اگر شخص با معده خالی و بدون خوردن شام بخوابد، رسوبات مفید و مواد ضروری بدن که باید در معده باقی بماند از بین می روند. خوردن شام سنگین هم توصیه نمی شود و بهتر است شام خود را سبکتر کنند مثلاً خشکبار در وعده غذایی خود بگذارند یا سبزیجات پخته مصرف کنند و اگر تمایل به مصرف گوشت دارند گوشتهای زود هضم (مانند گوشت گوسفند و مرغ جوان) مصرف شود.
آیا شام نخوردن واقعا باعث لاغری میشود؟
- یکی از باورهای غلط طبی و از اشتباهات بزرگ افراد برای رژیم های لاغری ، نخوردن شام است! که نه تنها فرد لاغر نمی شود، بلکه سبب ضعف بدنی در فرد می گردد.
- بر اساس دیدگاه طب ایرانی از مهمترین وعده های غذایی روزانه، وعده شام است که در ابتدای شب باید میل گردد و حذف این وعده غذایی مهم می تواند به بدن آسیب های جدی واردکند.
- براساس دیدگاه طب ایرانی اگر هنگام شب در معده چیزی نباشد،حرارت بدن به جای آنکه به آن بپردازد، به رطوبت اصلی بدن متوجه می شود و آن را خشک می کند و فرد دچار ضعف شده و همچنین موجب اختلالات خواب در فرد می گردد.
زمان و غذای مناسب برای شام
بهترين ساعت برای صرف شام همان ساعات ابتدایی شب يا غروب است كه هم مطابق با افطار ماه مبارك رمضان است و هم طبق حديث «صُومُوا تَصِحّوا» يعنی روزه بگيريد تا سالم بمانيد که برای سلامت جسم نیز بسيار مفيد است.
اگر فردی خواهان سلامت جسم به همراه روح است بايد بداند كه تحمل مقدار كمی گرسنگی در روز هيچ ضربهای به سلامتی او نمی زند و بيماریهايی مثل زخم معده و سوء هاضمه و… در اثر گرسنگی شدید نيست، بلكه دلایل ديگری دارد كه از حوصله بحث خارج است.
- برنج با خورشتی كه هم با گوشت همراه باشد و هم مقداری آبكی باشد تا هم از خشكی برنج كاسته شود و هم از يبوست پرهيز شود.
- صرف ماهی در مناطق ساحلی و دريايی مفيد است، اما در غير اين مناطق بسيار مضر بوده و علت بسياری از نازايیها را مصرف بی رويه اين گونه گوشتهاست. در صورت خوردن ماهی، حتما باید بعد از آن از خرما به اندازه حداقل هفت عدد استفاده شود.
- یکی از بهترين غذای ايرانی، آبگوشت و تا حدودی خورشت قيمه با گوشت گوسفندی است كه متأسفانه امروزه از آن غفلت میشود.
- يكی ديگر از وعدههای شام میتواند علاوه بر آبگوشت، مصرف سيراب و شيردان گوسفند باشد كه شبيه آبگوشت پخته میشود و نيازی هم به نخود و سيبزمينی ندارد.
- خورشت كرفس: به شرط آن كه كرفس آن، آب پز بوده باشد و با گوشت گوسفند همراه باشد. در ضمن كرفس خاصيت ضد چربی نيز دارد.
- خورشت كدو: با کدو می توان چند نوع غذا تهیه کرد همچنین می توان قيمه را بجای اینکه همراه با بادمجان (قیمه بادنجان) بپزید، آن را با كدو پخت و مصرف كرد، چراکه اولاً خاصيتهای كدو بر كسی پوشيده نيست در ضمن این که بادمجان هم مثل لوبيا از ارزش غذايی بسيار پایينی برخوردار است.
- سوپ: كه در فرهنگ ایرانی نام آن شورباست، در حال حاضر به آن به چشم پيش غذا يا غذای بيمار نگاه میشود، غافل از اين كه اگر لااقل هفتهای يک بار مصرف شود، هم معده سبک و سالمی خواهيم داشت و هم از خاصيت حبوباتی مثل لپه و عدس در سوپ بهره خواهيم برد.
- خورشت هایی مثل فسنجان را میتوان هر از چند گاهی با يكی از اين وعدهها عوض كرد يا مابين اين غذاها هر از چند گاهی مصرف نمود.
چه غذاهایی برای وعده شام مناسب نیست؟
- مصرف غذاهايی كه ريشه ايرانی ندارند مثل ماكارانی آن هم نوع سبوس دار آن، فقط به عنوان رفع هوس و هر ماهی يک بار پيشنهاد ميشود نه بيشتر، آن هم در صورتی كه از گوشت گوسفند به عنوان مواد آن استفاده شود.
- غذایی مثل پيتزا در ابتدا در كشوری مثل ايتاليا به عنوان غذای فقرا ابداع شد و در حال حاضر پزشكان و كارشناسان اروپايی پيتزا را به علت فقر در تنوع غذایی مناسب و سالم، به عنوان بهانهای برای مصرف سس ها توصيه میكنند و بس، يعنی از نظر خود آنان تنها ماده سالم پيتزا سس گوچهفرنگی است، در حالی كه با جايگزين كردن گوشت گوسفند (چرخ كرده) با قارچ به جای سوسيس و كالباس و سيبزمينی آبپز به جای سرخ كرده بر روی نان سبوس دار آن هم بدون سرخ شدن نان (به صورت خام) میتوان از غذایی سالم و مقوی بهره برد و آن را تبديل به خوراكی كرد كه هم میتوان به صورت شام مصرف كرد و هم از مضرات پيتزا در امان بود.
توصیه های طب سنتی در مورد وعده غذایی شام
- پس ياد بگيريم ابتدای روز را با مصرف صبحانه آغاز كنيم که باید آبکی و آشی باشد یا حداقل با یک لیوان آب جوش ولرم با عسل میل شود و تا زمانی كه گرسنه نشديم (آن هم بسيار گرسنه نه مقداری گرسنگی) به سمت غذا نرويم.
- خود را مقيد به ساعت و وعده غذایی نكنيم و از روی ميل غذا بخوريم نه از روی عادت.
- ياد بگيريم كه از ظرف غذای كوچک استفاده كنيم، چرا كه از نظر روانشناسی اشتها را كمتر كرده و باعث میشود كه كمتر ميل به خوردن غذا داشته باشيم.
- ياد بگيريم طبق فرامين و دستورات دينی و مذهبی غذا بخوريم، يعني صرف غذا با ذكر بسم الله، ابتدای به خوردن با چشيدن مقداری نمک و ختم غذا به چشيدن مقدار كمی نمک و مصرف مقداری سکنجبین شربت شده، خصوصا پس از غداهای خشک و غیر آبکی. قابل ذکر است که جویدن هر لقمه ۲۰ بار عامل سلامتی و بالاتر از آن هر چه به ۴۰ بار نزدیک شود باعث لاغری در افراد چاق می شود.
فاصله بین شام و خواب چقدر باشد؟!
بهتر است شام سر شب خورده شود تا بین خوردن شام و خواب حدود ۲ تا ۳ ساعت فاصله باشد؛ در غیر این صورت خواب عمیق نخواهد بود و حتی منجر به تشویش در خواب خواهد شد و هضم غذا با مشکل مواجه میشود و موجب بروز نفخ معده میشود.