سرطان سینه پستان چیست؟
سرطان سینه پستان، رشد سلولهای غیر طبیعی در سینه است که اکثرا، بانوان به آن مبتلاء میشوند ولی در مردان نیز وجود دارد. از نشانههای این سرطان میتوان به تغییر شکل سینه، توده در سینه، گودی پوست، ترشح مایه از نوک سینه اشاره کرد. در بیش از 90 درصد مواقع این بیماری توسط خود شخص کشف میشود. عوامل خطرآفرین برای ایجاد این بیماری میتواند چاقی، عدم تحرک و ورزش، مصرف الکل، اولین قاعدگی در سن کم، پرتوی یونی، درمان جایگزینی هورمون در طول یائسگی و وراثت باشد. از این بیماری میتوان با اصلاح تغذیه، ورزش و اصلاح سبک زندگی تا حد زیادی پیشگیری کرد.
پیشگیری از سرطان سینه پستان در طب مدرن چگونه است؟
پیشگیری از سرطان مقولهای است جهت کاهش خطر ابتلا به سرطان. با پیشگیری از سرطان، تعداد موارد جدید سرطان در جامعه کاهش مییابد. امید میرود که این کار، میزان مرگ و میر ناشی از سرطان را نیز کاهش دهد.
برای پیشگیری از شروع سرطانهای جدید، دانشمندان عوامل خطرزا و عوامل محافظ را بررسی میکنند. به هرچیزی که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد، عامل خطرزا و به هر چیزی که احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهد، عامل محافظ میگویند. از برخی عوامل خطرزای سرطان میتوان جلوگیری کرد ولی از بسیاری هم نمیتوان اجتناب کرد. مثلاًً، سیگار و برخی ژنهای وراثتی خاص، هر دو عامل خطرزای برخی انواع سرطان هستند. ولی تنها از کشیدن سیگار میتوان اجتناب کرد. تمرینهای ورزشی منظم و برنامۀ غذایی سالم عوامل محافظ در برابر برخی انواع سرطان هستند. اجتناب از عوامل خطرزا و افزایش استفاده از عوامل محافظ ممکن است خطر را کاهش دهد. ولی به این معنی نیست که احتمال بروز سرطان کاملاً منتفی شده است.
راههای متعددی جهت پیشگیری از سرطان در دست مطالعه و بررسی است، از جمله:
- تغییر در شیوۀ زندگی یا عادتهای غذایی
- اجتناب از عواملی که به سرطان منجر میشوند
- استفاده از دارو برای درمان شرایط پیش سرطانی یا برای جلوگیری از شروع سرطان
اجتناب از عوامل خطرزا (ریسک فاکتورها) و افزایش عوامل محافظ به پیشگیری از سرطان کمک میکند.
این عوامل خطرزا (ریسک فاکتورها)، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش میدهند:
- استروژن (درون زاد)
- هورموندرمانی جایگزین / هورموندرمانی
- قرار گرفتن در معرض پرتو
- چاقی
- الکل
- خطرهای ژنتیک و وراثتی
این عوامل محافظ، خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش میدهند:
- ورزش
- استروژن (کاهش مواجهه)
- تعدیلکنندههای اختصاصی گیرنده استروژن
- مهارکنندههای آروماتاز
- پستانبرداری پروفیلاکتیک (پیشگیرانه)
- اووفورکتومی (پیشگیرانه)
- Fenreninide
ثابت شده است که این موارد عوامل خطرزا برای سرطان پستان نیستند، یا تأثیرشان بر خطر ابتلا به سرطان پستان ناشناخته است:
- سقط جنین
- قرصهای ضدبارداری
- شرایط محیطی
- سیگار کشیدن یا در معرض دود سیگار بودن
- استاتینها
پژوهشهای بالینی پیشگیری از سرطان جهت مطالعه راههای پیشگیری از سرطان، انجام میشوند.
شیوههای جدید برای پیشگیری از سرطان پستان، از طریق پژوهشهای بالینی در دست مطالعه و بررسی است.
روش های درمان سرطان سینه پستان در پزشکی جدید چیست؟
بیشتر روشهای درمانی به منظور برداشتن یا تخریب بافتهای سرطان و اطراف آن مانند غدد لنفاوی انجام می شود. که شامل:
جراحی سرطان سینه
جراحی برداشتن کامل سینه که به آن ماستکتومی یا برداشتن بافت سرطانی و تومور گفته میشود. جراحی برداشتن بافت اطراف آن که لامپکتومی نام دارد که جراحی حفظ پستان است. انواع روشهای جراحی سرطان پستان است. جراحی یک گزینه درمانی رایج برای اکثر بیماران مبتلا به سرطان پستان است. بسته به اندازه، محل و گسترش تومور، روش انجام شده ممکن است به صورت روش های زیر باشد:
لامپکتومی (برداشتن تومور، بافت اطراف پستان و احتمالاً غدد لنفاوی مجاور)
روش لامپکتومی اغلب برای خانمهایی با تومورهای کوچک و در مراحل اولیه انجام میشود. این روش میتواند تا حد ممکن پستان را حفظ کند. در لامپکتومی بخشی از پستان حاوی سرطان و همچنین برخی از بافتهای طبیعی اطراف و گاهی اوقات غدد لنفاوی برداشته میشود. پس از آن، برای اغلب خانمها انجام پرتودرمانی توصیه میشود. برخی از آنها ممکن است درمانهای دیگری مانند هورمون درمانی یا شیمی درمانی را نیز دریافت کنند.
ماستکتومی (برداشتن یک یا هر دو پستان، همراه با غدد لنفاوی مجاور)
ماستکتومی نیز ممکن است به عنوان یک روش کاهش خطر در زنان با خطر بالای ابتلا به سرطان سینه انجام شود. فناوری پیشرفته و تخصص جراحان به این معنی است که بیماران مبتلا به سرطان میتوانند به نتایج بسیار خوبی در درمان برسند. این شامل جراحیهای سرطان پستان با کمترین میزان برش، کاهش ناراحتی و زمان بهبودی است. همچنین رویکرد کمتهاجمی بودن این روشها به بیماران این امکان را میدهد که زودتر تحت درمانهای بعد از جراحی مانند پرتودرمانی پیگیری و درمان دارویی قرار گیرند.
برای اقدامات گستردهتر، جراحان پستان با تیم جراحی پلاستیک همکاری میکنند. این شامل ترکیب ماستکتومیهای با حفظ پوست و نوک پستان طی یک جراحی با حفظ یا بازسازی ظاهر پستان بدون به خطر انداختن سلامتی بیمار است.
ماستکتومی با حفظ نوک پستان
در روش ماستکتومی با حفظ نوک پستان (یا ماستکتومی زیرجلدی)، بافت سرطانی پستان برداشته میشود. اما پوست و نوک سینه در جای خود باقی میماند. غالباً، جراح بافت پستان را به همراه آرئول ( پوست رنگی اطراف نوک پستان) از بین میبرد تا سلولهای سرطانی باقیمانده را بررسی کند. گاهی اوقات در طول یا بعد از جراحی به بافت نوک پستان یک مقدار اشعه تابیده میشود تا خطر بازگشت سرطان کاهش یابد. بازسازی سینه به دنبال جراحی انجام میشود.
ماستکتومی با حفظ پوست پستان
به دنبال حفظ هرچه بیشتر پوست پستان، این روش بافت داخلی پستان و نوک سینه را از بین میبرد و پوست را در جای خود باقی میگذارد. پوسته باقیمانده با بافت خود بیمار از قسمتهای دیگر بدن وی یا کاشت مصنوعی در حین عمل بازسازی پستان پر میشود. به طور معمول در طی عمل ماستکتومی یا بلافاصله پس از آن انجام میشود.
بازسازی پستان
گزینههای مختلفی برای بازسازی پستان وجود دارد، که پس از جراحی ماستکتومی، شکل پستان را بازسازی میکند. برخی از این روشها همزمان با ماستکتومی انجام میشوند و برخی دیگر پس از گذشت مدت زمان انجام میشوند. در بازسازی پستان اگرچه شکل سینه بازیابی میشود، اما احساس در پستان و نوک پستان معمولاً محدود میشود.
قرار دادن پروتز سینه پستان در حین عمل ماستکتومی
بیمارانی که پس از جراحی ماستکتومی پوست پستان آنها باقیمانده است، ممکن است جهت بازسازی از پروتز سینه استفاده شود. برای بیمارانی که کاندیداهای خوبی برای انجام این روش هستند، بازسازی پستان بعد از ماستکتومی با پروتز سینه به جراح سینه این اجازه را میدهد تا بلافاصله پس از عمل فرآیند کاشت پروتز سینه را انجام دهند.
تیم جراحی پلاستیک گزینههای بازسازی با عمل پروتز سینه یا بافت طبیعی را برای طیف گستردهای از بیماران مبتلا به سرطان پستان ارائه دهند. این شامل:
- بیمارانی که در گذشته ماستکتومی کردهاند.
- بیماران با پستان بزرگتر یا شاخص توده بدنی بالاتر یا BMI
- بیمارانی که از بازسازی قبلی سینه خود راضی نیستند.
جراحی انکوپلاستی پستان
جراحی انکوپلاستی پستان ترکیبی از روشهای جراحی سرطان و جراحی پلاستیک است. این روش به طور معمول شامل تغییر شکل پستان در زمان جراحی اولیه است، مانند انجام بازسازی جزئی پستان همراه با جراحی که باعث حفظ پستان میشود.
برای بیمارانی که در معرض خطر بالایی از ابتلا به سرطان پستان هستند، روشهای حفظ ظاهر یا بازیابی ظاهر نیز ممکن است پس از جراحیهای کاهش خطر استفاده شوند.
پرتو درمانی
استفاده از موجهای انرژی با سطح بالا برای از بین بردن سلولهای سرطانی را پرتودرمانی میگویند.
شیمی درمانی
استفاده از دارو برای از بین بردن سلولهای سرطانی را شیمیدرمانی میگویند. به دلیل استفاده از داروهای قوی ممکن است فرد به برخی از عوارض مصرف این داروها مانند حالت تهوع، ریزش مو، یائسگی زودرس، گرگرفتگی و خستگی دچار شود.
هورمون تراپی
داروهای حاوی هورمون برای درمان استفاده میشود که در ترکیب این داروها حتما از استروژن استفاده میشود که باعث سوختن سلولهای سرطانی میشود. این داروها ممکن است شامل داروهایی مانند تاموکسیفن (Nolvadex ، Soltamox) است که برای خانمها قبل و بعد از یائسگی و مهارکنندههای آروماتاز شامل anastrozole (Arimidex), exemestane (Aromasin) letrozole (Femara) برای یائسگی تجویز شود. بیشتر تاثیرات هورمونتراپی میتواند شامل گرگرفتگی و خشکی واژن شود.
برخی از انواع این روش درمانی برای جلوگیری از ساخت هورمون توسط تخمدانها چه از طریق جراحی و چه دارویی استفاده میشود.
(Fulvestrant Faslodex) دارویی تزریقی است که از رسیدن استروژن به سلولهای سرطانی جلوگیری می کند.