نامهای دیگر چنار: جوهر، صنار، عیثام، دلب، چنال وراس و دلبا است. این گیاه دارای مزاج سرد و خشک است.
معرفی گیاه دارویی چنار
- درختان چنار بلند قامت بوده و ارتفاع آنها به ۳۰ تا ۵۰ متر میرسد، در پائیز برگهای آنها میریزد و معمولاً در کنار جویبارها و زمینهای مرطوب میرویند، هرچند نسبت به خشکسالی مقاومند.
- برگهای آن ساده، پنجه ای متناوب است.
- گلهای نر و ماده آن جدا به صورت شاتون کروی شکل هستند و هر دو نوع گل روی یک درخت وجود دارند.
- میوهی آن مرکب از چند فندقه است. فندقه در اصطلاح گیاهشناسی به میوه خشک ناشکوفا گفته میشود که دارای یک دانه به حالت آزاد است.
خواص چنار
- از تقطیر بخار آب برگهای چنار، عرق برگ آن تهیه میشود. این عرق گیاهی دارای طبع سرد و تر و چاقکننده بوده و در درمان ناراحتیهای اسهال و اسهال خونی و رفع ناراحتیهای ناشی از گرمی موجود در مواد خوراکی و تقویت چشم، مورد استفاده قرار میگیرد.
- دمنوش برگ چنار تب بر است و تب را کاهش میدهد، تنگی نفس را بهبود میبخشد، برای امراض عصبی مفید است و افزایش وزن را به دنبال میآورد.
- برای درمان سوختگی با آتش، میوه چنار را با پیه مخلوط نموده به صورت ضماد بگذارند.
- جهت رفع لکههای پوست مخصوصاً لکههایی که در ناحیه گردن به وجود میآید، میتوان جوشانده پوست این درخت استفاده کرده و لکهها را شستشو دهند.
- برای رفع زخمهای متعفن، پوست درخت را به صورت ضماد بگذارند.
- گرد برگ خشک آن برای خشک کردن جراحتها، زخمها و سوختگی حاصل از آتش، نافع است. ضماد پوست سوخته آن، خشککننده است و برای رفع رطوبت متعفن زخمها نافع است و اگر با آب مخلوط شود برای درمان پوسته شدن پوست بدن مفید است.
- جهت رفع گزیدگی جانوران سمی میوه این درخت را در سرکه پخته میل کنند.
- اگر چنانچه غباری که بر برگ درخت چنار است وارد حلق شود و باعث ناراحتی گردد شیر تازه بنوشند.
- خیس کرده گل و میوه درخت چنار در آب و همچنین ضماد برگ تازه پخته آن برای ورم چشم، بند آمدن آب که از چشم بیرون میریزد، رفع ورمهای بلغمی، ورم زانو و سایر اعضا و ورمهای گرم مفید است.
- جهت بیماری برص ضماد پخته برگ آن را بگذارند.
بیشتر بخوانید!
موارد منع مصرف
- خوردن زیاد آن باعث ضعف دید میگردد. غباری که به برگ چنار مینشیند، برای مجاری تنفسی ریه، صدا، گوش و چشم مضر است و باید مراقبت شود که به حلق و گوش و چشم و ریه نرسد. به هر حال در صورت تماس، علاج آن خوردن شیر تازه است.
- در دوران بارداری، از مصرف عرق چنار خودداری نمایید.
شیوه استفاده
- برای تهیه دمنوش ابتدا برگ و پوست و میوه درخت چنار را در آب خیس کرده آنگاه آن را تقطیر کنید علاوه بر این برای تهیه این دمنوش میتوان از ریشه این درخت نیز بهره برد. در این صورت به ازای هر چهار کیلو ریشه درخت چنار، حدود یک کیلو عرق چنار به دست میآید. یک فنجان به صورت غلیظ مصرف شود.