آکنه و جوش چیست؟
آکنه و جوش یک مشکل پوستی است که هیچ گونه علت ویوروسی و انتقالی نداشته ولی می تواند ویروس بر روی آن تاثیرگذار باشد. در واقع این مشکل بر اثر در ترشح چربی از غدد ترشح کننده ونیز مشکل در تجدید روی گیری پوست است که به صورت التهاب و چربی بر روی پوست اثرگذار می باشد. این بیماری شایع ترین بیماری پوستی بوده و بسیاری از افراد در دوران نوجوانی دچار آن می شوند و در سایر دوران زندگی نیز حداقل یک بار به سراغ بیشتر افراد می آید. آکنه و جوش را می توان با روش های درمانی به طور کامل از بین برد ولی عمدتا روند های پاک سازی و درمان آن بسیار طولانی بوده و وقت زیادی میطلبد. اصلاح سبک زندگی و تغذیه بهترین راه برای جلوگیری از این مشکل است ولی در صورت بروز این مشکل از راه های زیادی می توان آن را اصلاح نمود.
علت ایجاد آکنه و جوش از نظر پزشکی جدید چیست؟
- غذا: والدین اغلب به فرزندانشان توصیه میکنند که از پیتزا، غذاهای چرب و سرخ شده و غذاهای مضر اجتناب کنند. این غذاها برای سلامت کلی بدن خوب نیستند اما نقش مهمی در ایجاد آکنه ندارند. اگرچه مطالعات اخیر نشان دادند که رژیم غذایی با کربوهیدرات بالا، شیر و شکلات خالص در تشدید آکنه نقش دارند؛ اما این ادعا هنوز اثبات نشده است.
- کثیفی: جوشهای سرسیاه چربی های اکسیدشده هستند نه کثیفی. عرق باعث ایجادآکنه نمیشود. از طرفی شستن زیاد پوست میتواند باعث خشکی و تحریک پوست شود.
- استرس: برخی افراد از جوشهای خود بسیار ناراحت هستند و این موجب طولانی تر شدن این جوشها میشود. بااینحال استرس نقش مستقیمی در ایجاد آکنه ندارد.
- وراثت: اگر والدین شما آکنه های زیادی برروی پوستشان دارند، احتمالا کنترل آکنه برایتان سختتر خواهد بود.
- فشار: در برخی بیماران، فشارناشی از کلاه، یقه لباس و… میتواند موجب بدتر شدن آکنه شود.
- داروها: برخی داروها موجب ایجاد و بدتر شدن آکنه میشود. برخی از این داروها عبارتنداز: برومیدها، استروئیدهای خوراکی یا تزریقی یا استروئیدهایی که بدنسازان و ورزشکاران مصرف میکنند، داروهای ضدانعقاد و لیتیوم هم میتوانند در ایجاد آکنه نقش داشته باشند.
- شغل: در برخی شغلها، قرار گرفتن در معرض محصولات صنعتی مانند روغن موجب ایجاد آکنه میشود.
- لوازم آرایشی بهداشتی: برخی محصولات آرایشی و محصولات مراقبت از پوست، باعث بسته شدن منافذ پوست میشوند. هنگام خرید این لوازم، به لیست اجزاء تشکیل دهنده ی محصول توجه کنید و اگر نگران آکنه هستید، آنهایی را انتخاب کنید که آب اولین یا دومین جزء تشکیل دهنده ی آن باشد. محصولات مبتنی بر هیدرات (آب) بهترین گزینه برای افراد مبتلا به آکنه است.
دسته بندی انواع جوش در طب جدید چگونه است؟
در واقع ۶ نوع اصلی جوش وجود دارد که میتوان آنها را به ترتیب ذیل تقسیم بندی کرد.
- جوشهای سر سیاه: برجستگی‌های کوچک سیاه یا زرد که روی پوست ایجاد میشوند. برخی تصور میکنند که علت سیاهی این جوشها ورود آلودگی‌های خارجی است، اما این سیاهی در واقع مربوط به پوشش داخلی فولیکول مو است که رنگدانه ایجاد میکنند.
- جوشهای سر سفید: ظاهری شبیه به جوشهای سر سیاه دارند، اما ممکن است در هنگام فشردن آنها سفت‌تر باشند و خالی نشوند.
- پاپول ها: برجستگی‌های کوچک قرمز رنگی که ممکن است احساس درد ایجاد کنند.
- چرکدانه یا پوسچول: شبیه به پاپول‌ها هستند، اما یک نوک سفید در مرکز دارند، که ناشی از ایجاد چرک است. چرکدانه کمی برجسته‌تر از سطح پوست بوده حاوی مایع اغلب روشنی است که در آن سلول‌های مرده و تجمعی از نوتروفیل‌ها وجود دارد. نوعی جوش دردناک بوده، برجستگی‌های پر از چرک سفید یا زرد رنگ، با پایه قرمز رنگ هستند.
- گرهک یا ندول: توده‌های بزرگ و سختی هستند که در زیر سطح پوست ایجاد میشوند و میتوانند دردناک باشند.
- کیست: شدیدترین نوع جوش ناشی از آکنه است. کیست ها، توده‌های پر از چرکی هستند که شباهت زیادی به جوشها دارند و بیشترین خطر ایجاد زخم دائمی را دارند.
درمان آکنه و جوش از نظر طب جدید چیست؟
برای افرادیکه آکنه و جوشهای بسیار زیادی برروی پوستشان دارند، بهترین کار مراجعه به پزشک یا متخصص پوست است. هدف درمان جلوگیری از ایجاد جای جوشها برروی پوست است. پس بعدازاینکه این شرایط خودبه خود حل شود، دیگر جای جوش برروی پوست وجود نخواهد داشت.
آنتی بیوتیک ها:
- آنتی بیوتیک ها و آنتی باکتری های موضعی (مالیدنی): اینها شامل اریترومایسین (E-Mycin, Eryc, Ery-Tab, PCE, Pediazole, Ilosone)، کلیدامایسین (BenzaClin, Duac)، سولفاستامید (Klaron)، آزالیک اسید (Azelex یا Finacea) و داپسون (Aczone) هستند.
- رتینوئیدها: Retin-A (ترتینوئین) سالهای زیادی ست که مورد استفاده ی مردم قرار میگیرد، در این مدت با حفظ اثربخشی این دارو، ملایم تر و لطیفتر هم شده است. رتینوئیدهای جدیدتر آداپالن (Differin) و تازاروتن (Tazorac) هستند. این داروها بخصوص برای بسته شدن منافذ پوست بسیار مفید هستند. عوارض جانبی این دارو شامل تحریک و افزایش حساسیت به نور خورشید است. آداپالن ۱/۰ درصد بدون تجویز پزشک در دسترس است. با حفاظت مناسب از پوست در مقابل نورخورشید، از این دارو میتوان در روزهای آفتابی هم استفاده کرد.
- آنتی بیوتیکهای خوراکی: پزشک ممکن است درمان را با تتراسایکلین یا داروهای مشابه آن مانند داکسی سایکلین (Vibramycin, Oracea, Adoxa, Atridox و…) یا ماینوسایکلین (Dynacin, Minocin) آغاز کند. دیگر آنتی بیوتیکهای خوراکی که برای درمان آکنه مفید هستند شامل سفادروکسیل (Duricef)، آموکسی سیلین (Amoxil, DisperMox, Trimox) و داروهای سولفا هستند. عوارض جانبی این داروها شامل واکنشهای آلرژیک (بخصوص سولفا)، ناراحتی معده و افزایش حساسیت به نور خورشید است. داکسی سایکلین بطورکلی بیخطر است اما گاهی اوقات میتواند موجب تحریک مری یا افزایش احتمال آفتاب سوختگی شود. این نگرانی ها درمورد استفاده ی طولانی مدت از آنتی بیوتیکهای تتراسایکلین برای درمان آکنه و تضعیف سیستم ایمنی بدن یا افزایش مقاومت باکتریایی صحت ندارد.
برخی داروها:
داروهای ضدبارداری خوراکی
- داروهای ضدبارداری که حاوی مقدار کمی استروژن هستند، تاثیرکمی برروی آکنه دارند. داروهایی که توسط سازمان غذادارو آمریکا برای درمان آکنه تایید شده است شامل Estrostep, Ortho Tri-Cyclen و Yaz میباشند. بیشتر متخصصان پوست برای تجویز این داروها ابتدا نظر متخصص زنان راهم درنظر میگیرند.
اسپیرونولاکتون (Aldactone)
- این دارو گیرنده های هورمون آندروژن را مختل میکند. این میتواند موجب حساسیت پستان، بی نظمی در قاعدگی و افزایش سطح پتاسیم در جریان خون شود. اسپیرونولاکتون میتواند به برخی زنان کمک کند تا درمقابل آکنه مقاوم شوند.
تزریق کورتیزون
- برای از بین بردن سریع جوشها و کیستهای بزرگ، پزشک به آنها کورتیزون تزریق میکند.
ایزوترتینوین
- چندین فرم ژنرال این دارو شامل Sotret, Claravis و Amnesteem موجود است. ایزوتروتینوین یک درمان عالی برای آکنه های شدید، مقاوم و ازبین بردن جای آنها است. میلیونها بیمار از این دارو هنگام وارد شدن به اروپا در سال ۱۹۷۱ و آمریکا در سال ۱۹۸۲ استفاده کردند. از این دارو برای افرادیکه به آکنه شدید و کیستهای مختلف مبتلا هستند و به داروهای دیگر (مانند داروهای ذکر شده در بالا) پاسخ نمیدهند استفاده میشود. اگر این دارو در دوز مناسب مصرف شود، باید از مصرف داروهای تجویزی دیگر اجتناب شود. ایزوتروتینوین دارای عوارض جدی بالقوه ای ست که باید قبل از تجویز در نظر گرفته شود. عوارض جانبی این دارو شامل خشک شدن لبها و دردهای ناگهانی عضلانی است. این دارو برای جلوگیری از بازگشت آکنه بمدت ۵ تا ۶ ماه با دوز مناسب تجویز میشود. آزمایش خون ماهیانه برای چک کردن عملکرد کبد و سطح تری گلیسیرید یا کلسترول که ممکن است در طول دوره ی درمان بالا برود لازم است.
- ایزوتروتینوین بعد از توقف درمان در بدن باقی نمیماند و بهبودی با این دارو اغلب طولانی مدت است. درصورت بازگشت دوباره ی آکنه، مصرف دو یا سه دوره ی این دارو بیخطر است. بهتر است قبل از استفاده ی مجدد از ایزوتروتینوین چندماه صبر کنید و روشهای دیگر دارویی را امتحان کنید.
- اگر این دارو توسط زنان باردار مصرف شود احتمال نقص جنین وجود دارد. زنانیکه در سن بارداری هستند قبل از مصرف ایزوتروتینوین باید دو تست بارداری بدهند (خون یا ادرار) تا از عدم بارداری اطمینان حاصل شود. زنان متاهل باید در هنگام مصرف این دارو از قرصهای ضدبارداری استفاده کنند. ایزوتروتینوین با پایان دوره ی درمان، در بدن از بین میرود. لازم است زنان بعد از قطع مصرف دارو پس از ۱ یا دوماه از بارداری جلوگیری کنند.
سایر:
- نوردرمانی: استفاده از نوردرمانی (تکنولوژی نورآبی) برای درمان آکنه در سالهای اخیر موفقیت آمیز بوده است. این روش درمانی بیخطر و موثر است اما مشخص نیست که آیا اثر ماندگاری دارد یا خیر. در میان روشها، لیزردرمانی بهترین گزینه بنظر میرسد.
- اسید گلیکولیک: وقتی اسیدگلیکولیک بر روی پوست استفاد شود، با لایه ی بالایی اپیدرم واکنش داده و باعث تجزیه ی سبوم و دیگر موادی که به سلول های مرده ی پوست متصل هستند، می شود. این موجب استحکام پوست میشود و تا حدودی موجب بهبود آکنه هم میگردد.
- درمان جای آکنه: برای بیمارانیکه آکنه و جوشهایشان پس از مدتی از بین میروند ولی جای آنها همچنان باقی میماند چند گزینه موجود است. ازجمله ی این راهها روشهای جراحی برای از بین بردن جوشهای عمقی و لیزردرمانی برای لطافت و ازبین بردن جای جوشهاست. فرم های جدیدتر لیزر ملایم تر هستند و از روشهای قدیمی بهبود سریعتری ایجاد میکنند. برای گرفتن نتایج کامل، این روش باید ۳ یا چند بار تکرار شود. این موارد کمک کننده هستند اما بطور کامل جای جوشها را از بین نمیبرند.
چند راه برای سلامت بهتر پوست در طب جدید
- پوست را روزی دو بار به آرامی تمیز کنید.
- از ژل یا کرمهای حاوی ۵ درصد بنزوئیل پروکساید استفاده کنید. بجای آن میتوانید از رزورسینول هم استفاده کنید. برای لایه برداری پوست هرروز صبح از پد حاوی ۲ درصد سالیسیلیک اسید استفاده نمایید.
- شبها کرم های حاوی گوگرد را در قسمتهای آسیب دیده ی پوست قرار دهید.
- از مرطوب کننده های ملایم پوست و لوازم آرایشی با کیفیت استفاده کنید.
