خداوند روزه گرفتن و روزه داری را موهبتی برای حفظ سلامت انسان قرار داده است؛ اما برخی افراد که از اصول ساده غذایی این ماه آگاه نیستند، نه تنها به سلامت خود کمک نمی‌کنند؛ بلکه به بدن خود آسیب هم می‌رسانند.
تدابیر روزه داری نیز مانند تمام توصیه‌ها در طب ایرانی به صورت فردمحور بوده و هر فرد بایستی مزاج و سوء مزاج‌های خود را به منظور روزه داری درنظر بگیرد.
هشدار برای افراد با مزاج یا سوء مزاج خشک
افراد با سوء مزاج خشک با مزاج پایه گرم و خشک یا سرد و خشک که بعضاً افرادی لاغر، با شکایاتی از قبیل یبوست از نوع خشک، خشکی دهان، خشکی پوست، اگزما، اختلال خواب، افراد با ریسک ابتلاء به سنگ کلیه، سنگ کیسه صفرا و … بایستی قبل از روزه داری به منظور اصلاح مزاج اقدام نموده و زیرنظر پزشک متخصص طب سنتی تدابیر تغذیه‌ای را برای جلوگیری از آسیب به سلامت خود درنظر بگیرند.
تدابیر غذایی برای روزه داری افراد با مزاج یا سوء مزاج خشک
در ادامه با بعضی از پیشنهادات و تدابیر غذایی برای روزه داری افراد با مزاج خشک یا سوء مزاج خشک می‌پردازیم:
وعده سحر
شروع سحری: یک قاشق غذاخوری خاکشیر در یک لیوان آب جوش / خیار رنده شده+ یک ق.غ سکنجبین+ یک ق.غ خاکشیر+ یک لیوان آب جوش / جوشانده 5 عدد عناب و یک عدد انجیر
سحری:خورش کدو+ بادام / خورش کدو / خورش به، آلو و اسفناج / خورش آلو و اسفناج/ کوکوی هویج و کدو، کوکوی لوبیا سبز/ ماش پلو، لوبیا پلو، هویج پلو
پایان سحری: چند برگ کاهو/ خیار+سکنجبین یک ق.م +1 لیوان آب ولرم / یک ق. چ تخم ریحان یا شربتی در یک لیوان آب گرم
وعده افطار
- باز کردن افطار با آب جوش ولرم شده چای کمرنگ با یک عدد خرما یا با کمی عسل یا با مویز و کشمش
در صورت نیاز به نوشیدن بیشتر مایعات، بهتر است یک تا دو ساعت بعد افطار باشد.
- تخم مرغ عسلی
- فرنی (با کمی نبات)
- سوپ جو به همراه 2 عدد آلو بخارا و روغن زیتون
- مربا به+آلو / مربا کدو حلوایی، مربا سیب+ هویج با کمی کره گاوی و نان سنگک
میان وعده (افطار تا سحر)
- سیب شیرین یا فالوده سیب
- خیار و سکنجبین
- فالوده هندوانه و سکنجبین
- سالاد کاهو با هویج و روغن زیتون
- شربت آب نارنج، شربت خاکشی، شربت تخم ریحان
- بادام
پرهیزات غذایی
افراد با مزاج یا سوء مزاج خشک جهت روزه داری در ایام ماه رمضان این پرهیزات را فراموش نکنند:
- غذاهای خشکی افزا مانند: ادویه جات، فلفل، زنجبیل، خردل، سیر و پیاز خام
- غذاهای سنگین و دیرهضم در وعده سحری و در فصل گرما مانند کله پاچه، حلیم، الویه و …
- غذاهای بر پایه سیب زمینی و آرد گندم فرآوری شده و دارای نشاسته زیاد مانند: ماکارانی، نودل، پاستا، سیب زمینی سرخ کرده
- غذاهای شور و ترش، ترشیجات و شوریجات به خصوص در وعده سحری
- سبزی‌ها با طبیعت گرم و خشک مانند ریحان، تره، تربچه و …در وعده سحری / سبزی خرفه، سبزی مناسب برای این افراد می‌باشد.
- چای سیاه پر رنگ
- شیر سرد
- دمنوش‌هایی با طبیعت گرم و خشک
- آب سرد و یخ (تغییر ناگهانی مزاج معده، سردی شدید و نهایتاً ضعف معده)
- مصرف مکرر و زیاد خرما و گردو خصوصا در مناطقی که درخت نخل در آن جا نمی روید.
توصیه های کلی
- 1 الی 1.5 ساعت قبل خوردن سحری بیدار شوید.
- ترجیحا مایعات موردنیاز را یک ربع تا نیم ساعت قبل از سحری و یا با فاصله مناسب از وعده سحر و یک ربع مانده به اذان صبح بنوشید.
- بلافاصله بعد خوردن سحری نخوابید ( 1 تا 2 ساعت بعد از وعده سحری زمان مناسب برای خوابیدن).
- مایعات و میوه های رطوبت بخش مانند فالوده هندوانه و سکنجبین،، هلو، آلبالو و آلو و … چند ساعت بعد افطار میل کنید، حداقل یک تا دو ساعت بعد افطار.
- از روغن های مرطوب برای حفظ رطوبت مغز استفاده کنید مانند روغن بنفشه پایه بادام، روغن بادام (روغن مالی ملاج سر و پیشانی و کف دست و چکاندن در بینی)
منبع
با سپاس از دکتر علیرضا اصغری
