نام و مزاج
پرتقال نام میوه زمستانی است که درکتب طب ایرانی با نام هندی کونله عنوان شده است. این میوه درختی، کاملا شبیه نارنج است. جز اینکه کمی ازدرخت نارنج کوچک‌تر و بهار آن کم‌بوتر و برگش نازک‌تر است. در مورد خواص آن نیز آمده میوه‌ای است با طبیعت سرد و تر (که البته شیرین آن تاحدودی به اعتدال نزدیک است)،
خواص
- مفرح قلب و تسکین‌دهنده تپش قلب
- تسکین‌دهنده گرمی و حرارت خون که در رفع گرمی معده و کبد هم تاثیرگذار است.
- این میوه برای رفع عطش و تشنگی هم مفید است.
- میوه‌ای ادرارآور است.
- پوست آن مقوی معده بوده و از ماسک پوست پرتقال برای بهبود کک مک صورت استفاده می‌شود.
- مداومت بر مصرف پرتقال باعث زیبایی رنگ چهره می‌شود. البته بیشتر منظور استفاده‌ی کم اما تکرارشونده است، چرا که مصرف زیاد این میوه باعث لینت مزاج می‌شود.
- ترشی پوست پرتقال و مربای آن نیز، خوشبو، لذیذ و مقوی است.
چند غذای پرتقالی
بعداز این همه تعریف از این میوه قصد داریم بعضی از غذاهای پرتقالی را نیز به شما معرفی کنیم:
۱.حلوای پوست پرتقال
حلوای پوست پرتقال مقوی قلب، معده، کبد که درکاهش نفخ و تقویت بدن بسیار موثر بوده و به عنوان یک میان‌وعده خوشمزه قابل مصرف است.
طرز تهیه: پوست پرتقال تازه یا خشک کرده را برداشته، لایه نارنجی رویین آن را جدا کرده و تلخی آن را را با جوشاندن مکرر در آب میگیریم. سپس له کرده و با آب و قدری گلاب می‌پزیم به حدی که آب آن کاملا جذب شود. خلال مغز پسته و بادام را با آرد گندم در ظرفی تفت داده و به سرعت هم میزنیم که مغزها نسوزد. سپس آرد گندم تفت داده را ترکیب پوست پرتقال و گلاب اضافه می نمایم سپس قند سفید یا عسل را با آب و قدری گلاب و زعفران اضافه کرده، می‌جوشانیم تا به قوام آید و کمی حرارت می‌دهیم. اگر بخواهیم چاشنی‌دار شود، می‌توان در آخر طبخ مقداری آب پرتقال یا لیمو به آن اضافه نموده تا رطوبت آن جذب شود. همچنین برای مقوی‌تر شدن این مربا، اگر مقداری جوزبوآ و دانه هل ساییده اضافه شود، طعم وبوی بهتری می‌یابد.
۲.حب پرتقال
می‌توان پرتقال رسیده را بصورت کامل یعنی با پوست، مغز و تخم آن بگذاریم تا خشک شود. سپس با آب سائیده و از آن به اندازه نخود حب درست کنیم. این حب‌ها جهت رفع حالت تهوع و استفراغ و اسهال شدید بسیار مفید است.
توجه کنید که:
- با توجه به اینکه ترش‌مزه‌ها درطب ایرانی مزاج سرد و خشک داشته و مضر اعصاب و ریه هستند، پرتقال ترش نیز ازاین قاعده مستثنی نبوده و در افراد با مشکلات عصبی و سرفه خشک توصیه نمی‌شود.
- برای تسکین حرارت معده و کبد بهتر است میوه‌های ملس مانند انارملس، پرتقال و امثال آن‌ها را صبح، در خالی بودن معده از غذا میل نماییم.
- در افراد با معده‌های قوی، مصرف این میوه‌ها بین وعده‌های غذایی، به هضم غذا و بروز اشتها کمک می‌نماید.
- مصرف زیاد این میوه، مخصوصا ترش آن درافراد با سابقه نارسایی تیرویید، مشکلات کلیوی و ضعف دهانه معده(ریفلاکس)، افراد لاغر و کم‌وزن، ناقهین و سالخوردگان توصیه نمی‌شود.
- برای دفع ضررهای آلودگی هوا برسیستم گوارش نیز توصیه می‌شود افراد سالم یک وعده از روز را به خوردن پرتقال با نان سنگک اختصاص دهند که این ترکیب علاوه بر دباغی معده و روده، به دفع مواد زاید این دو عضو نیز کمک می‌کند.
منبع: همکار متخصص طب‌سنتی آقای دکتر محمد عسکر فراشاه
