حمام کردن جزء لاینفک زندگی انسان است که برای پاکیزه کردن بدن، گشودن منافذ پوستی، رقیق کردن مواد و دفع آنها از بدن به روش تعریق و همچنین برای رطوبت بخشی به بدن به حمام نیازمند است. اما برای این که یک استحمام خوب و سالم داشته باشیم خود حمام نیز باید دارای ویژگی های خاص خود باشد، که در ادامه به این ویژگی ها از منظر طب سنتی نگاهی خواهیم داشت.
از منظر طب سنتی ساختار یک حمام خوب چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
قدیم البناء
- اولین اصلی که در مورد حمام بیان شده است این است که حمام باید قدیم البناء باشد،
- و از حمامی که نوساز است بالافاصله استفاده نکنید و بگذارید زمان بگذرد، چرا؟
- تا بخار آهک، بخار گچ و بخار مصالحی که تازه به کار رفته است، کاملاً متصاعد شده و از بین برود، چرا که اسنشاق این بخارها به شدت مضر است.
وسیع الفضا
- دومین اصلی که در مورد ویژگی های یک حمام خوب مطرح است، بحث وسیع الفضا بودن آن است،
- یعنی هر چه فضای حمام بازتر بوده و سقف حمام بلندتر باشد، این حمام، حمام خوبی خواهد بود.
آب شیرین
- سومین اصلی که در این خصوص مطرح است این است که باید از آب شیرین برای استحمام استفاده گردد.
- چرا که یکی از نیازهای اصلی برای استحمام ترطیب یا همان رطوبت بخشی به بدن است و با آب شیرین این رطوبت بخشی میسر گردیده و آب سالمی است.
بیشتر بخوانید!
خصوصیات یک استحمام خوب
- خصوصیات یک استحمام خوب این است که فرد باید در هنگام ورود به حمام ابتدا به تدریج آب نیمه گرم بر سر خود بریزد و سپس کاملاً زیر دوش آب قرار گیرد.
- از استحمام با آب داغ بپرهیزید و به‌صورت ناگهانی زیر دوش آب‌گرم قرار نگیرید.
- مدت زمان استحمام نیز نباید بیش از ۱۰ و یا حداکثر ۱۵ دقیقه باشد. حمام طولانی مدت به ویژه اگر با آب داغ صورت گیرد سبب تندی ضربان قلب می‌شود.
- برای شست و شوی بدن خود به جای آب خیلی گرم یا آب خیلی سرد از آب ولرم با دمای مشابه دمای بدن (حدود ۳۷ درجه سانتی‌گراد) استفاده کنید.
- در هنگام پر بودن معده یا خالی بودن آن نیز نباید حمام کرد،
- از طرفی حمام کردن بلافاصله پس از اعراض نفسانی مثل خشم یا شادی بسیار مناسب نبوده و مضر است.
- نوشیدن آب سرد یا مصرف غذا در حمام یا بلافاصله پس از آن مناسب نیست.
- برخی از افراد به هنگام حمام کردن و استراحت در وان یا استخر اقدام به خوابیدن می‌کنند که این حرکت مضر است چرا که توقف زیاد و ماندن در حمام جایز نیست و باعث سستی و ضعف بدن و کم شدن مواد مورد نیاز بدن می‌شود.
- افراد گرم‌مزاج بهتر است در هنگام خروج از حمام پاهای خود را با آب سرد و افراد سرد مزاج با آب گرم شستشو دهند.
- همچنین در طول روز افرادی که دچار ضعف و سستی شده‌اند باید از استحمام در حمام بسیار داغ مثل سونا به دلیل ایجاد ضعف خودداری کنند.
بیشتر بخوانید!
زمان مناسب حمام کردن
- بهتر است بعد از هضم یعنی حدود سه ساعت بعد از غذا به حمام بروید. مگر اینکه مزاجتان گرم باشد،
- در کسانی که گرم مزاج اند، حمام کردن با معده خالی سبب به جریان افتادن و برانگیختگی صفرا می شود. بهتر است این افراد پیش از حمام کردن آب میوه یا نانی که در گلاب خیس خورده است را بخورند.
- از خوردن و آشامیدن در زمان حمام کردن و حداقل تا نیم ساعت پس از آن خودداری کنید.
- حمام ایرانی (نه دوش گرفتن های امروزی) در حالت ناشتا به خاطر رطوبت بدن، باعث خشکی بدن و لاغری می‌شود.
- حمام در حالت سیری (بلافاصله بعد از غذا) به علت جذب مواد غذایی هضم نشده به ظاهر اعضا سبب چاقی می‌شود و نیز گرفتگی رگ ها را نیز در پی دارد. خصوصا اگر غذای خورده شده ماده ای غلیظ، سرد یا لزج مثل ماهی، ماکارونی یا کله پاچه باشد.
با سپاس از همکاران محترم خانم دکتر مژده پورحسینی و دکتر غلامرضا کرد افشاری
