دود دادن یکی از راه‌های رایحه‌درمانی در طب ایرانی است. دودهایی مانند اسفند و گل سرخ امروزه همچنان جهت ضد عفونی محیط رایج هستند و مطالعات اخیر موید اثرات ضد میکروبی آن‌هاست. در واقع یکی از روش‌های مقابله با بیماری های واگیر مانند آنفولانزا در طب ایرانی، پخش اسانس‌های ضد میکروب در محیط با دود دادن گیاهان معطر است.
البته دود درمانی مشابه سایر روش‌های درمانی طب ایرانی به دو دسته بزرگ گرم و سرد تقسیم می‌شود.
- دود دادن سیاه‌دانه خیسانده در سرکه از جمله دودهای گرمی است که به رفع گرفتگی بینی در سرماخوردگی‌ها کمک می‌کند.
- دود کاه در افرادی که علاوه بر گرفتگی بینی، دچار حرارت و تب نیز هستند، توصیه می‌شود.
- گیاهانی مانند بابونه، استوخدوس، نعنا، آویشن، گل محمدی و گل‌ها و گیاهان معطر هر کدام به تناسب در پاک‌سازی و شفافیت پوست، ایجاد آرامش و نشاط، رفع سرماخوردگی، سینوزیت و … توصیه می‌شود.
- دود دادن کُندر و اسپند، گرم‌کنندۀ مغز، تقویت حافظه و ضدآلزایمر، نشاط‌آور، ضدعفونی‌کنندۀ محیط و پاک‌سازی هوا است. همچنین دود کردن صبحگاهی کُندر در منزل، سنت حضرت رضا (علیه السلام) بوده است.
- دود اکالیپتوس خاصیت ضد اکسیدانت دارد و سیستم ایمنی بدن را در هنگام بیماری تقویت می‌کند. یک تحقیق در سال ۲۰۱۲ نشان می‌دهد که عصاره اکالیپتوس خاصیت جلوگیری کننده از انتشار سلول‌های سرطانی دارد.
- زوفا عطری مشابه رازیانه دارد و خواص مفیدی برای ریه‌ها دارد. این گیاه حاوی موادی برای شربت سینه است که گرفتگی بینی ناشی از سینوزیت و دیگر بیماری‌های ویروسی را از میان می‌برد. این گیاه خاصیت آنتی‌اکسیدانت، ضد التهاب و روان‌ساز دارد و تب را کاهش می‌دهد.
- دردار یا همان نارون برای آسم مفید است و با نرم کردن مخاط بینی، ناراحتی‌های تنفسی را آرام می‌کند.
تاریخچه
یکی از روش های درمانی طب سنتی استفاده از دود درمانی است.
از زمان‌های بسیار قدیم مردم از دود گیاهان دارویی برای بهبود و رفع برخی اختلالات استفاده می‌کردند. حکمای معروف طب سنتی نیز استفاده از دود درمانی را توصیه می‌کردند. تاریخ استفاده از دود دادن بر اساس کتیبه‌های نوشته شده به خط میخی موجود در بین النهرین به ۲۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد.
هنوز هم در درمان بیماری‌هایی مثل سرفه، سرماخوردگی، آسم، سینوزیت مزمن، برونشیت، پنومونی، فارنژیت، رینوره، اتوره، دیسمنوره، قاعدگی نامنظم، عفونت‌های ادراری تناسلی، هموروئید، بیماری‌های پوستی، التهاب و عفونت‌های انگلی و بیماری‌های دندانی به کار می‌رود.
دود دادن عنبر نسارا
در کتب داروسازی طب قدیم، خواص دارویی انواع مدفوع و ادرار انسان و حیوانات مختلف شرح داده شده است. جالب آنجاست که این آثار درمانی به طور مکرر تجربه شده است و در بسیاری موارد گره‌گشای درمان بیماری‌هایی بوده اند که در حالت عادی درمان آن‌ها بسیار سخت است. برای مثال با مراجعه به یادداشت‌های مرحوم فقید عبدالله احمدیه موارد متعددی را می‌توان یافت که درد‌های شدید مفصلی و روماتیسمی را با ضماد سرگین گاو درمان نموده‌اند.
عنبر نسارا را مثل اسفند روی آتش می‌گذارند و دود خارج شده از آن را استنشاق می‌کنند یا اجازه می‌دهند دود آن با بدن (بخشی که دچار عفونت و بیماری شده) تماس داشته باشد.
خواص دود دادن عنبر نسارا
- کاهش حجم خونریزی در زمان پریود
- کوتاه نمودن زمان پریود
- درمان‌کننده عفونت‌های واژینال
- تقویت‌کننده تار‌های صوتی
- درمان‌کننده سینوزیت
- درمان خارش‌های پوستی
- بند آوردن خون دماغ
- درمان‌کننده سرماخوردگی
- بهترین درمان برای بیماری آسم
- برطرف‌کننده زخم‌های چرکین
- درمان بواسیر
- تسهیل روند زایمان طبیعی
- درمان صرع
- پیشگیری از پوسیدگی دندان
- درمان آفت دهان
