معرفی درخت بنه
درخت بنه یا پسته کوهی از جنس پسته با نام علمی Pistacia Atlantics یکی از درختان بومی ایران است. درخت بنه در ارتفاعات رشته کوه زاگرس و مناطق کوهستانی در شرق کشور، به وفور یافت می‌شود. این درخت با مقاومت زیاد در مناطق کوهستانی با آب و هوای نه چندان سرد می‌روید و امروزه در فهرست درختان حفاظت شده قرار دارد.
درخت بنه یا پسته کوهی را با نام های دیگری نیز می شناسند.
- به زبان بلوچی گون
- به گویش های محلی لارستانی و بستکی: بُّـه
- به زبان کردی: بە ن یا دارقە زوان یا دارەوەن یا گیابەند
- به زبان لری بن یا بنوشکه و بنه‌چه
- به گویش محلی درمنطقه نی ریز بنه شک خوانده می شود.
میوه درخت بنه نیز به نام های پسته کوهی، پسته وحشی، برکُو معروف بوده و نوع دیگر نیز هست که کمی ریزتر بوده و به نام «کِهُن» معروف می باشد و همچنین در هرمزگان و حوالی بندرعباس آن را«کسودنگ» Kasoudang و در بوشهر «کُلخُونگ» Kolkhong نام نهاده اند و در ایلام آنرا وه ناوشک و در کردستان قەزوان ودر بلوچستان انرا کسور kasoor نامیده اند.
در کشور ترکیه این میوه کوهستانی را «ملنجیک» Melengic نامیده و به صورت تجاری بسته بندی شده، به فروش رسانده و به کشورهای دیگر صادر می‌شود.
چاتلانقوس، چاتلانقوش کابلی، چاتلانقوش کردی، حبة‌الخضرا، سقز تلخ، سقز ارمنی، شاقلانقوش، بِنِشت، چاتانقو، داربَن، سقز، قَسقان، سقوز، وَنوشک، گُلخَنک کَله، کولنگ، بنِشت، جاجگ، کِله، کُلِن، کسور، خنجک، مروارید سبز، مروارید سیاه و گلخونگ کله از نام های دیگر بنه با گویش های محلی است.
از درخت بنه سه واریته در ایران قابل رویش است: کسور یا بنه کابلی (cabulica)، این واریته در جهان در کشورهای ایران، افغانستان، جنوب استرالیا و پاکستان قابل رویش است که این واریته در ایران در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، کرمان (شاه کوه، کوه جبال بارز) و سیستان و بلوچستان می‌روید.
بنه کردستانی، کُلخنک یا سقز (kurdica): این واریته در جهان در کشورهای ایران، سوریه، آناتولی، شمال عراق و ارمنستان رویش دارد که این واریته در ایران در استان‌های ایلام، کردستان، کرمانشاه، خوزستان، کرمان، فارس، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان قابل روییدن است.
بنه، چاتلانقوش (mutica): این واریته در جهان در کشورهای ایران، ترکیه، آناتولی و قفقاز رویش می کند. که در ایران در استان‌های ایلام ، گیلان، آذربایجان، همدان، کردستان، کرمانشاه، مرکزی، کرمان، کرمان، فارس، لرستان، تهران، خراسان و سیستان و بلوچستان روییده شده است.
از جمله کهنسال‌ترین درختان بنه در ایران می‌توان به بنه قدمگاه رچ، بنه آرامگاه بوذرجمهر در استان خراسان جنوبی، کلخونگ کهنسال بُزپَر در بوشهر، بنه کهنسال امام‌زاده جعفر چهار طاق در استان سمنان، بنه بن‌دشت در استان فارس و بنه کهنسال و امام‌زاده جعفر در استان چهارمحال و بختیاری اشاره کرد.
درخت بنه خود دارای انواع و گونه‌های متفاوتی است. طبع پسته کوهی تازه، گرم و خشک و طبع پسته کوهی خشک، گرم و خشک با درجه بالاتر است به همین دلیل بیشتر در فصول سرد سال مصرف می‌شود.
خواص میوه این درخت مفید را در مطلبی با عنوان
این درخت دارای برگ‌های تک شانه‌ای (دارای ۱ تا ٧ برگچه) می باشد. این برگچه‌ها به شکل بیضوی تخم‌مرغی هستند.
ترکیبات شیمیایی برگ درخت بنه
حضور استروئیدها، ترپنوئید ها، آنتوسیانین ها، تانن ها ، کومارین ها، پروتئین ها، اسید های آمینه، فلاونوئید ها، فیتواسترول ها، و کربوهیدرات در برگ تایید شده است.
خواص برگ درخت بنه
- آکنه یک بیماری التهابی و مزمن پوستی است که با عواملی از قبیل رژیم غذایی، سیکل قاعدگی، تعرق، نور آفتاب، شغل، استرس روحی، ژنتیک، داروها، مواد شوینده و لوازم آرایشی در ارتباط است و از شایع‌ترین عوامل مراجعه به متخصصان پوست به‌حساب می‌آید. افرادی که از عصاره برگ بنه استفاده کردند، نشانه‌هایی از بهبودی و رفع آکنه در صورت آن‌ها پدیدار شد. خاصیت آنتی باکتریال عصاره برگ بنه نقش مهمی در اثرات درمانی آن بر عهده دارد.
- لطیف و شفاف کننده پوست.
- ار بین برنده جوش های صورت.
- مخلوط پودر برگ آن با سرکه، موی سر را نرم و پیاز مو را تقویت می‌کند.
- برگ بنه خاصیت آنتی اکسیدانی قوی داشته و برای پیشگیری از سرطان مفید است.
- دور برگ‌های بنه در اثر نیش حشره‌ای مخصوص نوعی برجستگی به اندازه انجیر کوچک ایجاد می‌شود که گال نام دارد، گال بنه حاوی ۴۰ درصد تانن به شکل گالوتانیک اسید است. گال بنه برای تسکین درد معده، سرفه، آسم، عوارض سل و نرم کردن سینه کاربرد دارد، گرد آن با کره سرخ شده برای اسهال خونی نافع است. سرخ شده گرد آن با بلوط برای اسهال خونی مفید است.
- کاهش دردهای مفصلی و عضلانی و کاهش کمر درد و پا درد.
- با غنی بودن از ویتامین a می تواند به تقویت اعصاب و پیشگیری از بروز پوکی استخوان منجر گردد.
منبع: تیم تولید محتوای طبایع
