ فشار خون و پیش‌گیری از افت آن و ایجاد حالت غشوه حجامت است.
در بسیاری از مراکز، افراد روی تخت یا صندلی و با پاهایی آویزان اقدام به حجامت می‌کنند که این امر درصد موارد غشوه حجامت را بسیار زیاد می‌کند.
اگر شخصی به هر دلیل قادر به نشستن در این حالت نیست و باید پاهایش را آویزان کند، لازم است که حجّام در طول زمان انجام حجامت توجّه ویژه‌ای به او داشته باشد تا در صورت بروز علائم غشوه، اقدامات لازم را انجام دهد.
حجامت چگونه انجام میشود؟
در ادامه قرار است در خصوص روش حجامت نکاتی را بیان کنیم. توجه داشته باشید که عمل و طریقه حجامت در خانه نیز به صورت زیر است و تفاوتی بین آن نمی‌باشد.
- مرحله اول روغن‌مالی موضع حجامت.
- مرحله دوم بادكش‌گذاری.
- مرحله سوم ایجاد خراش‌ها.
- مرحله چهارم خونگیری.
- مرحله پنجم خاتمه حجامت.
- مرحله ششم اقدامات پس از پایان حجامت.
حجامت بین دو کتف
این حجامت در بین دو کتف و در خط وسط بر روی مهره‌های ۵-۳ پشت انجام می‌گیرد و رایج‌ترین نوع حجامت است و در احادیث به نام حجامت نافع آمده است.
علت نام‌گذاری آن به حجامت عام نیز این است آن را شفای همه‌ی امراض دانسته‌اند و جزئیات بیماری کمتر ذکر شده است. در عمل نیز اولین جلسه حجامت بیمار معمولا از این نقطه شروع میشود مثلا در مورد میگرن اگر بعد از سه نوبت حجامت عام نتیجه مطلوب حاصل نشد، از حجامت سر استفاده میشود.
روغن های مناسب برای انجام حجامت
حالا که داسنتید طریقه حجامت به چه صورت است لازم است در خصوص روغن‌هایی که باید استفاده شود هم نکاتی را بدانید. دیدگاه طب سنتی، مواردی مثل فصل انجام حجامت، مزاج شخص و بیماری او در انتخاب نوع روغن مصرفی دخیل است: در تابستان از روغن‌هایی مانند روغن خبّازی، بنفشه، بادام شیرین، تخم کدو و در زمستان از روغن‌هایی مانند روغن سوسن، بابونه، زنبق و امثالهم استفاده کنید. اگر مواد زائد{خون}، غلیظ و سرد بود، روغن مرزنجوش، سیر، کندر، شوید و مانند آنها را بمالید.»
می‌توان انواع روغن‌های طبیعی و خالص را به این منظور به کاربرد. روغن‌هایی مانند زیتون، سیاهدانه، بادام تلخ، هسته قیسی، بنفشه و … مناسب به نظر می‌رسند.
اگر بخواهیم روغنی را معرّفی کنیم که فارغ از تمام شرایط و برای تمام بیماران قابل استفاده باشد و با عنایت به آن چه در احادیث شریف اهل بیت عصمت علیهم السّلام وارد شده است؛ شاید روغن بنفشه گزینه مناسبی باشد.
فوائد روغن مالی پیش از انجام حجامت
1- پوست و موهای موضع، نرم شده بادکش‌گذاری، آسان‌تر و احتمال جدا شدن لیوان در اثنای حجامت به حدّاقل می‌رسد. برخی تصوّر می‌کنند که فایده روغن‌مالی محدود به این مورد است و لذا تقیدی به انجام این کار در مواضع بدون مو ندارند در حالی که فوائد ذکر شده در بندهای بعدی، دلایل اصلی ضرورت روغن‌مالی هستند و لذا این اقدام قابل حذف از حجامت نیست.
2- باعث بی‌حسّی نسبی محلّ انجام حجامت میشود و لذا تحمّل خراش‌ها را آسان‌تر می‌کند. (این کار{روغن مالی} درد را کمتر می‌کند.)
3- روغن‌مالی نوعی استریل‌سازی موضع حجامت است و احتمال عفونت موضع را به حدّاقل می‌رساند.
4- با نرم کردن پوست، ایجاد خراش‌ها را برای حجّام آسان‌تر می‌کند.
5- گشایش و انبساط عروق موضع حجامت و نرم شدن موادّ رسوب کرده در آنجا را باعث میشود که این اتّفاق، خروج موادّ زائد و خون‌های کثیف از محلّ انجام حجامت را تسهیل می‌کند.
توجه
توصیه شده تیغ حجامت را نیز به روغن آغشته کنیم. شاید این کار برای زدودن آلودگی‌هایی مانند زنگ زدگی‌های احتمالی و یا آسان شدن ایجاد برش‌ها، توصیه شده باشد.
آیا استریل کردن موضع حجامت با الکل یا بتادین لازم است؟
پاسخ این سوال قطعا منفی است. چنان که گفتیم روغن‌مالی عهده دار این عمل است و لذا نیازی به استفاده از الکل یا بتادین نیست.
روش حجامت
1- انتخاب طبیب مناسب
حجامت به عنوان یک نوع درمان در طب سنتی، نیاز به مراجعه به طبیب دارد! طبیب علاوه بر دانش و تجربه کافی باید فردی متعهد و خداترس باشد! و در امر درمان سود و منفعت شخصی را بر سلامت بیمار ترجیح ندهد.
2- شرح حال نزد طبیب
پیش از هرچیز باید به شرایط شخص توجه کرد! به عنوان مثال غلبه دم یکی از شرایطی است که حجامت برای فرد توصیه می شود.
بهتر است دراین زمینه تشخیص را به طبیب یا فرد با اطلاعات در طب سنتی واگذار کنید و به توصیه او توجه و عمل کنید!
در صورتی که حجامت برایتان مفید باشد با شرایط ذکر شده آن را انجام دهید! در صورتی که شما را منع کردند، با کمک سایر تدابیر تندرستی مانند اصلاح تغذیه، ورزش و … تندرستی خود را حفظ کنید تا زمان مناسب آن برایتان پیش بیاید.
3- رعایت موارد لازم قبل از حجامت
بعد از تشخیص طبیب و داشتن شرایط حجامت، اینجاست که باید مواردی که قبل از حجامت، لازم الاجر است را انجام داد:
- تغذیه نخوردن تخم مرغ
- نخوردن غذاهای کم کیفیت، فست فود، خیلی چرب، ترشی و …
- خوردن غذاهای خونساز و مقوی
- و …
رعایت این نکات تاثیرات مثبت حجامت را چندین برابر می کند و عدم رعایت آنها موجب بی فایده شدن و گاه مضر بودن آن می شود.
4- انتخاب زمان مناسب
بعد از آغاز رعایت نکات مربوطه، گام بعدی انتخاب زمان مناسب است! می‌توان با استفاده از تقویم های طبی و نجومی و مشورت طبیب این کار را انجام داد. بهترین زمان برای حجامت روزهای 17، 19 و 21 ماه قمری به خصوص روزهایی که مصادف با سه شنبه می شود توصیه شده است.
حجامت در روزهای یازدهم تا چهاردم نیز برای افرادی که غلبه دم دارند توصیه شده است! این موارد نسبت به حجامت‌حزیران اهمیت و سندیت بیشتری دارند.
5- طرز نشستن حجامت شونده
بهتر است بیمار چهار زانو و رو به قبله بشیند. از نشستن بر روی صندلی یا تخت با پاهای آویزان برای انجام حجامت پرهیز کنید.
6- خواندن دعای حجامت
از امام رضا (ع) دعای زیر برای انجام حجامت روایت شده است:
(( اعوذ بالله الکریم فی حاجتی من العین فی الدم و من کل سوء و الاعلال و الاسقام و الاوجاح و الامراض و اسئلک العاقبه و المعافاه و الشفاء من کل داء))
7- روغن مالی پوست
بهتر است قبل از هر کاری موضع حجامت را روغن مالی کنیم زیرا درد را کاهش می دهد.
در تابستان بهتر است از روغن های خیری، بنفشه، بادام شیرین یا تخم کدو و در زمستان از روغن های نرگس، سوسن، بابونه و زنبق استفاده کنید.
8- بادکش کردن
بادکش را مرحله به مرحله انجام دهید و در هر مرحله میزان مکش را بیشتر کنید. این کار باعث می شود ماده در محل تیغ زدن متمرکز شود و محل بی حس گردد.
بادکش تا زمانی که موضع خوب سرخ گردد اداممه یابد.
9- تیغ زدن
تیغ تنها از تمام لایه های پوست بگذرد همچنین باید عمیق و طولانی زده شود به خصوص در افرادی که غلبه دم یا غلظت خون دارند.
10- تخلیه خون
پس از تیغ زدن، با استفاده از لیوان مخصوص خون گیری انجام می شود. میزان خون متناسب با نظر طبیب گرفته می شود. خون را تا اندازه ای که در آن تغییر رنگ ظاهر شود باید ادامه داد. نباید در خون گیری زیاده روی نمود زیرا خون ماده حیات بدن است.
11- پانسمان محل حجامت
بهترین پانسمان عسل است. همچنین گذاشتن دستمال گرم بر موضع حجامت پیشنهاد شده است.
12- رعایت موارد لازم پس از انجام حجامت
پس از خاتمه خون گیری، موضع آن، پاكسازی و پانسمان می شود:
- پاکسازی موضع حجامت و اطراف آن، با مقداری پنبه کفایت می کند.
- تا 24 ساعت پس از حجامت از رابطه جنسی پرهیز کنید.
- و …
نتیجه
در این مقاله از طبایع در خصوص یک عمل سنتی به نام حجامت صحبت کردیم. عمل حجامت نه تنها در طب سنتی کار پسنیدیده‌ای است بلکه اسلام نیز آن را تایید کرده است. روش حجامت و این که حجامت چگونه انجام میشود شرایط مخصوص به خود را دارد که در این مقاله در این خصوص و طریقه حجامت در خانه نکاتی را بیان کردیم. امیدواریم استفاده زا یان مقاله برای شما مفید بوده باشد.
همه نکاتی که باید پس از حجامت رعایت کنید را در اینجا بخوانید.
