آفت دهان از بیماری های شایعی است که به صورت زخم‌های کوچک و بزرگ، گرد و کم عمق در داخل دهان و اغلب در پایه لثه، درون گونه‌ها یا لب‌ها، روی کام نرم یا روی زبان به وجود می‌آید؛
هرچند درمان قطعی برای آفت وجود ندارد اما روش‌هایی وجود دارد که در کاهش مدت زمان حضور زخم و نیز کاهش درد و ناراحتی و تسریع بهبودی بیمار موثر است، پس برای آشنایی با این روش های سنتی این پست را دنبال کنید:
آفت دهان چیست و چه علائمی دارد؟
- آفت دهان، زخم های کوچک، دردناک و عمیقی در دهان بوده که بعضی اوقات خوردن و آشامیدن را سخت و دردناک میکند.
- آفت ها معمولا در سطوح داخلی لب و لپ ها، زبان، سقف دهان و پایین لثه ها ظاهر می‌شوند.
- درد ناشی از آفت، معمولاً بعد از 7 تا 10 روز از بین رفته و حدود 1 تا 3 هفته طول می‌کشد که آفت کامل بهبود یابند.
- البته آفت های بزرگتر دیرتر خوب می‌شوند.
علایم معمول و شایع
- یک یا چند نقطه دردناک و قرمز رنگ که رفته رفته تبدیل به زخم می شود،
- مرکز آن‌ها سفید یا زرد بوده، کوچک هستند
- و زمانی که شروع به بهبود می‌کنند، طوسی رنگ می‌شوند.
علایم غیرمعمول
- تب
- ناراحتی عمومی
- ناآرامی و تورم غدد لنفاوی
عوامل موثر در ایجاد آفت دهان
علت این عارضه به طور کامل مشخص نیست اما عوامل متعددی هستند که در ایجاد آن دخیل هستند، از جمله :
- مشکلات تغذیه ای و کمبود برخی املاح و ویتامین‌ها مانند ویتامین B-12، روی و اسید فولیک
- استرس
- تغییرات هورمونی
- ضربه‌ها و تروما‌هایی که به مخاط دهان و لثه وارد می‌شوند،
- اختلال در سیستم ایمنی و وجود بیماری های اتوایمیون (خود ایمنی)
- وجود بیماری های دستگاه گوارش، از قبیل بیماری سلیاک و بیماری کرون
علت آفت دهان از دیدگاه طب سنتی
- در طب سنتی عامل آفت دهان، کبد است و برای درمان آن باید کبد ضدعفونی شده و از مواد مضر صفراوی که تغییر حالت داده پاکسازی گردد.
- برخی از اطبای طب سنتی، انواع سوء مزاج‌های کلی بدن یا سوء مزاج‌های دستگاه گوارش و معده را نیز در بروز آفت دهان موثر دانسته اند.
درمان آفت های دهانی
از آنجا که هنوز نه در طب نوین و نه در طب سنتی، علت قطعی برای این عارضه شناخته نشده است، بنابراین تمامی راهکارها جنبه تسکینی داشته و در کاهش مدت زمان حضور زخم و نیز کاهش درد و ناراحتی و تسریع بهبودی بیمار موثرند.
اما از آن جا که طب سنتی موثرین علت در ایجاد آفت دهان را کبد و سوء مزاج های دستگاه گوارش و معده دانسته است، پس قبل از هر گونه اقدامی ابتدا کبد پاکسازی و سوء مزاج ها درمان شود.
نکات تغذیه ای
- از غذاهای سرخ کرده، پر چرب و پر ادویه پرهیز نمایید.
- استفاده از غذاهای کارخانه ای و محصولات پاستوریزه و هموژنیزه، محصولات حاوی روغن پالم مانند ماست، شیرینی های قنادی و روغن های مایع و جامد را محدود کنید.
- مواد غذایی سرشار از آهن، اسیدفولیک، و ویتامین ب ۱۲ را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- از پیاز، اسفناج، ریحان و سیب که در بهبود آفت دهام موثر است، استفاده نمایید
- مصرف غذاهای تند، ترش و خشک را در زمانی که آفت بروز کرده به حداقل برسانید.
راهکارهای تسکینی
- یک قاشق را داخل فریزر بگذارید تا به طور کامل سرد شود، سپس این قاشق یخ زده را روی محل آفت قرار دهید. این روش به تسکین درد و سوزش آفت به ویژه در کودکان بسیار کمک میکند.
- غرغره آب نمک که روشی ساده برای پاکسازی دهان ازباکتری‌ها و کم کردن رشد ویروس‌ها است.
- ترکیبی از قره‌قروت و عسل در درمان آفت دهان موثر است، برای این منظور باید این ترکیب را به شکل خمیر در بیاوریم، سپس آن را روی محل آفت قرار دهیم.
- ماساژ محل آفت با رب انار یا مزه‌مزه کردن رب انار هم در بهبود آفت دهان موثر است.
- برای تسکین درد و سوزش آفت می‌توان دانه‌های سماق کوبیده نشده را در آب جوشاند و سپس این ترکیب را صاف کرده و محلول صاف شده را به صورت دهانشویه استفاده کرد.
- جوشانده برگ‌های مورد هم در بهبود آفت دهان موثر است. برای این منظور باید برگ‌های مورد را حدود پنج دقیقه در آب بجوشانیم و سپس مایع حاصل از صاف شدن برگ‌های مورد را غرغره کنیم.
- می‌توان گل‌گاوزبان خشک شده را پودر کرد و این ترکیب پودر شده را روی موضع پاشید.
- از یک برگ آلوئه ورا تازه ژل تهیه کنید و بعد روی آفت بزنید و بعد از چند دقیقه دهان رو بطور کامل آبکشی کنید.
- از دهانشویه های گیاهی که در پست زیر به شما معرفی می‌گردد، استفاده نمایید.
یک نسخه گیاهی برای درمان آفت دهان
- برای درمان آفت دهان، چند قطره سرکه طبیعی سیب روی زبان بچکانید.
- لعاب (موسیلاژ= مادّۀ جاذب) اسفرزه (اسپرزه ـ بِزرُالقَطونا) و آب اسپرزه که در دهان نگه دارید، برفک، سوختگی، تاول و زخم‌های دهان را درمان میکند.
- اگر گرم مزاج باشد: انار، آب انار، ربّ انار.
- اگر سرد مزاج باشد: پنیر تازه به همراه مغز گردوی تازه با همدیگر بجود و بخورد.
