چرت یا خواب بعدازظهر ؛ خوب است یا بد؟!

چرت بعدازظهر یا همان خواب قیلوله برای بعضی ها از خواب شب هم واجب تر است و به محض اینکه ناهارشان را می‌خورند، چند دقیقه بعد پلک هایشان سنگین می‌شود و خیلی طول نمی‌کشد که به خواب بروند.

آن‌ها فکر می‌کنند چرت بعدازظهر به سرحال شدن شان کمک می‌کند. اما بعضی ها هم با خواب بعدازظهر مخالفند و آن را مخل خواب شبانه و در کل مضر برای سلامت بدن می‌دانند. اما بالاخره چرت یا خواب بعدازظهر خوب است یا بد؟ آیا همه باید بعدازظهرها بخوابند؟ اصلاً میزان خواب نیمروزی چقدر باشد؟مضرات خواب بعد از ظهر چیست؟ ایا خواب ظهر چاق میکند ؟ خواب بعد از ظهر محدوده زمانی خاصی دارد؟ همه ایناها سوالاتی است که در این پست از دیدگاه دو متخصص طب سنتی، یک متخصص تغذیه و یک متخصص خواب به آن ها پاسخ خواهیم داد:

خواب یا چرت بعدازظهر باعث اختلال در خواب شبانه می شود

دکتر خسرو صادق نیت / فلوشیب اختلالات خواب

• خواب آلودگی یک اتفاق طبیعی است که بسیاری از ما در طول ۱ تا ۳ بعدازظهر آن را تجربه می کنیم. در اینکه فردی چرت بعدازظهر داشته باشد یا نه، به وضعیت بدنی فرد بر می گردد و نمی توان گفت برای همه خوب است یا بد.
• در بچه های قبل از سنین مدرسه، این چرت یک نیاز است، اما در مورد بزرگسالان و افراد بالغ این طور نیست. کسانی که به خواب نیمروزی نیاز دارند، از دو حالت خارج نیستند. یا خواب شبانه شان کم است، یا به خواب بعدازظهر عادت کرده اند.
• وقتی فرد نتواند ۸ ساعت در روز بخوابد، سعی می کند این کمبود را با خواب بعدازظهر جبران کند و همین موضوع و مشکل بی خوابی شان را تشدید می کند.
• مصرف داروهای مغز و اعصاب، آرام بخش، ضد اضطراب و ضد تشنج باعثمی شوند فرد به خواب نیمروزی نیاز داشته باشد.
• کسانی هم هستند که دارویی مصرف نمی کنند و مشکل پزشکی هم ندارند، اما باز چرت بعدازظهرشان را دارند. اینها باید به دنبال عارضه ای در خود باشند. مثلاً کسی که قبلاً خواب نیمروزی نداشت، اما حالا حس می کند که باید در طول روز چرت بزند، دچار عارضه ای به نام نارکوپلسی شده است و چنین مسئله ای حتماً باید توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد.

سالمندان و خانم ها بهتر است خواب نیمروزی نداشته باشند

دکتر حسین رضایی زاده / متخصص طب سنتی

• چرت بعدازظهر یا قیلوله، خوابی است که عمیق، طولانی و پس از غذا نباشد. این خواب در بعضی خوب است و در برخی دیگر بد.
• به کسانی که مزاج گرم و خشک دارند مثل بچه ها و برخی جوانان و کسانی که در طول روز فعالیت زیادی دارند، توصیه می‌کنیم که چرت بعدازظهر را داشته باشند تا انرژی از دست رفته شان برگردد.
• سالمندان و خانم ها بهتر است خواب نیمروزی نداشته باشند. چون با افزایش رطوبت های زائد مشکلات مفصلی شان تشدید و درگیر ناراحتی های گوارشی، کسالت و افزایش وزن می شوند.
• اگر خانمی چاق بوده و مشکلات مفصلی و گوارشی هم داشته باشد، یکی از دستوران ما به او، پرهیز از خواب صبحگاهی و بعدازظهر است خصوصاً اینکه ناهار هم خورده باشد یا فصل سرما باشد.
• اگر مراجعه کننده یک جوان ۳۰ ساله بوده و به خاطر کارش درگیر استرس باشد، به او می‌گوییم برای رفع استرس خواب بعدازظهرش را داشته باشد. مخصوصاً اگر در فصل گرما باشد و یا لازم است کارش را از صبح زود شروع کند.
• در تحقیقات علمی جدید و نظرات حکمای طب ایرانی اگرچه اختلاف نظرهایی وجود دارد چرت بعدازظهر باید کمتر از یک ساعت باشد.
• تحقیقات جدید تاثیر مثبت خواب میان روز را در کاهش استرس، کمک به کنترل فشارخون و ایجاد حس آرامش نشان می دهد.

لفظ استراحت در بعدازظهر بهتر از خواب بعدازظهر است

دکتر احمد ساعدی / متخصص تغذیه

• بهتر است بگویید استراحت و آرامش و نه خواب بعدازظهر به نظر من این درست تر است. تحقیقات زیادی در زمینه خوب یا بد بودن استراحت و آرامش یا همان چرت بعدازظهری که مدنظر شماست، شده است.
• یکسری گفتند چرت نیمروز خوب است و در جلوگیری از بروز بیماری های متابولیک مثل دیابت موثر است. نظریه مخالف هم می‌گوید که این طور نیست و کسی که ظهر بخوابد، افزایش وزن پیدا می‌کند و درگیر بیماری های قلب و عروقی می‌شود.
• به نظر من کسی که امکان چرت بعدازظهر را دارد، استرس های شغلی و محیطی او کم است، چنین قطعاً به غذای مناسب و خواب کافی شبانه دسترسی خواهد داشت و کمتر درگیر بیماری های مختلف از جمله دیابت یا بیماری های قلب و عروقی می‌شود.
• اما در اینکه چرت یا خواب بعدازظهر خوب است یا بد، قضاوت با کسی است که می‌خواهد بخوابد. اگر به اندازه ۲۰ دقیقه باشد، خب مشکلی ایجاد نمی‌شود. اما اگر بیشتر از این زمان و یا بلافاصله بعد از صرف غذا باشد، احتمالاً درگیر بیماری های قلب و عروق، مشکلات هاضمه و افزایش وزن می‌شود.

بستگی به مزاج دارد

دکتر قدیر محمدی / متخصص طب سنتی

• چرت یا خواب بعدازظهر رابطه مستقیمی با مزاج افراد دارد و طبق آنچه که طب سنتی می‌گوید، خواب نیمروزی برای همه افراد و مزاج ها خوب نیست.
• در یکسری از مردم خوب جواب می‌دهد، در عده ای دیگر نه این طور نیست و حال شان را بدتر می‌کند. به همین دلیل نمی‌توان گفت چرت یا خواب بعدازظهر برای همه خوب است و سرحال می‌شوند.
• از روی نشانه‌های افراد با مزاج های مختلف می‌توانید بفهمید خواب بعدازظهر برایشان منفعتی دارد یا نه.

خواب بعدازظهر برای افراد بلغمی (سرد و تر)

• مثلاً خواب نیمروز برای افراد بلغمی مضر است و بهتر است نخوابند. چون رطوبت شان زیاد است، اگر چرت یا خواب بعدازظهر داشته باشند، رطوبت شان بیشتر می‌شود و با زیاد شدن رطوبت، بلغم آن‌ها افزایش می‌کند.
• حالا اگر یک فرد بلغمی بخوابد چه اتفاقی می‌افتد؟ ذهنش کند و حافظه اش ضعیف می‌شود، حتی موقع خواب ممکن است آب دهانش بریزد، نفسش بدبو شود، دچار کندی حرکات روده شده و درگیر یبوست شود.

خواب بعدازظهر برای افراد دموی (گرم و تر)

• دسته دیگری که خواب نیمروز برایشان مضر است، دموی ها هستند. اینها چون بدن گرمی دارند و بدن شان هم رطوبت دارد، ‌ اگر بعدازظهر بخوابند، بدن شان رطوبت زایی می‌کند.
• با زیاد شدن رطوبت همان اتفاقاتی که برای بلغمی ها می‌افتد، برای اینها هم می‌افتد. پس بهتر است نخوابند.

خواب بعدازظهر برای سوداوی ها (سرد و خشک)

چرت یا خواب بعدازظهر برای سوداوی ها خوب است. اینها چون مزاج شان خشک است و از طرف دیگر چون خواب رطوبت زاست، بنابراین خواب نیمروزی برایشان مفید است.

خواب بعدازظهر برای صفراوی ها (گرم و خشک)

چرت یا خواب بعدازظهر برای افراد با مزاج صفراوی هم خوب است. چون صفراوی ها بدن خشکی دارند و خواب هم رطوبت زا است، بنابراین خواب بعدازظهر برایشان خوب است.

محدوده زمانی چرت یا خواب بعدازظهر

• چرت یا خواب بعدازظهر هم محدوده خاص خودش را دارد و این طور نیست که فرد هر چقدر دلش خواست بخوابد و مشکلی پیش نیاید.
• اگر چرت میان روز کوتاه مدت و زیر ۲۰ دقیقه باشد، برای فرد خوب است و باعث می‌شود انرژی از دست رفته اش را بیابد، به هضم غذا در دستگاه گوارشش کمک می‌کند و باعث می‌شود تا سوخت و ساز و متابولیسم خوبی داشته باشد.
• حالا اگر چرت بعدازظهر، بشود ۳۰ دقیقه یا یک ساعت، باعث افزایش رطوبت در مغز می‌شود. این رطوبت سبب سستی، کسالت، افسردگی و تنبلی می‌شود و علاوه بر اینها حرکات بدن فرد را هم کند می‌کند.

خواب طولانی مدت بعدازظهر پوست را تخریب می‌کند

• پوست هم از مضرات خواب زیاد بعدازظهر در امان نیست و آن را تخریب می‎کند.
• تخریب پوست هم به هضم غذا بر می‌گردد. یعنی با زیاد شدن خواب، به جای اینکه هضم بهتر انجام شود، به شکل نادرست انجام شده و نتیجه آن پوست را تحت تاثیر خودش قرار می دهد و ظاهر آن ناخوشایند می‌شود.