نام و مزاج
اترج را در طب سنتی ایرانی بالنگ، بادرنج و باذرنج نامند و به یونانی مارسیسقا و به سریانی اطروغا و در زبان اهالی مصر ریحان النعنع و به هندی بجوژه می‌گویند.
پوست زرد اترج گرم در اول و خشک در دوم است و میوه آن مزاج سرد و تر دارد.
معرفی
- از نظر گیاه شناسی اترج درختچه ای است به شکل نامنظم، برگ های آن با کمی اختلاف شبیه سایر انواع مرکبات است.
- این درختچه، بزرگ با خارهای کوتاه ، برگ های معطر، مستطیلی شکل ، گل آذین خوشه ای یا دسته ای محوری و گلهای معطر است.
- گلبرگ های آن در سطح درونی سفید و در سطح بیرونی مایل به ارغوانی بوده، میوه آن بیضوی تا مستطیل شکل و در انتها دارای نوک برجسته، کم گوشت و ترش مزه است. پوست میوه ضخیم، ناهموار، بسیار معطر و در زمان رسیدن زرد کم رنگ است..
خواص
- ضد اسهال و تهوع
- رفع عطش و سکسکه
- ویتامین ث
- مصرف به عنوان نوشیدنی
- ضد درد و گرفتگی اسپاسم
- تقویت قلب
- سوءهاضمه
- تصفیه کننده خون
- مفید برای طحال
- دم کرده پوست زرد خشک شده اترج مسکن قی صفراوی و جویدن آن خوشبو کننده دهان است. اگر پوست و گوشت سفید خشک شده آن را درلابه لای لباسها بگذارند مانع بید زدن می‌شوند.
- آب قسمت مغز ترش مزه اترج اگر با غذا خورده شود، برای مالیخولیای حاصل از سودا نافع است که باید با شکر و قند شیرین شده باشد. ریشه اترج به عنوان ضد یبوست مزاج استفاده میشود. مشهی یا اشتها آور است.کاهنده قند خون می باشد.
- طیف کننده و صفا بخش روح طبیعی و خون از صفرا است و قی صفراوی را تسکین می دهد و قطع کننده مره صفرا و سوختگی آن است و مانع ریختن صفرا به معده و روده ها می شود
- جهت خفقان گرم و تقویت کبد و معده و جهت تسکین حرارت اعضای داخلی شکم و تشنگی و اسهال صفراوی و کبدی و گزیدگی عقرب پرنده و مار شاخدار مفید است.
- رافع یرقان و کوفتگی است.
- زالوی در حلق مانده را خارج می کند و پادزهر سم ها است.
بیشتر بخوانید!
- روغن اترج از نظر طبیعت گرم و خشک است و مالیدن آن برای رفع بیحسی، فلجی، لقوه، رعشه و درد مفاصل، سیاتیک، امراض سرد عصبانی و درد کلیه، مثانه و خوشبویی عرق نافع است. روغن شکوفه آن نیز همین اثر را دارد و روغن برگ آن قوی‌تر است.
- خوردن قسمت گوشت سفید متصل به پوست زرد خارجی آن خیلی ثقیل است و دیر هضم میشود و مصرف آن باید به صورت مربا با شکر و یا با عسل باشد.
- آب قسمت مغز ترش مزه اترج اگر با غذا خورده شود برای مالیخولیای حاصل از سودا نافع است و چون ترشی آن برای اشخاص سوداوی مضر است باید با شکر و قند شیرین شود و سپس خورده شود.
- ضماد پخته تمامی میوه بالنگ در سرکه برای درد مفاصل و نقرس و ورمهای مختلفه نافع است.
- در هند از ریشه اترج به عنوان ضد کرم و ضد یبوست مزاج استفاده میشود و ضمنا معتقدند که برای سنگ مثانه نیز مفید است و از شکوفه و جوانه‌های آن به عنوان محرک و قابض و از میوه رسیده آن چون عامل مقوی معده و نیرو دهنده و از آب فشرده پولپ آن به عنوان خنک کننده و قابض استفاده می‌کنند.
موارد منع مصرف
- در طب سنتی اترج مضر جگر و مغز گرم مزاجان تشخیص داده شده که باعث ایجاد سردرد در آنان می شود و مصلح آن عسل و بنفشه است.
شیوه استفاده
- تهیه روغن اترج: شش عدد از پوست زرد خالص آن را در روغن زنبق و روغن خیری از هر یک، ۵/۱ کیلو و اگر نباشد در ۳ کیلو روغن کنجد اندازند و در آفتاب گذارند و هر سه شبانه روز یک مرتبه تجدید کنند تا سه مرتبه یا بیشتر؛سپس استعمال نمایند.
