پیشگیری و درمان پیرچشمی در پزشکی جدید

پیرچشمی چیست؟

پیرچشمی بیماری است که که با افزایش سن بروز پیدا می کند. که معمولا در سن ۴۰ تا ۵۰ سالگی رخ می دهد و در آن به علت کم شدن قدرت انعطاف عدسی چشم شخص اجسام نزدیک را نمی تواند به طور واضح ببیند و معمولا آن ها را به هم ریخته و یا تار میبیند و روی اشیاء و محیط اطراف خود نمی تواند تمرکز حواس کامل را داشته باشد. از علائم پیرچشمی می توان به خستگی چشم، سرگیجه، خواب اّلودگی زود چشم هنگام کار، نیاز چشم شخص به نور زیاد، مشکل دید نزدیک اشاره کرد. از علت های دیگر ایجاد پیرچشمی می توان به دیابت، سوء تغذیه، کم خوابی، سخت شدن پوست عدسی و… اشاره کرد. متاسفانه درمان قطعی برای پیرچشمی پیدا نشده اما می توان برای بهبود آن از عمل جراحی، عینک و لنز استفاده کرد.

راه های درمان پیر چشمی در پزشکی جدید چگونه است؟

هدف از درمان پیرچشمی، جبران ناتوانی چشم در تمرکز بر روی اشیاء با فاصله کم است. گزینه های درمانی پیرچشمی شامل استفاده از عینک اصلاحی یا لنزهای چشمی می شود. البته یکی دیگر از گزینه های درمانی پیرچشمی انجام عمل جراحی است. که می توان اقدام به اصلاح عیوب انکساری چشم یا انجام ایمپلنت چشمی کرد.

استفاده از عینک

عینک یکی از روش های ساده و بی خطر برای اصلاح مشکلات بینایی ناشی از پیرچشمی است. اگر قبل از بروز پیرچشمی دید بسیار خوبی داشته اید ممکن است استفاده از عینک مطالعه بدون نسخه مشکل را برطرف کند. حتماً پیش از استفاده از چشم پزشک خود بپرسید که آیا استفاده از عینک بدون نسخه برای شما مناسب است یا خیر.

اگر عینک بدون نسخه مشکل چشم و دیدتان را برطرف نکرد یا اگر به لنزهای اصلاحی برای نزدیک بینی، دور بینایی یا آستیگماتیسم احتیاج دارید، گزینه های پیش روی شما شامل موارد زیر می شود:

تجویز عینک مطالعه

اگر مشکل بینایی دیگری ندارید، می توانید از عینک با لنزهای تجویزی مناسب برای مطالعه استفاده کنید. البته در هنگامی که مطالعه نمی کنید باید عینک را از چشم خود بردارید که باعث جلوگیری از پیرچشمی می گیرد.

عدسی دو کانونی (Biofocals)

عینک های با عدسی دو کانونی دارای یک خط افقی است که فاصله های مختلف را از هم تفکیک می کند. برای دیدن دور باید بالای خط را نگاه کرده و برای مطالعه پایین خط را ببینید.

عدسی های سه کانونی (Trifocals)

این شیشه ها برای کار نزدیک و مطالعه، دیدن اشیاء با فاصله متوسط مثل کامپیوتر و دیدن فواصل دور کاربرد داشته. و می توان هم زمان از این قابلیت ها بر روی یک عینک استفاده کرد. این عینک ها دارای دو خط افقی است که دیدهای مختلف را از هم جدا می کند.

عدسی های چند کانونی پیشرفته

این نوع از لنزهای چشمی هیچ گونه خط افقی قابل دیدنی ندارد. اما به طور همزمان برای اصلاح دید اشیاء با فواصل مختلف کاربرد خواهد داشت. هر نقطه از لنز قدرت تمرکز متفاوتی داشته و یکی از مشکلات بینایی فرد را اصلاح خواهد کرد.

لنزهای چشمی

افرادی که تمایلی به استفاده از عینک ندارند می توانند برای بهبود مشکلات ناشی از پیرچشمی از لنزهای چشمی استفاده کنند. البته این گزینه اصلاحی برای افراد دارای مشکلات پلکی، غدد اشکی یا مشکلات سطح چشمی مثل خشکی چشم مناسب نبوده. و این افراد نمی توانند از لنزهای چشمی استفاده کنند.

لنزهای چشمی انواع مختلفی دارد:

لنزهای چشمی چند کانونی

• لنزهای چشمی چندکانونی امکان دید نزدیک و دور را فراهم خواهند کرد. در یک نوع از این لنزهای چند کانونی می توان از پایین قسمت لنز برای مطالعه و کارهای نیاز به دید نزدیک استفاده نموده. و از قسمت بالایی برای دیدن اجسام دور استفاده کرد. البته در لنزهای جدیدتر چند کانونی، دید نزدیک به لبه های لنز و دید دور به مرکز لنز منتقل شده است.

لنزهای چشمی تک کانونی

• این نوع از لنزها متفاوت بوده و یکی از لنزها برای بهبود دید فاصله اجسام دور مورد استفاده قرار گرفته. و لنز دیگر برای بهبود دید نزدیک خواهد بود. برای استفاده از این لنزهای چشمی، لنز بهبود دید دوربین را باید در چشم غالب خود قرار دهید.

لنزهای چشمی تک کانونی اصلاح شده

•  با استفاده از این گزینه، باید یک لنز چشمی چند کانونی یا دو کانونی را در داخل یک چشم قرار داده. و لنز مناسب برای دید دوربین را در چشم دیگرتان (معمولاً چشم غالب) قرار دهید. برای استفاده از این لنز می توانید از هر دو لنز برای دیدن اشیاء دور و از یکی از چشم ها برای مطالعه استفاده کنید.

جراحی عیوب انکساری چشم برای پیرچشمی

• در جراحی برطرف کردن عیوب انکساری چشم، شکل قرنیه شما را تغییر پیدا خواهد کرد. با توجه به بروز پیرچشمی، این روش درمانی می تواند برای بهبود دید نزدیک چشم مورد استفاده قرار گیرد. این شیوه درمانی مثل گذاشتن لنزهای چشمی تک کانونی است. یعنی حتی بعد از عمل جراحی ممکن است برای انجام کارهایی که نیاز به دید نزدیک دارند، مجبور باشید از عینک استفاده کنید.
• حتماً با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی صحبت کنید، زیرا این روش قابل برگشت نیست. ممکن است بخواهید قبل از اقدام به عمل جراحی لنزهای چشمی تک کانونی را برای مدتی امتحان کنید.

عمل های جراحی عیوب انکساری چشم شامل موارد زیر می شود:

کراتوپلاستی هدایتی

•  این روش با استفاده از انرژی فرکانس رادیویی برای اعمال گرما در نقاط کوچک اطراف قرنیه استفاده می شود. گرما باع می شود تا لبه قرنیه کمی کوچک تر شده و با افزایش انحنا (استحکام)، توانایی تمرکز آن تا حد قابل توجهی افزایش یابد. نتایج به دست آمده از عمل جراحی کراتوپلاستی هدایت متغیر بوده و ممکن است دائمی نباشد.

لیزیک (Laser-assisted in situ keratomuleusis)

•  با این روش، جراح چشم یک فلپ نازک بر روی قرنیه چشم فرد ایجا کرده و سپس در مرحله بعدی از دستگاه لیزر برای از بین بردن لایه های داخلی قرنیه شما برای تقویت شکل مخروطی آن استفاده خواهد کرد.

بهبودی جراحی لیزیک معمولاً سریع بوده و دردناک کمتری نسبت به سایر جراحی های قرنیه خواهد داشت.

لازک (Laser- assisted subepithelial keratectomy)

• برای انجام این عمل جراحی یک فلپ بسیار نازک بر روی قسمت بیرونی پوشاننده قرنیه (اپیتلیوم) ایجاد خواهد کرد. سپس پزشک از لیزر برای تغییر شکل لایه های خارجی قرنیه استفاده و انحنای آن را تصحیح خواهد کرد. بعد از اتمام عمل جراحی، اپیتلیوم جایگزین خواهد شد.

عمل جراحی پی. آر. کی (Photorefractive keratectomy)

• این عمل جراحی بسیار شبیه لازک است با این تفاوت که جراح برای انجام آن کاملاً اپیتلیوم قرنیه را برداشته و سپس از لیزر برای تغییر شکل قرنیه چشم استفاده خواهد کرد. بعد از اتمام عمل جراحی، اپیتلیوم جایگزین نشده و به شیوه طبیعی مجدداً به وجود آمده و فرم جدید قرنیه را تثبیت خواهد کرد.

 ایمپلنت های لنزی

• بعضی از چشم پزشکان از این شیوه برای رفع پیرچشمی استفاده می کنند. در این عمل جراحی لنزهای داخل چشم برداشته شده و با لنزهای مصنوعی تعویض خواهد شد. به این لنزها، لنزهای داخل چشمی گفته می شود. انواع مختلفی از ایمپلنت های لنزی برای اصلاح پیرچشمی وجود دارد که می توان با توجه به شرایط بیمار از هرکدام استفاده نمود. بعضی از این لنزها به فرد اجازه این را می دهند تا بتواند نزدیک و دور را ببیند. بعضی از این لنزهای وضعیت یا فرم داخل چشم را تغییر می دهند.
• البته به خاطر داشته باشید که استفاده از این ایمپلنت های لنزی ممکن است عوارض جانبی نیز به همراه داشته باشد. به عنوان مثال پس از قرار گرفتن ایمپلنت های چشمی در داخل چشم ممکن است کیفیت دید نزدیک بین شما کاهش یافته و همچنان برای مطالعه کتاب یا روزنامه به عینک های مطالعه نیاز داشته باشید. عوارض جانبی احتمالی استفاده از این گزینه تاری دید و مشکلات بینایی است. علاوه بر این انجام این عمل جراحی ممکن است با عوارض مثل التهاب، عفونت، خون ریزی و گلوکوما (آب سیاه) همراه باشد.

کاشت قرنیه

• بعضی از افراد مبتلا به پیرچشمی ممکن است از کاشت قرنیه برای بهبود بینایی خود استفاده کنند. کاشت قرنیه درمانی است که شامل قرار دادن حلقه پلاستیکی کوچکی بر روی قرنیه یکی از چشم ها می شود. این حلقه اجازه متمرکز شدن نورها روی چشم را داده و باعث می شود تا فرد بتواند اشیاء نزدیک را به خوبی ببیند. یکی از مزایای این شیوه درمانی این است که در صورتی که بیمار بعد از انجام آن رضایت کافی نداشته باشد. می توان حلقه را از داخل چشم خارج کرده و شیوه درمانی دیگری را برای درمان پیرچشمی انتخاب کرد.

راه های پیشگیری از پیر چشمی از نظر طب جدید چیست؟

• نمی توانید از بروز ابتلا به پیرچشمی جلوگیری کنید اما با پیروی از این نکات می توانید به محافظت از چشم و بینایی خود کمک کنید:

سلامت چشمانتان را چک کنید.

• این کار را به طور مرتب انجام دهید حتی اگر حس می کنید دید و بینایی تان به قدر کافی خوب است .

بیماری های مزمن خود را کنترل کنید.

• در صورت عدم درمان مناسب ، بیماری های خاصی مانند دیابت و فشار خون بالا می تواند روی بینایی شما تأثیر گذاشته. و دید شما را با اختلال مواجه کند.

از چشمان خود در برابر نور آفتاب محافظت کنید.

•  از عینک آفتابی استفاده کنید که بتواند اشعه ماوراء بنفش (UV) را مسدود کند. در صورتی که ساعات طولانی را زیر نور آفتاب می گذارنید، اهمیت استفاده از عینک دودی بیشتر خواهد شد. همچنین اگر در حال مصرف داروی نسخه ای هستید که حساسیت چشمان شما به اشعه UV را افزایش می دهد، استفاده از عینک های دودی و قرار نگرفتن در معرض نور خورشید اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت.

از بروز صدمات چشمی جلوگیری کنید.

•  هنگام انجام کارهای خاص مانند ورزش، چمن زنی، نقاشی یا استفاده از محصولات دیگر با گازها و مواد سمی و شیمیایی، از عینک محافظ استفاده کنید. دقت کنید که استفاده از عینک های مخصوص مطالعه بدون نسخه نمی تواند امنیت چشم هایتان را تضمین کرده و به عنوان عینک حفاظتی مورد استفاده قرار گیرد.

غذاهای سالم بخورید.

• سعی کنید میوه ها، برگ های سبز و سبزیجات زیادی مصرف کنید. این مواد غذایی به طور کلی حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان و همچنین ویتامین A و بتاکاروتن بوده. و مصرف منظم آن ها برای محافظت از بینایی وجلوگیری از پیرچشمی اهمیت بسیار زیادی دارد.

از عینک های مناسب استفاده کنید.

• عینک مناسب دید شما را بهتر کرده و انجام معاینه مرتب سلامت چشمان شما را تضمین خواهد نمود. تا از ابتلاء به پیرچشمی در امان باشید..

از روشنایی مناسب استفاده کنید.

• برای دید بهتر، بهتر است چراغ ها را روشن کرده یا منابع روشنایی محل زندگی و کار خود را برای کاهش پیرچشمی بیشتر کنید.

مراجعه به پزشک در پیرچشمی

• اگر هر کدام از  علائم زیر را تجربه کردید، از بین رفتن ناگهانی بینایی در یک چشم با درد یا بدون درد، دید ناگهانی مبهم یا تاری دید، دوبینی یا فلاش نور، دیدن لکه های سیاه یا هاله در اطراف چراغ، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. هر یک از این علائم ممکن است نشان دهنده یک بیماری جدی پزشکی باشد که نیاز به درمان و تحت نظر بودن دارد.