اگر شخص با معده خالی و بدون خوردن شام بخوابد، رسوبات مفید و مواد ضروری بدن که باید در معده باقی بماند از بین می روند. خوردن شام سنگین هم توصیه نمی شود و بهتر است شام خود را سبکتر کنند مثلاً خشکبار در وعده غذایی خود بگذارند یا سبزیجات پخته مصرف کنند و اگر تمایل به مصرف گوشت دارند گوشتهای زود هضم (مانند گوشت گوسفند و مرغ جوان) مصرف شود.
آیا شام نخوردن واقعا باعث لاغری میشود؟
- یکی از باورهای غلط طبی و از اشتباهات بزرگ افراد برای رژیم های لاغری ، نخوردن شام است! که نه تنها فرد لاغر نمی شود، بلکه سبب ضعف بدنی در فرد می گردد.
- بر اساس دیدگاه طب ایرانی از مهمترین وعده های غذایی روزانه، وعده شام است که در ابتدای شب باید میل گردد و حذف این وعده غذایی مهم می تواند به بدن آسیب های جدی واردکند.
- براساس دیدگاه طب ایرانی اگر هنگام شب در معده چیزی نباشد،حرارت بدن به جای آنکه به آن بپردازد، به رطوبت اصلی بدن متوجه می شود و آن را خشک می کند و فرد دچار ضعف شده و همچنین موجب اختلالات خواب در فرد می گردد.
زمان و غذای مناسب برای شام
بهترین ساعت برای صرف شام همان ساعات ابتدایی شب یا غروب است که هم مطابق با افطار ماه مبارک رمضان است و هم طبق حدیث «صُومُوا تَصِحّوا» یعنی روزه بگیرید تا سالم بمانید که برای سلامت جسم نیز بسیار مفید است.
اگر فردی خواهان سلامت جسم به همراه روح است باید بداند که تحمل مقدار کمی گرسنگی در روز هیچ ضربهای به سلامتی او نمی زند و بیماریهایی مثل زخم معده و سوء هاضمه و… در اثر گرسنگی شدید نیست، بلکه دلایل دیگری دارد که از حوصله بحث خارج است.
- برنج با خورشتی که هم با گوشت همراه باشد و هم مقداری آبکی باشد تا هم از خشکی برنج کاسته شود و هم از یبوست پرهیز شود.
- صرف ماهی در مناطق ساحلی و دریایی مفید است، اما در غیر این مناطق بسیار مضر بوده و علت بسیاری از نازاییها را مصرف بی رویه این گونه گوشتهاست. در صورت خوردن ماهی، حتما باید بعد از آن از خرما به اندازه حداقل هفت عدد استفاده شود.
- یکی از بهترین غذای ایرانی، آبگوشت و تا حدودی خورشت قیمه با گوشت گوسفندی است که متأسفانه امروزه از آن غفلت میشود.
- یکی دیگر از وعدههای شام میتواند علاوه بر آبگوشت، مصرف سیراب و شیردان گوسفند باشد که شبیه آبگوشت پخته میشود و نیازی هم به نخود و سیبزمینی ندارد.
- خورشت کرفس: به شرط آن که کرفس آن، آب پز بوده باشد و با گوشت گوسفند همراه باشد. در ضمن کرفس خاصیت ضد چربی نیز دارد.
- خورشت کدو: با کدو می توان چند نوع غذا تهیه کرد همچنین می توان قیمه را بجای اینکه همراه با بادمجان (قیمه بادنجان) بپزید، آن را با کدو پخت و مصرف کرد، چراکه اولاً خاصیتهای کدو بر کسی پوشیده نیست در ضمن این که بادمجان هم مثل لوبیا از ارزش غذایی بسیار پایینی برخوردار است.
- سوپ: که در فرهنگ ایرانی نام آن شورباست، در حال حاضر به آن به چشم پیش غذا یا غذای بیمار نگاه میشود، غافل از این که اگر لااقل هفتهای یک بار مصرف شود، هم معده سبک و سالمی خواهیم داشت و هم از خاصیت حبوباتی مثل لپه و عدس در سوپ بهره خواهیم برد.
- خورشت هایی مثل فسنجان را میتوان هر از چند گاهی با یکی از این وعدهها عوض کرد یا مابین این غذاها هر از چند گاهی مصرف نمود.
چه غذاهایی برای وعده شام مناسب نیست؟
- مصرف غذاهایی که ریشه ایرانی ندارند مثل ماکارانی آن هم نوع سبوس دار آن، فقط به عنوان رفع هوس و هر ماهی یک بار پیشنهاد میشود نه بیشتر، آن هم در صورتی که از گوشت گوسفند به عنوان مواد آن استفاده شود.
- غذایی مثل پیتزا در ابتدا در کشوری مثل ایتالیا به عنوان غذای فقرا ابداع شد و در حال حاضر پزشکان و کارشناسان اروپایی پیتزا را به علت فقر در تنوع غذایی مناسب و سالم، به عنوان بهانهای برای مصرف سس ها توصیه میکنند و بس، یعنی از نظر خود آنان تنها ماده سالم پیتزا سس گوچهفرنگی است، در حالی که با جایگزین کردن گوشت گوسفند (چرخ کرده) با قارچ به جای سوسیس و کالباس و سیبزمینی آبپز به جای سرخ کرده بر روی نان سبوس دار آن هم بدون سرخ شدن نان (به صورت خام) میتوان از غذایی سالم و مقوی بهره برد و آن را تبدیل به خوراکی کرد که هم میتوان به صورت شام مصرف کرد و هم از مضرات پیتزا در امان بود.
توصیه های طب سنتی در مورد وعده غذایی شام
- پس یاد بگیریم ابتدای روز را با مصرف صبحانه آغاز کنیم که باید آبکی و آشی باشد یا حداقل با یک لیوان آب جوش ولرم با عسل میل شود و تا زمانی که گرسنه نشدیم (آن هم بسیار گرسنه نه مقداری گرسنگی) به سمت غذا نرویم.
- خود را مقید به ساعت و وعده غذایی نکنیم و از روی میل غذا بخوریم نه از روی عادت.
- یاد بگیریم که از ظرف غذای کوچک استفاده کنیم، چرا که از نظر روانشناسی اشتها را کمتر کرده و باعث میشود که کمتر میل به خوردن غذا داشته باشیم.
- یاد بگیریم طبق فرامین و دستورات دینی و مذهبی غذا بخوریم، یعنی صرف غذا با ذکر بسم الله، ابتدای به خوردن با چشیدن مقداری نمک و ختم غذا به چشیدن مقدار کمی نمک و مصرف مقداری سکنجبین شربت شده، خصوصا پس از غداهای خشک و غیر آبکی. قابل ذکر است که جویدن هر لقمه ۲۰ بار عامل سلامتی و بالاتر از آن هر چه به ۴۰ بار نزدیک شود باعث لاغری در افراد چاق می شود.
فاصله بین شام و خواب چقدر باشد؟!
بهتر است شام سر شب خورده شود تا بین خوردن شام و خواب حدود ۲ تا ۳ ساعت فاصله باشد؛ در غیر این صورت خواب عمیق نخواهد بود و حتی منجر به تشویش در خواب خواهد شد و هضم غذا با مشکل مواجه میشود و موجب بروز نفخ معده میشود.