همانطور که میدانید مزاج انسانها به چهار دسته کلی تقسیم میشود که آشنایی با هر یک از مزاجهای چهارگانه و خصوصیات آنها به ما در داشتن یک زندگی سالمتر کمک میکند. یکی از انواع مزاج، مزاج صفراوی است. در این مقاله قصد داریم تا در خصوص طبع صفراوی و روشهای تشخیص مزاج صفراوی را بیان نماییم. در پایان شما قادر خواهید بود تا حدودی مزاج صفراوی بشناسید و طبع صفراوی را در بسیاری از افراد شناسایی نمایید. اما توجه داشته باشید که برای تشخیص قطعی نوع مزاج باید به متخصص این طب مراجعه کنید. ولی استفاده از این مقاله میتواند به شما پیش آگاهیهای خوبی در این زمینه ارائه کند.
مفهوم مزاج
پیش از آن که بدانیم طبع صفرا چیست بهتر است در خصوص مزاج صحبت کنیم. مزاج از نظر لغوی به معنی در هم آمیختن است. هر جسم مرکبی از هر چهار رکن تشکیل شده است و اختلاف مقدار این ارکان در اجسام، آنها را از یکدیگر متمایز میکند. برای مثال مزاج گرم و خشک، سرد و… نمونهای از مزاجها هستند.
- مزاج در طب سنتی به معنی کیفیت یکسان و جدیدی است که در نتیجه آمیختن ارکان با یکدیگر و فعل و انفعال آنها در یک جسم مرکب به وجود میآید. مقدار و نسبت موجود از هر کدام از این ارکان، تعیین کننده مزاج جسم مرکب خواهد بود. در جهان آفرینش به تعداد موجودات جاندار و بیجان مزاج داریم.
در زمینه مزاجها بد نیست بدانید که ما موجودات دارای چهار مزاج گرمی، سردی، خشکی و تری هستیم که هر گاه حاصل این اختلاط کیفی در ترکیب خود با یکدیگر مساوی باشد؛ مزاج معتدل بوجود میآید. به وجود آمدن مزاج معتدل در بدن میزان سلامتی را به شدت بالا برده و میتوان گفت بهتیرن نوع مزاج است. ولی اگر در ترکیب نامساوی باشند در ان صورت این تعادل به هم خواهد خورد و مزاج غیر معتدل شکل خواهد گرفت. برای مثال طبع سودا که در آن سردی بر گرمی غلبه کرده است و خشکی بیشتر از تری و در مجموع مزاجی سرد و خشک محسوب میشود. که این عدم تعادل در هر یک مشکلاتی را در سلامتی افراد به وجود خواهد آورد.
انواع مزاج
همانطور که مشاده کردید، در متن بالا گفتیم که در جهان آفرینش به تعداد موجودات جاندار و بیجان مزاج داریم اما به صورت تخصصیتر و به به طور کلی مزاج انسان به دو دسته تقسیم میشود:
- مزاج ذاتی (جبلی، مادرزادی، مولودی یا جِبِلی): مزاج ذاتی مزاجی است که هر شخص با آن متولد میشود.
- مزاج اکتسابی (عارضی یا عرضی): به مزاجی که در اثر تغییر در مزاج ذاتی ایجاد شود، مزاج عارضی میگویند. این تغییر، توسط عواملی هم چون فصل، سن، جنس، مکان زندگی، اعراض نفسانی و… ایجاد میشود.
- نکته مهم: ملاک تمام ویژگیها برای شناسایی مزاج یک فرد، مزاج ذاتی یا جبلی وی است، لذا مواردی که در ادامه به آنها اشاره میشود مربوط به این قسم از مزاج است. در واقع اطلاعات زیر همه از مزاج ذاتی فرد است و ممکن است فردی در روند مزاج اکتسابی نشانههای دیگری از خود نشان دهد.
افراد صفراوی مزاج با طبع گرم و خشک چه ویژگی هایی دارند؟
حالا که با مزاج و انواع آن آشنا شدیم، بهتر است در خصوص موضوع اصلی مقاله یعنی طبع صفراوی و این که طبع صفرا چیست؟ نکاتی را بیان کنیم. برخی از مهمترین ویژگیهای افراد صفراوی مزاج که باعث تفاوت این افراد با سایرین میشود در ادامه ذکر شدهاند. البته ناگفته نماند که این علائم میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد؛ اما به طور کلی میتوان آن را برای افرادی که مزاج صفراوی دارند نیز بسط داد.
- این افراد لاغر اندام هستند اما مفاصل و استخوانبندی درشت و برجسته دارند.
- پوست گرم و خشکی دارند.
- رنگ پوست و سفیدی چشم آنها کمی به زردی میزند.
- موهای پرپشت و سیاه و گاهی مجعد دارند.
- به علت حرارت و خشکی زیاد بیشتر مستعد تاسی سرند.
- خشکی دهان و عطش فراوان دارند.
- خیلی گرمایی هستند و در تابستان اذیت میشوند.
- ممکن است با خوردن خوراکیهای خیلی گرم دچار خارش و کهیر شوند.
- نسبت به خوردن ترشیها (سرکه، تمرهندی و لواشک) تمایل دارند.
- تمایل به خوردن سردیهایی مثل خیار، کاهو و هندوانه دارند.
- معمولا تمایل زیادی نسبت به شیرینی ندارند.
- نبض پر و قوی دارند.
- عروق برجسته در دست دارند.
- افراد صفراوی مزاج زود عصبانی شده و زود هم عصبانیتشان فروکش میکند.
- بسیار باانرژی و پرتحرک هستند.
- افراد باهوش، زیرک و پرحرفی هستند.
- در کارها چالاک و سریع هستند.
- افراد دقیق، منظم و تیزبین هستند.
- میل بالای جنسی و توان جنسی متغیر دارند.
- پیوسته، سریع و بلند صحبت میکنند.
- خوابشان کم و سبک است.
- معمولاً یبوست دارند.
- از حافظه و قدرت یادگیری بالایی برخوردار هستند.
- روابط اجتماعی آنها قوی است.
- عجول و بیقرارند.
- آنهایی که مزاج صفراوی دارند، اصولاً از لحاظ اعمال بدنی و خصوصیات حیاتی از قدرت بالایی برخوردارند.
با دیدن این نشانه ها از غلبه خلط صفرا آگاه شوید
غلبه خلط صفرا یا همان طبع صفراوی دارای نشانههایی است که شما بر اساس آن میتوانید از وجود این مزاج آگاه شوید. پیش از هر چیز لازم است بدانید اگر تعادل میان اخلاط و مقدار آنها یا کیفیت هر یک از اخلاط بهم بخورد، موجب بیماری در بدن میشود یا به عبارتی موجب غلبه یک خلط بر اخلاط دیگر در بدن می شود که می بایست مورد درمان قرار گیرد. در ذیل سعی کردیم آنچه که نشان میدهد طبع صفرا چیست را برای شما ذکر کنیم:
پوست افرادی که دچار طبع صفراوی هستند زردگون یا گندمگون روشن، خشک به ویژه در صورت و دستها، گاهی سرد و گاهی خیلی گرم با منافذی درشت و یا ریز است. افراد صفراوی مزاج بدن کممویی داشته و معمولا در جلوی سر دچار ریزش مو میشوند. همچنین موهایی کلفت، با فر درشت و به رنگ خرمایی یا مشکی دارند. البته ناگفته نماند که این مشکل در زن صفراوی مزاج شایعتر است.
اندامی باریک و متوسط با کمر و ساق کمی پهن، ماهیچههای کشیده، شانههای متوسط و شکمی کمی برجسته دارند. رنگ زیر ناخنشان قرمز و زرد و رگهای آنها نیمه آشکار و درشت است. چشمان این افراد نیز معمولا به رنگ میشی دیده میشود.
برای آگاهی از علائم و عوارض ناشی از غلبه این خلط، پیشنهاد میکنیم مقاله غلبه صفرا را مطالعه نمایید.
آشنایی با ویژگی سایر مزاج ها
در این مقاله سعی کردیم شما را با مزاج گرم و خشک آشنا کنیم. جهت آشنایی با سایر خلطهای بدن و ویژگیهای افراد با مزاجهای مختلف از میان مقالات زیر یکی را انتخاب نمایید:
- ویژگی افراد سوداوی مزاج با طبع سرد و خشک
- ویژگی افراد دموی مزاج با طبع گرم و تر
- ویژگی افراد بلغمی مزاج با طبع سرد و تر
نتیجه
دنیای مزاج شناسی دنیای جذاب و پرمحتوایی است که آگاهی از آن میزان سلامتی را نیز در افراد بالا میبرد. همانطور که در متن مقاله گفته شد، به ازای تمام موجودات جهان میتوان گفت که مزاج مختلف وجود دارد. اما به طور کلی و تخصصیتر چهار دسته مزاج وجود دارد که ما در این مقاله در خصوص مزاخ گرم و خشک صحبت کردیم. این مزاج یا طبع صفراوی دارای مشخصههای مربوط به خود است. در این نوشتار ما در خصوص آن که مزاج صفراوی چیست و چه علائمی دارد نکاتی را بیان کردیم. امیدواریم با استفاده از این مقاله بتوانید تا حدودی این طبع را بشناسید.
آقاپور حسین
سلام دکتر مدتهاست دلم می خواد مزاج خودمو بشناسم. ولی ابهاماتی دارم. با علایمی که میگند گرم و خشکم . استخوان بندی درشت ولی لاغر، دهان خشک، موی مجعد و پرپشت داشتم الان تاسم. رگهام مثل لوله از پشت دستام مشخصه اما دو سه تا رو ندارم. اول این که از تابستون خوشم می اید کلا سرمایی ام دمای 50 درجه را تحمل میکنم ولی سرما رو نه کمی سرما بشه پاها و کلیه هام یخ میزنه. یبوست ندارم. موها و بدن چربی دارم. از بچگی اینطور بودم و الانم بالای 60 همونطورم. میتونید راهنماییم کنید حسرت نشناختن مزاج تو دلمون نمونه؟
ممنون ازخدماتتون به طب سنتی.
اگه ازطریق ایمیل پاسخ بدید ممنون میشم
جمشید
سلام من از اینکه صفراوی مزاج هستم بسیار رنج میبرم. چونکه علاوه بر خشکی پوست دست و صورت و لبها، خیلی هم کم حوصله و عصبی و زود رنج هستم البته عصبانیت من همیشگی نیست لطفاً راه درمان سریع را بفرمایید. متشکرم
لیلا حیدری
عالی بود دقیق و کامل متشکرم
محمدرضا میر
ممنون از لطف شما
دکتر سعید رحمانی
با سلام به عنوان یک محقق که سالها با طبابت جدید طبابت کردهام. و هم در زمینه طب سنتی بسیار تحقیق نموده ام ساده نگری و پر از تناقض بوده است چون مزاح شناسی بسیار بسیار بسیار پیچیده و سخت است
محمدرضا میر
با کمال احترام به نظر شما جناب دکتر، این موارد کلیاتی هستن که در کتب طب سنتی بیان شده و خیلی از علائم و نشانه ها در برخی از افراد قابل مشاهده و در برخی نیست و این که مزاجشناسی مبحث پیچیدهای با شما موافقم و خیلی از اطلاعات فرد را می طلبد اما ما فقط به نشانههای ظاهری اشاره کردیم
دکتر شمس
فوق العاده بود . این حجم از شباهت آدم رو میترسونه . چرا واقعا طب سنتی رو گذاشتیم کنار ؟؟؟؟؟؟؟ طب نوین در بسیاری موارد حرفی برای گفتن نداره
محمدرضا میر
لطف شما رو میرسونه، سپاس
مسعود
خیلی خوب و دقیق بود. کامل توضیح داده شد و حتی از دیدن بعضی توضیح ها که اینقدر دقیق هستن تعجب می کردم
محمدرضا میر
زنده باشید، خوشحالیم که مفید واقع شده