مغز جسمی رقیق است و در لابه لای استخوان‌ها حصار یافته است تا محفوظ و مصون بماند. بافت مغز بسیار شل، نرم و سست است و به راحتی از هم پاشیده می‌شود. مغز برای اینکه عملکردش را درست انجام دهد باید بافتی بسیار سست داشته باشد اما باید این بافت سست محافظت شود. در این زمینه دانستن مزاج مغز هم بسیار اهمیت دارد. برای آشنایی با مزاج مغز و این که مغز شما چه مزاجی دارد، در ادامه با ما همراه باشید.
مزاج پایه مغز رو بیشتر بشناسیم
- مغز یکی از اعضای حیاتی و به اصطلاح طب سنتی، یکی از اعضای رئیسه بدن است.
- مزاج سیستم عصبی مرکزی مغز و نخاع سرد و تر می‌باشد.
چرا سرد و تر؟
یکی از دلایل اینه که:
- ظرفیت تحمل و پذیرش اطلاعات زیاد
- تجزیه و تحلیل اطلاعات
- و پاسخ دهی و طبقه بندی داده‌ها و اطلاعات رو داشته باشه.
اگر مغز گرم بود چی می‌شد؟
نمی تونست این حجم بالا از کار دقیق را در یک زمان تاب بیاوره و اصطلاحاً زود داغ می‌کرد!
اتفاقی که در برخی مردم اگر رعایت مغز و سبک زندگی را نکنند، رخ میده.
- مثلا وقتی انسان دچار کم خوابی میشه، مغزش به سمت گرمی و داغ شدن پیش میره،
- اصطلاحاً اعصابش خرد و خراب میشه،
- تمرکزش بهم می‌ریزه،
- آستانه تحملش کم شده و شروع به پرخاشگری می‌کنه.
به همین دلیل افرادی که مزاج سرد و رطوبتی دارن، تحمل و صبرشون معمولاً بالاتر از افراد با مزاج گرمه.
سوء مزاج مغز چیه؟
مغز میتونه از حالت اعتدالی خودش ( نسبتاً سرد و تر) خارج بشه و به سمت گرمی یا خشکی سوق پیدا کنه که اصطلاحاً به اون سوء مزاج میگن.
- البته میزان سرد و تری مغز در هر فردی خاص خود اوست و با دیگری معمولا متفاوته.
- حتی اگر سردی و تری مغز نیز از حالت اعتدال خارج بشه و غلبه پیدا کنه، باز هم مشکل سازه.
چطوری به نوع مزاج و یا سوء مزاج مغز پی ببریم؟
مغز خصوصیت و نشانگرهایی داره که بر اساس اون شاخص‌ها میشه به وضعیت مغز و نوع مزاج و حتی سوء مزاج اون پی برد.
- رنگ رخساره
- رنگ چشم
- وضعیت موها
- حواس
- میزان شنوایی و بینایی
- میزان خواب
- نوع حافظه.
چطوری بفهمیم مزاج مغزمون به سمت گرمی رفته؟
- گرایش رنگ رخساره به سمت سرخی و گاهی زردی
- گرایش چشم‌ها به سرخی؛ مثلا چشم به علت کم خوابی قرمز میشه.
- کم خوابی (هم گرمی مغز باعث کم خوابی میشه و هم کم خوابی باعث گرمی مغز)
- خواب سبک و نوع خاصی از سردرد به علت کم خوابی و بدخوابی
- رشد موهای یک مقدار سریعتر یا ریزش موی زیاد
- حواس قوی وتیز و واکنش پذیری و تحریک پذیری نسبت به ضعیف ترین محرک ها (نور، بو، لمس، مزه …)
راه های پیشگیری و درمان گرمی مغز
نخستین گام، پرهیز از چیزهایی که برای شخص مضره و سپس رعایت تدابیر مفیده مثلاً در اینجا:
- پرهیز از هیجان ها / بی خوابی کشیدن ها
- پرهیز از مصرف تندی و گرمیجات
- عدم توقف در مناطق با گرمی زیاد / عدم قرارگیری سر در معرض حرارت مستقیم (آتش، آفتاب)
- انجام ورزش هایی مفرح و رو به خنک مانند شنا کردن
- انجام تفریحات سالم (رفتن در طبیعت)
- قرار دادن استراحت خوب و مناسب برای تمدد اعصاب در برنامه روزانه.
- دیدن فیلم های کمدی و گوش دادن به موسیقی های آرام
- ماساژ دادن روغن های خنک مانند روغن بنفشه و کدو به روی صورت یا پیشانی و یا چکاندن آن ها داخل بینی
- خوردن غذاهای خنک مانند کاهو، لبنیات،آب میوه های ملس و تا حدی ترش همچون آبغوره، آب انار، آب لیمو
- همچنین انجام حجامت ( با تجویز پزشک)
خشکی مغز چطوری ایجاد میشه؟
گرم شدن مغز، می تونه منجر به خشکی مغز (کاهش نسبی درصد رطوبت و انعطاف پذیری مغز) بشه. در این حالت:
- بینی، چشم، مخاط و ته حلق و گاهی پوست سر و صورت و موها خشک میشن.
- فرد ممکنه عطش ناشی از خشکی دهان پیدا کنه.
- خشکی مزاج مغز میتونه منجر به ثبات عقیده و تعصبات بشه و شخص هیچگونه انعطافی در اعتقادات و نظرات و نیز عملکردهای خودش نشون نده.
- فرد مبتلا به خشکی مغز ممکنه به نوعی فراموشی دچار بشه به طوری که نتونه اطلاعات جدید را پذیرا باشه و به خاطر بسپاره.
راه های پیشگیری و درمان خشکی مغز
- پرهیز از هیجان‌ها / کاهش بی خوابی‌ها
- تغییر و اصلاح شیوه زندگی، ورزش، استراحت.
- عدم توقف طولانی در مناطق با آب و هوای خشک (کوهستان، بیابان) یا مواجهه با آفتاب یا باد طولانی
- اجتناب از مصرف سرکه، تندی زیاد (فلفل) و شوری جات که خشک کننده هستند
نشانه‌های سردی مزاج مغز چیست؟
- چهره اغلب رنگ پریده و سفید.
- تمایل رنگ صلبیه ( قسمت سفید چشم) به سمت رنگ آبی کمرنگ.
بچه های چند ماهه مغز نسبتا مرطوبی دارند زیرا رطوبت مزاج بالایی دارند و زیاد می خوابند و فقط هم از شیر تغذیه می کنند. اگر به سفیدی چشم آنها نگاه کنید، می بینید که رنگش رو به آبی است.
- حواس ضعیف، کم حسی، متوجه نشدن و درک نکردن صحبت مخاطب و نیاز تکرار دوباره آن
- در این حالت، شخص درونگرا بوده و خیلی تمایلی به برقراری ارتباط ندارد.
- رشد کند موها و خواب زیاد
نشانه‌های افزایش رطوبت مغز (مغز تر)
درصد رطوبت و انعطاف پذیری این مغزها نسبتا افزایش یافته است.
معمولاً در افراد با مزاج ذاتا رطوبتی و یا افرادی که در مصرف چیزهای تر (آب و لبنیات زیاد، میوه های آبدار) زیاده روی کرده‌اند بیشتر دیده می‌شود.
توقف طولانی در محیط های رطوبتی (کنار دریا) هم می تواند منجر به رطوبت زیاده از حد مغز شود.
از علائم آن می توان به این‌ها اشاره کرد:
- پف آلودگی صورت و چشم ها مخصوصا صبح ها بعد برخواستن از خواب
- فراموشی سریع حتی یک صفحه کتاب بلافاصله پس از خواندن
- ضعیف شدن شدید حواس یا بدون حس شدن در برخی موارد (بویایی، لامسه و …)
- صاف و لخت بودن موها (به دلیل انعطاف پذیری زیاد) و نیز بور و خرمایی بودن آن ها
- آب ریزش یا ترشحات زیاد بینی و چشم
- داشتن خلط ته حلق.
- خواب زیاد
- دارای روحیات آرام و سازگار و منعطف
پیشگیری و درمان سردی و تری مزاج مغز
- توقف طولانی نداشتن در مناطق سرد یا مرطوب مخصوصا هنگام خواب و علی الخصوص وقتی که سر در محل سرد و رطوبتی و بدون کلاه و سرپوش باشد.
- پوشاندن سر هنگام خواب با یک روسری و کلاه سبک یا اشخاص مستعد، هنگام خواب، سر خود را به سمت بخاری و شوفاژ قرار دهند.
- باد سرد و یا حاوی رطوبت نباید مستقیما به سر بخورد (کولرهای آبی و گازی).
- پرهیز یا محدودیت مصرف موارد دارای مزاج سرد و تر خصوصا در شب، مثلا ماست و دوغ، ترشیجات، میوه های ترش یا آبدار، آب زیاد و امثالهم.
- خوردن نوشیدنی یا غذای گرم پیش از خواب و پس از بیداری مانند: خوردن مویز، عسل، شیره انگور
- ماساژ سر و صورت با روغن های گرم همچون بابونه و بادام شیرین و چکاندن آن به داخل بینی
- برخلاف افراد با مزاج گرم، شادی و هیجان برای صاحبان مغز سرد و تر خوبه
- خواب طولانی و خواب روز برای این اشخاص مضره.
موارد مفید و مضر برای مغز (بدون در نظر گرفتن مزاج آن)
- زیادی روی کردن در غذاهای بخارزا و استفاده زیاد از سیر، پیاز، تره شاهی و حبوبات پخته نشده به علت ایجاد گاز و نفاخ بودنشان برای مغز بد است (گازها سبک بوده و به سمت مغز متصاعد می شوند و اختلالاتی در ساختار و عملکرد آن ایجاد می کنند).
- همچنین فکر زیاد کردن نسبت به یک موضوع به مدت طولانی نیز برای مغز خوب نیست بنابراین باید سعی شود تنوع فکری در افراد ایجاد شود و مثلا هنگام درس خواندن، موضوعات درسی را بعد از مثلا یک ساعت مطالعه عوض کنند.
- بوهای نامطبوع نیز تاثیر بدی روی مغز می گذارند. در مقابل استعمال بوهای خوش برای مغز خوب است. همچنین دیدن تصاویر بد ، نا به هنجار و خشن ( تلویزیون، وسایل دیجیتال) نیز برای مغز به خصوص برای بچه ها اصلا خوب نیست. اثر این تصاویر بر مغز و خاطره، ممکن است تا آخر عمر با آنها همراه باشد. یکی از تدابیر بسیار کارساز در این زمینه، رعایت پدر و مادرها در کنترل وسایل رسانه ای برای بچه ها است.
- نزدیکی کردن بیش از حدبسیار برای مغز بد است چون آن را به سمت خشکی می برد.
- همچنین پرخوری بسیار، مغز را ضعیف می کند. کمتر و متناسب غذا خوردن، ذهن را آزادتر نگه می دارد.
- مصرف ترشی در کل برای مغز زیاد خوب نیست که این در ضرب المثل ها و محاورات دوستانه هم نمود پیدا نموده است.
- خواب کافی و پرهیز از کم خوابی و بی خوابی در حفظ سلامت مغز، بسیار ضروری هستند.
- رعایت اخلاق حسنه، خوش خلقی، افکار خوب، جلوگیری از غم و اندوه یا فکر و خیال زیاد و بدبینی و حسد، همگی برای مغز و حفظ اعتدال مزاج آن لازمند.
منبع: سایت دکتر سیدمهدی میرغضنفری
سحر
سلام و خدا قوت.عالیییی بود اجرتون با خدا
کاظمی
سلام، اطلاعات خوبی بود.ممنون
محدثه
سلام ببخشید من نمیدونم چرا هم مزاج سرد رو دارم هم گرم
خیلی خیلی سردرد می‌گیرم و عرق سر میکنم
تو زمستون هم گرمم میشه و اصلا نیازی به پالتو و… ندارم
عاشق غذا های سرد هستم و از عطر خنک خوشم میاد و سرکه و آبغوره و… دوست دارم کلا هم عاشق ترشیجات هستم
فیروزه
خیلی عالی و مفید بود فقط یه سوال دارم کسانی که تومور مغزی دارند چه علتی باعث بوحود اومدنش میشه
محمد حسن
سلام با اینکه اصلا متخصص طب سنتی نیستم وشما حتما باید پیش یک طبیب بروید ولی از اطلاعات داده شده معلوم است شما مزاج پایه صفرا وغلبه بلغم دارید که با تمهیداتی باید غلبه را کاهش دهید مزاجتان را متعادل کنید
زینب عراقی
من هم دارای این مشکلات هستم ولی درمان نشد بااینکه دائم پیگیرم ودنبال درمانم و چار فراموشی وکندی حافظه شدم.