فهرست محتوا پنهان
آکنه و جوش چیست؟
آکنه و جوش یک مشکل پوستی است که هیچ گونه علت ویروسی و انتقالی نداشته ولی ویروس می‌تواند بر روی آن تاثیرگذار باشد. در واقع این مشکل بر اثر ترشح چربی از غدد ترشح‌کننده و نیز مشکل در تجدید روی‌گیری پوست است که به صورت التهاب و چربی بر روی پوست اثرگذار است. این بیماری شایع‌ترین بیماری پوستی بوده و بسیاری از افراد در دوران نوجوانی دچار آن می‌شوند و در سایر دوران زندگی نیز حداقل یک بار به سراغ بیشتر افراد می‌آید. آکنه و جوش را می‌توان با روش‌های درمانی به طور کامل از بین برد ولی عمدتا روند‌های پاک‌سازی و درمان آن بسیار طولانی بوده و وقت زیادی می‌طلبد. اصلاح سبک زندگی و تغذیه بهترین راه برای جلوگیری از این مشکل است ولی در صورت بروز این مشکل از راه‌های زیادی می‌توان آن را اصلاح نمود.
علت ایجاد آکنه و جوش از نظر پزشکی جدید چیست؟
- غذا: والدین اغلب به فرزندانشان توصیه می‌کنند که از پیتزا، غذاهای چرب و سرخ‌شده و غذاهای مضر اجتناب کنند. این غذاها برای سلامت کلی بدن خوب نیستند اما نقش مهمی در ایجاد آکنه ندارند. اگرچه مطالعات اخیر نشان دادند که رژیم غذایی با کربوهیدرات بالا، شیر و شکلات خالص در تشدید آکنه نقش دارند؛ اما این ادعا هنوز اثبات نشده است.
- کثیفی: جوش‌های سرسیاه، چربی‌های اکسیدشده هستند نه کثیفی. عرق باعث ایجادآکنه نمی‌شود. از طرفی شستن زیاد پوست می‌تواند باعث خشکی و تحریک پوست شود.
- استرس: برخی افراد از جوش‌های خود بسیار ناراحت هستند و این موجب طولانی‌تر شدن این جوش‌ها می‌شود. با این حال استرس نقش مستقیمی در ایجاد آکنه ندارد.
- وراثت: اگر والدین شما آکنه‌های زیادی بر روی پوستشان دارند، احتمالا کنترل آکنه برایتان سخت‌تر خواهد بود.
- فشار: در برخی بیماران، فشار ناشی از کلاه، یقه لباس و… می‌تواند موجب بدتر شدن آکنه شود.
- داروها: برخی داروها موجب ایجاد و بدتر شدن آکنه می‌شود. برخی از این داروها عبارتند از: برومیدها، استروئیدهای خوراکی یا تزریقی یا استروئیدهایی که بدنسازان و ورزشکاران مصرف می‌کنند، داروهای ضدانعقاد و لیتیوم هم می‌توانند در ایجاد آکنه نقش داشته باشند.
- شغل: در برخی شغل‌ها، قرار گرفتن در معرض محصولات صنعتی مانند روغن موجب ایجاد آکنه می‌شود.
- لوازم آرایشی بهداشتی: برخی محصولات آرایشی و محصولات مراقبت از پوست، باعث بسته‌شدن منافذ پوست می‌شوند. هنگام خرید این لوازم، به لیست اجزاء تشکیل‌دهنده محصول توجه کنید و اگر نگران آکنه هستید، آن‌هایی را انتخاب کنید که آب اولین یا دومین جزء تشکیل دهنده آن باشد. محصولات مبتنی بر هیدرات (آب) بهترین گزینه برای افراد مبتلا به آکنه است.
دسته بندی انواع جوش در طب جدید چگونه است؟
در واقع ۶ نوع اصلی جوش وجود دارد که می‌توان آنها را به ترتیب ذیل تقسیم‌بندی کرد.
- جوش‌های سرسیاه: برجستگی‌های کوچک سیاه یا زرد که روی پوست ایجاد می‌شوند. برخی تصور می‌کنند که علت سیاهی این جوش‌ها ورود آلودگی‌های خارجی است، اما این سیاهی در واقع مربوط به پوشش داخلی فولیکول مو است که رنگدانه ایجاد می‌کنند.
- جوش‌های سرسفید: ظاهری شبیه به جوش‌های سرسیاه دارند، اما ممکن است در هنگام فشردن آنها سفت‌تر باشند و خالی نشوند.
- پاپول ها: برجستگی‌های کوچک قرمز رنگی که ممکن است احساس درد ایجاد کنند.
- چرکدانه یا پوسچول: شبیه به پاپول‌ها هستند، اما یک نوک سفید در مرکز دارند، که ناشی از ایجاد چرک است. چرکدانه کمی برجسته‌تر از سطح پوست بوده، اغلب حاوی مایع روشنی است که در آن سلول‌های مرده و تجمعی از نوتروفیل‌ها وجود دارد. نوعی جوش دردناک بوده، برجستگی‌های پر از چرک سفید یا زرد رنگ، با پایه قرمز رنگ هستند.
- گرهک یا ندول: توده‌های بزرگ و سختی هستند که در زیر سطح پوست ایجاد می‌شوند و می‌توانند دردناک باشند.
- کیست: شدیدترین نوع جوش ناشی از آکنه است. کیست‌ها، توده‌های پر از چرکی هستند که شباهت زیادی به جوش‌ها دارند و بیشترین خطر ایجاد زخم دائمی را دارند.
درمان آکنه و جوش از نظر طب جدید چیست؟
برای افرادی که آکنه و جوش‌های بسیار زیادی بر روی پوستشان دارند، بهترین کار مراجعه به پزشک یا متخصص پوست است. هدف درمان جلوگیری از ایجاد جای جوش‌ها برروی پوست است. پس بعد از اینکه این شرایط خودبه خود حل شود، دیگر جای جوش بر روی پوست وجود نخواهد داشت.
آنتی بیوتیک ها:
- آنتی‌بیوتیک‌ها و آنتی‌باکتری‌های موضعی(مالیدنی): این‌ها شامل اریترومایسین (E-Mycin, Eryc, Ery-Tab, PCE, Pediazole, Ilosone)، کلیدامایسین (BenzaClin, Duac)، سولفاستامید (Klaron)، آزالیک اسید (Azelex یا Finacea) و داپسون (Aczone) هستند.
- رتینوئیدها: Retin-A (ترتینوئین) سال‌های زیادی است که مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد. در این مدت با حفظ اثربخشی این دارو، ملایم تر و لطیف‌تر هم شده است. رتینوئیدهای جدیدتر آداپالن (Differin) و تازاروتن (Tazorac) هستند. این داروها به خصوص برای بسته شدن منافذ پوست بسیار مفید هستند. عوارض جانبی این دارو شامل تحریک و افزایش حساسیت به نور خورشید است. آداپالن ۱/۰ درصد بدون تجویز پزشک در دسترس است. با حفاظت مناسب از پوست در مقابل نورخورشید، از این دارو می‌توان در روزهای آفتابی هم استفاده کرد.
- آنتیبیوتیکهای خوراکی: پزشک ممکن است درمان را با تتراسایکلین یا داروهای مشابه آن مانند داکسی سایکلین (Vibramycin, Oracea, Adoxa, Atridox و…) یا ماینوسایکلین (Dynacin, Minocin) آغاز کند. دیگر آنتیبیوتیکهای خوراکی که برای درمان آکنه مفید هستند شامل سفادروکسیل (Duricef)، آموکسی سیلین (Amoxil, DisperMox, Trimox) و داروهای سولفا هستند. عوارض جانبی این داروها شامل واکنش‌های آلرژیک (بخصوص سولفا)، ناراحتی معده و افزایش حساسیت به نور خورشید است. داکسی سایکلین به طورکلی بی‌خطر است اما گاهی اوقات می‌تواند موجب تحریک مری یا افزایش احتمال آفتاب سوختگی شود. این نگرانی‌ها درمورد استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک‌های تتراسایکلین برای درمان آکنه و تضعیف سیستم ایمنی بدن یا افزایش مقاومت باکتریایی صحت ندارد.
برخی داروها:
داروهای ضدبارداری خوراکی
- داروهای ضدبارداری که حاوی مقدار کمی استروژن هستند، تاثیر کمی بر روی آکنه دارند. داروهایی که توسط سازمان غذا و دارو آمریکا برای درمان آکنه تایید شده است شامل Estrostep, Ortho Tri-Cyclen و Yaz است. بیشتر متخصصان پوست برای تجویز این داروها ابتدا نظر متخصص زنان را هم در نظر می‌گیرند.
اسپیرونولاکتون (Aldactone)
- این دارو گیرنده‌های هورمون آندروژن را مختل می‌کند. این می‌تواند موجب حساسیت پستان، بی‌نظمی در قاعدگی و افزایش سطح پتاسیم در جریان خون شود. اسپیرونولاکتون می‌تواند به برخی زنان کمک کند تا در مقابل آکنه مقاوم شوند.
تزریق کورتیزون
- برای از بین بردن سریع جوش‌ها و کیست‌های بزرگ، پزشک به آنها کورتیزون تزریق می‌کند.
ایزوترتینوین
- چندین فرم ژنرال این دارو شامل Sotret, Claravis و Amnesteem موجود است. ایزوتروتینوین یک درمان عالی برای آکنه‌های شدید، مقاوم و از بین بردن جای آنها است. میلیون‌ها بیمار از این دارو هنگام وارد شدن به اروپا در سال ۱۹۷۱ و آمریکا در سال ۱۹۸۲ استفاده کردند. از این دارو برای افرادی که به آکنه شدید و کیست‌های مختلف مبتلا هستند و به داروهای دیگر (مانند داروهای ذکر شده در بالا) پاسخ نمی‌دهند استفاده می‌شود. اگر این دارو در دوز مناسب مصرف شود، باید از مصرف داروهای تجویزی دیگر اجتناب شود. ایزوتروتینوین دارای عوارض جدی بالقوه‌ای است که باید قبل از تجویز در نظر گرفته شود. عوارض جانبی این دارو شامل خشک‌شدن لب‌ها و دردهای ناگهانی عضلانی است. این دارو برای جلوگیری از بازگشت آکنه به مدت ۵ تا ۶ ماه با دوز مناسب تجویز می‌شود. آزمایش خون ماهیانه برای چک کردن عملکرد کبد و سطح تری گلیسیرید یا کلسترول که ممکن است در طول دوره درمان بالا برود لازم است.
- ایزوتروتینوین بعد از توقف درمان در بدن باقی نمی‌ماند و بهبودی با این دارو اغلب طولانی مدت است. درصورت بازگشت دوباره آکنه، مصرف دو یا سه دوره این دارو بی‌خطر است. بهتر است قبل از استفاده مجدد از ایزوتروتینوین چند ماه صبر کنید و روش‌های دیگر دارویی را امتحان کنید.
- اگر این دارو توسط زنان باردار مصرف شود احتمال نقص جنین وجود دارد. زنانی که در سن بارداری هستند قبل از مصرف ایزوتروتینوین باید دو تست بارداری بدهند (خون یا ادرار) تا از عدم بارداری اطمینان حاصل شود. زنان متاهل باید در هنگام مصرف این دارو از قرص‌های ضدبارداری استفاده کنند. ایزوتروتینوین با پایان دوره درمان، در بدن از بین می‌رود. لازم است زنان بعد از قطع مصرف دارو پس از ۱ یا دو ماه از بارداری جلوگیری کنند.
سایر:
- نوردرمانی: استفاده از نوردرمانی (تکنولوژی نورآبی) برای درمان آکنه در سال‌های اخیر موفقیت‌آمیز بوده است. این روش درمانی بی‌خطر و موثر است اما مشخص نیست که آیا اثر ماندگاری دارد یا خیر. در میان روش‌ها، لیزردرمانی بهترین گزینه به نظر می‌رسد.
- اسید گلیکولیک: وقتی اسیدگلیکولیک بر روی پوست استفاد شود، با لایه بالایی اپیدرم واکنش داده و باعث تجزیه سموم و دیگر موادی که به سلول‌های مرده پوست متصل هستند، می‌شود. این موجب استحکام پوست می‌شود و تا حدودی موجب بهبود آکنه هم می‌گردد.
- درمان جای آکنه: برای بیمارانی‌که آکنه و جوشهای‌شان پس از مدتی از بین می‌روند ولی جای آنها همچنان باقی می‌ماند چند گزینه موجود است. ازجمله این راه‌ها روش‌های جراحی برای از بین بردن جوش‌های عمقی و لیزردرمانی برای لطافت و ازبین بردن جای جوش‌هاست. فرم‌های جدیدتر لیزر ملایم‌تر هستند و از روش‌های قدیمی بهبود سریعتری ایجاد می‌کنند. برای گرفتن نتایج کامل، این روش باید ۳ یا چند بار تکرار شود. این موارد کمک‌کننده هستند اما به طور کامل جای جوش‌ها را از بین نمی‌برند.
چند راه برای سلامت بهتر پوست در طب جدید
- پوست را روزی دو بار به آرامی تمیز کنید.
- از ژل یا کرمهای حاوی ۵ درصد بنزوئیل پروکساید استفاده کنید. بجای آن میتوانید از رزورسینول هم استفاده کنید. برای لایه برداری پوست هرروز صبح از پد حاوی ۲ درصد سالیسیلیک اسید استفاده نمایید.
- شبها کرم های حاوی گوگرد را در قسمتهای آسیب دیده ی پوست قرار دهید.
- از مرطوب کننده های ملایم پوست و لوازم آرایشی با کیفیت استفاده کنید.
