پیش از انجام حجامت شخص باید آماده باشد، این آمادگی هم شرایط جسمانی دارد و هم شرایط روحی.
بدن انسان زمانی به حجامت نیاز دارد که علائم غلبه خون ظاهر شود. این علائم عبارت اند از: سنگینی سر و سردرد، سرخی در سر و صورت و گردن، خارش صورت و پیشانی، تاری چشم، خنده فراوان، احساس وجود خون در دهان، تورم لثه، خواب زیاد و دیدن سرخی.
زمان مناسب حجامت
درباره فصل زمستان مطالبی را اینجا خواندید. کوتاه بودن روزها و طولانی شدن شب‌ها در این فصل، باعث می‌شود که تحرک افراد کمتر شود. در نتیجه یک سری مواد زائد در بدن رسوب می‌کند. با گرم شدن هوا در بهار، تحرک افراد بیشتر شده و در نتیجه مواد زائدی که در بدن رسوب کرده بود، دوباره جریان پیدا می‌کند. این مواد، در اعضای بدن وارد شده و باعث بیماری می‌شود. بنابراین، بهتر است این مواد زائد قبل از وارد شدن به سایر اعضای بدن، از بدن خارج شود. حجامت یکی از راه‌های دفع مواد زائد است. فصل بهار که زمان اصلی خروج این مواد زائد است بهترین زمان برای حجامت می‌باشد.
در متون طب ایرانی، بهترین زمان حجامت همراه با خونگیری، روزهای پانزدهم، شانزدهم و هفدهم هر ماه قمری است. همچنین در اوقات بسیار گرم فصل تابستان و اوقات بسیار سرد در زمستان توصیه نمی‌شود. در صورت ضرورت طبی، باید در معتدل‌ترین وقت روز، پیش از ظهر انجام شود.
بسته به مزاج فرد می‌توان از داروهای گیاهی متفاوتی برای بهتر کردن اثر این پاکسازی‌ها قبل و بعد از انجام آن‌ها استفاده کرد. برای هر فرد با مزاج خاص او و تغییر مزاجی که رخ داده این داروها تجویز می‌شوند.
حجامت بهاری از نظر طب سنتی
در بهار احتمال بروز بیماری‌هایی مانند آلرژی، جوش صورت و التهابات پوستی بیشتر است. بنابراین در این فصل نیاز به پاکسازی بدن از مواد زائد بیشتر می‌شود. با توجه به همین موارد این باور در مردم ایجاد شده است که در بهار همه می‌توانند حجامت کنند.
اما این توصیه‌ای کلی و با توجه به فصل بهار است و فردی نیست. در همین فصل که احتمال احتیاج به حجامت بیشتر است، افراد با توجه به مزاج و شرایط بدنی خود در صورتی که پزشک تشخیص داد می‌توانند حجامت انجام دهند.
افرادی که نباید حجامت شوند:
- شخص چاق با چربی زیاد و خون کم.
- شخصی که بدنش به شدت لاغر باشد.
- شخصی که خونش خیلی رقیق باشد.
- شخصی که خونش خیلی غلیظ باشد.
- شخصی که شدیدا سرد مزاج باشد.
- کسی که دارای ضعف قلب، کبد و معده باشد.
- در خانم‌ها درمان حیض و نفاس و استحاضه (مگر آنکه خون استحاضه کم باشد.)
- افراد کمتر از 3 سال و بالای 60 سال. ( در کتب طب سنتی برای درمان زردی نوزاد به ایجاد چند خراش کوچک در لبه و پشت لاله گوش اشاره شده است.)
- در خانم هایی که حامله اند. البته در صورت ضرورت شدید خون کم گرفته شود.
برای اثربخشی هر چه بیشتر حجامت باید بدانید که:
- حجامت دارای ابعاد وسیع و نکات ظریف فراوانی است که هر پزشکی از آن‌ها مطلع نیست. لذا تنها در مراکز دانشگاهی طب سنتی ایران یا پزشکانی که دوره‌های معتبر طب سنتی را گذرانده‌اند ججامت انجام دهید. (حجامت نابجا و غیر اصولی نه تنها سبب درمان نمی‌شود بلکه باعث عدم تعادل در سیستم داخلی بدن شده و تاثیرات منفی به دنبال دارد).
- در مورد بهترین روزهای سال برای حجامت پیشگیرانه با پزشک مشورت کنید.
- اگر پزشک شما فهرست رژیم‌های غذایی و گیاهی منضج و مصلح را بر حسب طبع و مزاجتان در اختیار شما قرار داد آن ها را رعایت کنید. در غیر این صورت حجامت شما کم‌اثر یا بی‌اثر و حتی گاهی خطرناک و مضر خواهد بود. در مجموع، بیماری شما سیر صعودی بهبودی را نخواهد داشت.
- حجامت‌های متوالی با فواصل کوتاه غلط است. ترتیب و زمان بندی انجام حجامت برای فرد وابسته به طبع و مزاج وی متفاوت است که پزشک حاذق آن را معین و تجویز خواهد کرد.
ملاحظات قبل از انجام حجامت
- حمام
- پس از استحمام نباید حجامت کرد مگر کسی که خون او غلیظ باشد تا در اثر توقف در حمام و بخارات آب گرم رقت در خون حاصل شود و یک ساعت پس از حمام استراحت نموده و بعد حجامت کند.
- پس واضح است که حجامت در حمام نیز مجاز نیست.
- غذا خوردن
- حجامت در زمان گرسنگی: خالی بودن معده در زمان انجام، باعث ریختن صفرا به آن و ایجاد ضعف و بیماری‌های صفراوی می‌شود. بعلاوه باعث خروج بیشتر اخلاط صالحه به جای اخلاط غلیظه کثیفه فاسده می‌شود. در احادیث نیز از حجامت در حال گرسنگی نهی شده است.
- حجامت در زمان سیری: بلافاصله پس از خوردن و قبل از هضم غذا باعث جذب غذای نضج نیافته به سوی عضو مورد حجامت شده و ایجاد بیماری‌هایی از جمله برص می‌کند. که در صورت اضطرار باید قبل از حجامت، تنقیه یا قی انجام داد.
- استفاده از تریاق (معرب تریاک) : در افرادی با خون غلیظ و سوداوی باعث رقیق شدن خون می‌شود.
- 8 الی 9 ساعت قبل از حجامت، از خوردن غذاهای سرد مانند تخم مرغ، گوشت ماهی، جگر، نمک، پنیر (یا لبنیات زیاد) و غذاهای سرخ‌کردنی پرهیز کنید.
- از فعالیت‌های سنگین (مثل کوهنوردی، دویدن طولانی و سخت، ورزش‌های سنگین یا حرفه‌ای و …) بپرهیزید.
- قبل از انجام آن، نباید بی‌خوابی داشته باشید.
- بین جماع تا حجامت حداقل باید 12 ساعت فاصله باشد.
- در حین انجام این روش، انگشتر عقیق به دست نداشته باشید.
- سعی کنید که گرسنگی یا تشنگی بسیار نداشته باشید و از روزه گرفتن قبل از ان بپرهیزید.
- از داروهای چرک خشک کن (آنتی بیوتیک) و ضد انعقاد خون استفاده نکنید.
- در روز تعیین شده برای خونگیری حتماً وعده‌های غذایی (مخصوصا وعده صبحانه) را خوب مصرف کنید! ترجیحاً صبحانه عسل یا مربا….باشد، در صورتی که برایتان امکانپذیر نیست، کمی عسل یا خرما میل کنید.
- چند روز قبل از انجام، از ملیّن‌هایی مثل خاکشیر و آبجوش، آلو، انجیر، روغن زیتون، میوه و سبزی تازه فصل و سوپ‌ها استفاده کنید تا لینت طبع ایجاد شود.
- پنج روز قبل و بعد از عادت ماهانه و در دوران بارداری نباید انجام شود.
- حتی الامکان از دوازده ساعت قبل، هیچ‌گونه دخانیاتی (سیگار،قهوه،آدامس،چای،نوشابه و…) مصرف نکنید.
- اگر مبتلا یا مشکوک به بیماری ایدز یا هپاتیت هستید پزشک را مطلع سازید.
- موها را در موضع کوتاه کنید.
- اگر اهدای خون به هر علتی برای شما ممنوع شده است پزشک را مطلع سازید.
- به جز در موارد خاص، بهترین نوع حجامت برای شروع درمان، حجامت عام است لذا برای انجام در محل درد اصرار نفرمایید و توجه کنید که هدف از اجرای طرح درمان، علاج است نه تسکین.
- در افرادی که اختلالات انعقادی دارند ممنوع است. لذا در صورت ابتلا به هر یک از انواع اختلالات انعقادی، پزشک را مطلع سازید.
- در زمان حجامت وضو داشته باشید! رو به قبله نشسته، صلوات فرستاده، آیة الکرسی و دعای رسیده از امام رضا (علیه السلام) را بخوانید: «أعوذُ بإلله الکَریم فی حجامتی مِنَ العَینِ فی الدَّم و من کُلِّ سوء و الأعلال و الأسقام و الأوجاع و الأمراض و أسئَلُک العافیة و المعافات و الشِّفاءَ مِن ک داء».
ستاره سهیل
بسیارعالی و کامل بود. بدون هیچ کاستی. ممنون از زحماتتون.🙏🌷